Ozan məhəlləsi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2
 
(2 istifadəçi tərəfindən edilmiş 14 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Küçə
{{iş gedir}}
| rayon=
'''Ozan məhəlləsi''' — Gəncənin qədim məhəllələrindən biri.
| adı=Ozan məhəlləsi
| məhəllə1=
| məhəllə2=
| məhəllə3=
| məhəllə4=
| məhəllə5=
<!--Küçələr üçün-->
| baş=
| baş_nöm=
| baş1=
| baş_nöm1=
| baş2=
| baş_nöm2=
| son=
| son_nöm=
| son1=
| son_nöm1=
| son2=
| son_nöm2=
<!--Meydanlar üçün-->
| başlayan1=
| başlayan2=
| başlayan3=
| başlayan4=
| başlayan5=
| başlayan_nöm1=
| başlayan_nöm2=
| başlayan_nöm3=
| başlayan_nöm4=
| başlayan_nöm5=
| bitən1=
| bitən2=
| bitən3=
| bitən4=
| bitən5=
| bitən_nöm1=
| bitən_nöm2=
| bitən_nöm3=
| bitən_nöm4=
| bitən_nöm5=
| uzunluğu=
| eni1=
| eni2=
| zolağı=
| sahəsi=
| diametri=
| istiqaməti=
| salınıb=
| adlandırılıb=
| əvvəlki1=
| əvvəlki2=
| əvvəlki3=
| əvvəlki4=
| əvvəlki5=
| metro=
| təsvir= Ozan məscidi əsas fasad.jpg
| izah=Ozan məhəlləsində yerləşən Ozan məscidi
| commons=
| qeydlər =
}}

'''Ozan məhəlləsi''' — [[Gəncə]]nin qədim məhəllələrindən biri. Gəncə şəhəri müxtəlif səbəblərdən dəfələrlə yenidən qurulub şəhər öz yerini dəyişib. Ozan məhəlləsi son olaraq yeni Gəncənin iç qala hissəsinin cənubunda yerləşib.<ref name=":0" />


== Haqqında ==
== Haqqında ==
Ozan məhəlləsi böyüklüyünə və qədimliyinə görə Gəncənin digər məhəllələrindən fərqlənir. Məhəllə şərti iki hissədən ibarətdir. Birinci hissə adi Ozan, ikinci hissə isə Dal Ozan kimi tanınır. Birinci hissə şimaldan Qaramanlı, cənubdan Böyük malakan, İtti küçə, qərbdən Şahsevənlər, şərqdən isə Dal Ozan və Bala Bağban məhəllələri ilə əhatələnib. Məhəllənin ikinci hissəsi olan Dal Ozan isə şimaldan Sofulu, şərqdən Zərrabi, cənubdan Bala Bağban, qərbdən isə Ozan və Səbzavat məhəllələri ilə dövrələnib. Tarixi mənbələr [[XIII əsr|XIII]]-[[XIV əsr|XIV]] yüzillikdə xalq sənətkarlarının yaşadığı yerlərə “Ovzan” deməsi haqda məlumatlar var. [[XVI əsr|XVI]]-[[XVII əsr|XVII]] yüzillikdə şəhərin indiki yerə köçməsi zamanı köhnə Gəncədə yaşayan “Ovzanlar” çox gümanki, yeni yerdə də öz qonşuluq, qohumluq əlaqələrini saxlamaq məqsədilə bir yerdə məskunlaşmışlar.<ref name=":0">{{cite web
|url = http://ganca.org/index.php?option=com_content&view=article&id=29:gncnin-ozan-mhllsi&catid=17:mhlllr&Itemid=4
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20201204201910/http://ganca.org/index.php?option=com_content&view=article&id=29:gncnin-ozan-mhllsi&catid=17:mhlllr&Itemid=4
|archivedate = 2020-12-04
|title = Ozan məhəlləsi
|author = Hamlet Allahverdiyev
|date = 23 sentyabr 2011
|work =
|publisher = ganca.org
|accessdate = 10 dekabr 2019
|language =
|url-status = live
}}</ref>

Ozan məhəlləsinin [[Ləmsə yolu]] üstə tikilmiş məscidin bəzi mənbələrdə tikilmə tarixi [[1884]]-cü il kimi göstərilir. Lakin məscidin başmaqxanasının içində, giriş qapısının üstündə onun hicrətin 1201-ci ilində tikildiyi yazılıb. Yəni [[Ozan məscidi]] [[1783]]-cü ildə xalqın pulu hesabına tikilib. Məhəllədə doğulmuş Hacı Abbas XIX yüzilliyin ortalarında anadan olmuş və yerli mülkədar olmuşdur. Ona məxsus olan iki mərtəbəli ev [[XIX əsr|XIX]] əsrin sonu [[XX əsr|XX]] əsrin əvvəllərində tikilib. Məhəllədən keçən Ləmsə yolu isə [[1820]]-ci illərdə salınıb. Gəncəlilər [[almanlar]]a o vaxtlar Ləmsə deyirdilər. Bu yol başlanğıcını Bala bəy Verdiyevin evinin yanında götürüb, İtti küçə, Bala Bağban, Todanlı, Üç təpə məhəllələrindən [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonuna kimi uzanırdı. Məhəllənin ortasında (indiki Təbriz küçəsində) Bəylik basalağı yerləşir. Burada Əsgər bəy, Şəmil bəy, Cavad bəy, Hüseyn bəy, İbrahim və Həsən bəy qardaşları, Süleyman bəy, Hacı Hüseyn bəy, Sünnülər-Məşədi Məmməd bəy və digər bəylər yaşayırdılar. Onlar əsasən heyvandarlıq və əkinçiliklə məşğul olurdular. Məhəllədə [[XIX əsr|XIX]] əsrdə mövcud olmuş Qırx kilimçi, Xocalı basalaqlarının yerində sonradan Mahrasa bağı məhəlləsi salınıb.<ref name=":0" />

