Faizlər razılaşması: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.1
 
(7 istifadəçi tərəfindən edilmiş 14 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
⚫
[[Fayl:Percentages Agreement.png|220px|thumb|right|Razılaşmanın surəti<ref>The document is contained in Britain's Public Record Office, [https://images.nationalarchives.gov.uk/assetbank-nationalarchives/action/viewFullSizedImage?id=30941&size=800 PREM 3/66/7 (169)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210323032913/https://images.nationalarchives.gov.uk/assetbank-nationalarchives/action/viewFullSizedImage?id=30941&size=800 |date=2021-03-23 }}.</ref>]]
{{iş gedir}}
⚫
[[Şəkil:Percentages Agreement.png|225px|thumb|right|Razılaşmanın surəti<ref>The document is contained in Britain's Public Record Office, [https://images.nationalarchives.gov.uk/assetbank-nationalarchives/action/viewFullSizedImage?id=30941&size=800 PREM 3/66/7 (169)].</ref>]]


'''Faizlər razılaşması''' — dördüncü Moskva konfransı zamanı əldə olunan, [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra cənub-şərqi [[Avropa]] regionunun hansı nüfuz dairələrinə bölünəcəyini müəyyən edən [[Çörçill]]-[[Stalin]] razılaşmasıdır. Bu razılaşma ictimaiyyətə [[Çörçill]] tərəfindən açıqlanmışdı. [[Ruzvelt]]i konfransda təmsil edən [[ABŞ]] Averel Herriman səfiri bu xüsusi müzakirələrdən saxlanılmışdı.<ref name = "Ryan 1987 137">{{Harvnb|Ryan|1987|p=[https://books.google.co.uk/books?id=uRGu4C1FgKsC&pg=PA137 137]}}.</ref><ref name="Leslie Holmes">{{cite book|last1=Holmes|first1=Leslie|title=Communism: A Very Short Introduction|date=2009|publisher=Oxford University Press Inc.|isbn=978-0-19-955154-5|page=25}}</ref>
'''Faizlər razılaşması''' — dördüncü Moskva konfransı zamanı əldə olunan, [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra cənub-şərqi [[Avropa]] regionunun hansı nüfuz dairələrinə bölünəcəyini müəyyən edən [[Çörçill]]-[[Stalin]] razılaşmasıdır. Bu razılaşma ictimaiyyətə [[Çörçill]] tərəfindən açıqlanmışdı. [[Ruzvelt]]i konfransda təmsil edən [[ABŞ]] səfiri Averel Herriman bu xüsusi müzakirələrdən kənarda saxlanılmışdı.<ref name = "Ryan 1987 137">{{Harvnb|Ryan|1987|p=[https://books.google.co.uk/books?id=uRGu4C1FgKsC&pg=PA137 137]}}.</ref><ref name="Leslie Holmes">{{cite book|last1=Holmes|first1=Leslie|title=Communism: A Very Short Introduction|url=https://archive.org/details/communismverysho00holm|date=2009|publisher=Oxford University Press Inc.|isbn=978-0-19-955154-5|page=[https://archive.org/details/communismverysho00holm/page/n39 25]}}</ref>


== Razılaşma ==
== Razılaşma ==


[[1944]]-cü il oktyabrın 9-da Moskva konfransında görüşən Çörçill və Stalin Avropanın nüfuz dairələrinə bölünməsini müzakirə edirlər. Burada Uinston Çörçill təklif edir ki, [[Rumıniya]]nın 90%-i və [[Bolqarıstan]]ın 75%-i [[SSRİ]]-yə, [[Yunanıstan]]ın 90%-i [[Böyük Britaniya]]ya verilsin, [[Yuqoslaviya]] ilə [[Macarıstan]] isə yarı-yarıya bölüşdürülsün. Təklif Stalinə tərcümə olunarkən, Çörçill bir kağıza bölüşdürmə faizlərini qeyd edir və kağızı Stalinə ötürür.<ref name = "Ryan 1987 137" /><ref name = "Resis 1978">{{Harvnb|Resis|1978}}.</ref><ref name="Rasor">{{cite book |title=Winston S. Churchill, 1874–1965: A Comprehensive Historiography and Annotated Bibliography |first=Eugene L. |last=Rasor |page=269 |url={{Google books |id=6PpNUK5u1lkC |page=269 |plainurl=yes }} }}</ref><ref>{{cite book |title=Churchill: The Unruly Giant |first=Norman |last=Rose |page=383 |url={{Google books |id=oNSCKLkokakC |page=383 |plainurl=yes }} }}</ref><ref>{{cite book |title=American Influence in Greece, 1917–1929 |first=Louis P. |last=Cassimatis |page=240 |url={{Google books |id=SjXLZWQWqkkC |page=204 |plainurl=yes }} }}</ref> Təklif tərcümə olunduqdan sonra Çörçill:
[[1944]]-cü il oktyabrın 9-da Moskva konfransında görüşən Çörçill və Stalin Avropanın nüfuz dairələrinə bölünməsini müzakirə edirlər. Burada Vinston Çörçill təklif edir ki, [[Rumıniya]]nın 90%-i və [[Bolqarıstan]]ın 75%-i [[SSRİ]]-yə, [[Yunanıstan]]ın 90%-i [[Böyük Britaniya]]ya verilsin, [[Yuqoslaviya]] ilə [[Macarıstan]] isə yarı-yarıya bölüşdürülsün. Təklif Stalinə tərcümə olunarkən, Çörçill bir kağıza bölüşdürmə faizlərini qeyd edir və kağızı Stalinə ötürür.<ref name = "Ryan 1987 137" /><ref name = "Resis 1978">{{Harvnb|Resis|1978}}.</ref><ref name="Rasor">{{cite book |title=Winston S. Churchill, 1874–1965: A Comprehensive Historiography and Annotated Bibliography |first=Eugene L. |last=Rasor |page=269 |url=https://books.google.com/books?id=6PpNUK5u1lkC&pg=PA269 |access-date=2016-12-02 |archive-date=2022-06-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605133346/https://books.google.com/books?id=6PpNUK5u1lkC&pg=PA269 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite book |title=Churchill: The Unruly Giant |first=Norman |last=Rose |page=383 |url=https://books.google.com/books?id=oNSCKLkokakC&pg=PA383 |access-date=2016-12-02 |archive-date=2022-06-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605133159/https://books.google.com/books?id=oNSCKLkokakC&pg=PA383 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite book |title=American Influence in Greece, 1917–1929 |first=Louis P. |last=Cassimatis |page=240 |url=https://books.google.com/books?id=SjXLZWQWqkkC&pg=PA204 |access-date=2016-12-02 |archive-date=2022-06-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605133720/https://books.google.com/books?id=SjXLZWQWqkkC&pg=PA204 |url-status=live }}</ref> Təklif tərcümə olunduqdan sonra Çörçill:


"Milyonların taleyini müəyyən edəcək olan bu cür məsələləri belə ayaqüstü həll etməyimiz gələcəkdə mənfi qarşılana bilər, kağızı yandıraq" - deyir, lakin Stalin "Yox, səndə qalsın" - deyə cavab verir.
"Milyonların taleyini müəyyən edəcək olan bu cür məsələləri belə ayaqüstü həll etməyimiz gələcəkdə mənfi qarşılana bilər, kağızı yandıraq" - deyir, lakin Stalin "Yox, səndə qalsın" - deyə cavab verir.
Sətir 14: Sətir 13:
İki ölkənin xarici işlər nazirləri 10, 11 oktyabr tarixlərində bölüşdürmə barəsində qərara gəlirlər. Sonda [[Sovet İttifaqı]]nın [[Bolqarıstan]] və [[Macarıstan]]dakı payı 80% olaraq dəyişdirilir, digər faizlərə toxunulmur.
İki ölkənin xarici işlər nazirləri 10, 11 oktyabr tarixlərində bölüşdürmə barəsində qərara gəlirlər. Sonda [[Sovet İttifaqı]]nın [[Bolqarıstan]] və [[Macarıstan]]dakı payı 80% olaraq dəyişdirilir, digər faizlərə toxunulmur.


Stalin razılaşmaya uyğun olaraq, [[vətəndaş müharibəsi]] edən [[yunan]] [[kommunizm|kommunistlərinə]] kömək etmir. [[ABŞ]] və [[Böyük Britaniya]]dan yardım alan yunan höküməti vətəndaş müharibəsindən qalib çıxır.<ref>{{cite book |first=P. M. H. |last=Bell |title=The World Since 1945: An International History |year=2001 |isbn=0-340-66235-2 }}<!-- p. 93 in Swedish edition --></ref>
Stalin razılaşmaya uyğun olaraq, [[vətəndaş müharibəsi]] edən [[yunan]] [[kommunizm|kommunistlərinə]] kömək etmir. [[ABŞ]] və [[Böyük Britaniya]]dan yardım alan yunan hökuməti vətəndaş müharibəsindən qalib çıxır.<ref>{{cite book |first=P. M. H. |last=Bell |title=The World Since 1945: An International History |year=2001 |isbn=0-340-66235-2 }}<!-- p. 93 in Swedish edition --></ref>


Hələ [[1944]]-cü ildə bağlanacaq olan bu müqavilənin ilkin layihəsi, [[1943]]-cü ildə [[ispan]] diktator [[Fransisko Franko]]nun gizli birliyinin əlinə keçəndə ortaya çıxmışdı. Bu hadisəni İspaniyanın xarici işlər naziri General Cordana 1943-cü il Barselonadakı məşhur nitqi zamanı açıqlamışdı.<ref>This letter—that Stalin no doubt intentionally put into circulation—fell into the hands of general Franco and was used by his Foreign Minister, general Jordana, in the famous speech he gave in April 1943 in Barcelona. It was a desperate cry against Roosevelt's concessions to Bolshevism... in, Nicolas Baciu: ''L'Europe de l'Est trahie et vendue: les erreurs tragiques de Churchill et Roosevelt: les documents secrets accusent'', Pensée universelle, 1984, p.&nbsp;49].</ref>
Hələ [[1944]]-cü ildə bağlanacaq olan bu müqavilənin ilkin layihəsi, [[1943]]-cü ildə [[ispan]] [[Diktatura|diktator]] [[Fransisko Franko]]nun gizli birliyinin əlinə keçəndə ortaya çıxmışdı. Bu hadisəni [[İspaniya]]nın xarici işlər naziri General Cordana [[1943]]-cü il [[Barselona]]dakı məşhur nitqi zamanı açıqlamışdı.<ref>This letter—that Stalin no doubt intentionally put into circulation—fell into the hands of general Franco and was used by his Foreign Minister, general Jordana, in the famous speech he gave in April 1943 in Barcelona. It was a desperate cry against Roosevelt's concessions to Bolshevism... in, Nicolas Baciu: ''L'Europe de l'Est trahie et vendue: les erreurs tragiques de Churchill et Roosevelt: les documents secrets accusent'', Pensée universelle, 1984, p.&nbsp;49].</ref>


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
Sətir 48: Sətir 47:
* [[Çörçill]]
* [[Çörçill]]
* [[Stalin]]
* [[Stalin]]
* [[Beynəlxalq münasibətlər]]


== Xarici keçidlər ==
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.ena.lu?lang=2&doc=4272 The division of Europe, according to Winston Churchill and Joseph Stalin (1944)]
* [http://www.ena.lu?lang=2&doc=4272 The division of Europe, according to Winston Churchill and Joseph Stalin (1944)]
* [http://www.randomhouse.com/boldtype/0797/radzinsky/excerpt.html Excerpt from the book STALIN]
* [http://www.randomhouse.com/boldtype/0797/radzinsky/excerpt.html Excerpt from the book STALIN]
* Cefri Roberts, [http://www.historia.ru/2003/01/roberts.htm Beware Greek Gifts: The Churchill-Stalin «Percentages» Agreement of October 1944]
* Cefri Roberts, [http://www.historia.ru/2003/01/roberts.htm Beware Greek Gifts: The Churchill-Stalin «Percentages» Agreement of October 1944] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20070928075002/http://www.historia.ru/2003/01/roberts.htm |date=2007-09-28 }}


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
<references/>


[[Kateqoriya:İkinci dünya müharibəsi]]
[[Kateqoriya:İkinci Dünya müharibəsi]]
[[Kateqoriya:Beynəlxalq münasibətlər]]
[[Kateqoriya:Birləşmiş Krallıq–SSRİ münasibətləri]]

Səhifəsinin 18:32, 9 sentyabr 2022 tarixinə olan son versiyası

Razılaşmanın surəti[1]

Faizlər razılaşması — dördüncü Moskva konfransı zamanı əldə olunan, İkinci dünya müharibəsindən sonra cənub-şərqi Avropa regionunun hansı nüfuz dairələrinə bölünəcəyini müəyyən edən Çörçill-Stalin razılaşmasıdır. Bu razılaşma ictimaiyyətə Çörçill tərəfindən açıqlanmışdı. Ruzvelti konfransda təmsil edən ABŞ səfiri Averel Herriman bu xüsusi müzakirələrdən kənarda saxlanılmışdı.[2][3]

Razılaşma[redaktə | mənbəni redaktə et]

1944-cü il oktyabrın 9-da Moskva konfransında görüşən Çörçill və Stalin Avropanın nüfuz dairələrinə bölünməsini müzakirə edirlər. Burada Vinston Çörçill təklif edir ki, Rumıniyanın 90%-i və Bolqarıstanın 75%-i SSRİ-yə, Yunanıstanın 90%-i Böyük Britaniyaya verilsin, Yuqoslaviya ilə Macarıstan isə yarı-yarıya bölüşdürülsün. Təklif Stalinə tərcümə olunarkən, Çörçill bir kağıza bölüşdürmə faizlərini qeyd edir və kağızı Stalinə ötürür.[2][4][5][6][7] Təklif tərcümə olunduqdan sonra Çörçill:

"Milyonların taleyini müəyyən edəcək olan bu cür məsələləri belə ayaqüstü həll etməyimiz gələcəkdə mənfi qarşılana bilər, kağızı yandıraq" - deyir, lakin Stalin "Yox, səndə qalsın" - deyə cavab verir.

Çörçill bu sənədi naughty document-yaramaz sənəd adlandırırdı.[5]

İki ölkənin xarici işlər nazirləri 10, 11 oktyabr tarixlərində bölüşdürmə barəsində qərara gəlirlər. Sonda Sovet İttifaqının Bolqarıstan və Macarıstandakı payı 80% olaraq dəyişdirilir, digər faizlərə toxunulmur.

Stalin razılaşmaya uyğun olaraq, vətəndaş müharibəsi edən yunan kommunistlərinə kömək etmir. ABŞ və Böyük Britaniyadan yardım alan yunan hökuməti vətəndaş müharibəsindən qalib çıxır.[8]

Hələ 1944-cü ildə bağlanacaq olan bu müqavilənin ilkin layihəsi, 1943-cü ildə ispan diktator Fransisko Frankonun gizli birliyinin əlinə keçəndə ortaya çıxmışdı. Bu hadisəni İspaniyanın xarici işlər naziri General Cordana 1943-cü il Barselonadakı məşhur nitqi zamanı açıqlamışdı.[9]

Ölkələr Sovet İttifaqı Böyük Britaniya
Bolqarıstan Bolqarıstan 75% 25%
Yunanıstan Yunanıstan 10% 90%
Macarıstan Macarıstan 50% 50%
Rumıniya Rumıniya 90% 10%
Yuqoslaviya Yuqoslaviya 50% 50%

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ The document is contained in Britain's Public Record Office, PREM 3/66/7 (169) Arxivləşdirilib 2021-03-23 at the Wayback Machine.
  2. ↑ 1 2 Ryan, 1987. səh. 137.
  3. ↑ Holmes, Leslie. Communism: A Very Short Introduction. Oxford University Press Inc. 2009. səh. 25. ISBN 978-0-19-955154-5.
  4. ↑ Resis, 1978.
  5. ↑ 1 2 Rasor, Eugene L. Winston S. Churchill, 1874–1965: A Comprehensive Historiography and Annotated Bibliography. səh. 269. 2022-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-02.
  6. ↑ Rose, Norman. Churchill: The Unruly Giant. səh. 383. 2022-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-02.
  7. ↑ Cassimatis, Louis P. American Influence in Greece, 1917–1929. səh. 240. 2022-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-02.
  8. ↑ Bell, P. M. H. The World Since 1945: An International History. 2001. ISBN 0-340-66235-2.
  9. ↑ This letter—that Stalin no doubt intentionally put into circulation—fell into the hands of general Franco and was used by his Foreign Minister, general Jordana, in the famous speech he gave in April 1943 in Barcelona. It was a desperate cry against Roosevelt's concessions to Bolshevism... in, Nicolas Baciu: L'Europe de l'Est trahie et vendue: les erreurs tragiques de Churchill et Roosevelt: les documents secrets accusent, Pensée universelle, 1984, p. 49].
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Faizlər_razılaşması&oldid=6619962"