Məhəllədə yerləşən El yolu küçəsində xeyriyyəçi [[Bala Məşədi]]nin 2 mərtəbəli evi, [[Difai]]çi [[Molla Məhəmməd Pişnamazzadə|Molla Məhəmməd Pişnamazzad]]ənin mülkü, [[Bağır bəy Rəfibəyli]]nin 2 mərtəbəli evi yerləşir. Bağır bəy Rəfibəylinin evi bir zamanlar orta məktəb, rəssamlıq məktəbi olub. Hal-hazırda isə binada Gigiyena və Epidemiologiya mərkəzi fəaliyyət göstərir.

Ozan məhəlləsində [[Gəncə üsyanı (1920)|Gəncə üsyanı]]nın fəal iştirakçısı, pedaqoq Əliqara bəy Məmmədov, inqilabçı Fərhad və Hidayət Eminbəylilər, rejissor [[Adil İsgəndərov]], professor Kəbutər Səfərov, Niyaz Səfərov, Rəhim Mehtiyev, [[Zülfüqar Məmmədov (akademik)|Zülfüqar Məmmədov]] yaşayıblar. Çar ordusunun polkovniki olmuş [[Şahverdi xan Ziyadxanov]]un mülkü də bu məhəllədə yerləşirdi. Ev bir mərtəbəli olub, kərpiclə tikilmişdir. Təxminən, [[1960]]-cı illərdə ev uçurularaq, yerində 1 saylı orta məktəbin yeni korpusu inşa olunmuşdur.


Ozan məhəlləsi çox qədim dövrlərdə Gəncədə var olmuş, şəhərin yer dəyişmələri zamanı onun taleyini bölüşmüş və sonda yeni Gəncəyə köç edərək İçqalanın güney bölgəsində yerləşmişdir. 1804-cü ilin mayında məhəllədə 60 ev, 205 kişi (100 kisi, 105 qadın) qeydedilmişti. 1916. Il məlumatina göre Ozanda 792 ailə yasayirmiş məhəllə sakinləri bağçaçılıq, əkinçilik, pulçuluq və qismən ticarətlə məşgul olurdular.<ref>{{kitab3
[[1804]]-cü ilin may ayında aparılan siyahıyaalınmaya əsasən məhəllədə 60 evin olduğu, 205 (100 kişi, 105 qadın) nəfər əhalinin yaşadığı qeyd edilmişdir. [[1916]]-ci ildə aparılan statistikaya əsasən isə məhəllədə 792 ailə yaşayıb. Məhəllə sakinləri bağçaçılıq, əkinçilik və qismən ticarətlə məşğul olurdular.<ref name=":0" /><ref>{{kitab3
| müəllif = [[Fərrux Əhmədov]]
| müəllif = Fərrux Əhmədov
| başlıq = Gəncənin tarix yaddaşı
| başlıq = Gəncənin tarix yaddaşı
| link =
| link =
Sətir 21: Sətir 102:


== Həmçinin bax ==
== Həmçinin bax ==
* [[Gəncə məhəllələri]]
* [[Əttarlar məhəlləsi]]
* [[Ozan məscidi]]
* [[Şahsevənlər məhəlləsi]]


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{İstinad siyahısı}}


== Xarici keçidlər ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=3htIGXKdsKI Gəncə adlı salnamə - Ozan məhəlləsi / Kəpəz Tv]


{{Gəncənin məhəllələri}}


[[Kateqoriya:Gəncə]]
[[Kateqoriya:Gəncə]]

Səhifəsinin 01:49, 2 oktyabr 2022 tarixinə olan son versiyası

Ozan məhəlləsi

Ozan məhəlləsiGəncənin qədim məhəllələrindən biri. Gəncə şəhəri müxtəlif səbəblərdən dəfələrlə yenidən qurulub şəhər öz yerini dəyişib. Ozan məhəlləsi son olaraq yeni Gəncənin iç qala hissəsinin cənubunda yerləşib.[1]

Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ozan məhəlləsi böyüklüyünə və qədimliyinə görə Gəncənin digər məhəllələrindən fərqlənir. Məhəllə şərti iki hissədən ibarətdir. Birinci hissə adi Ozan, ikinci hissə isə Dal Ozan kimi tanınır. Birinci hissə şimaldan Qaramanlı, cənubdan Böyük malakan, İtti küçə, qərbdən Şahsevənlər, şərqdən isə Dal Ozan və Bala Bağban məhəllələri ilə əhatələnib. Məhəllənin ikinci hissəsi olan Dal Ozan isə şimaldan Sofulu, şərqdən Zərrabi, cənubdan Bala Bağban, qərbdən isə Ozan və Səbzavat məhəllələri ilə dövrələnib. Tarixi mənbələr XIII-XIV yüzillikdə xalq sənətkarlarının yaşadığı yerlərə “Ovzan” deməsi haqda məlumatlar var. XVI-XVII yüzillikdə şəhərin indiki yerə köçməsi zamanı köhnə Gəncədə yaşayan “Ovzanlar” çox gümanki, yeni yerdə də öz qonşuluq, qohumluq əlaqələrini saxlamaq məqsədilə bir yerdə məskunlaşmışlar.[1]

Ozan məhəlləsinin Ləmsə yolu üstə tikilmiş məscidin bəzi mənbələrdə tikilmə tarixi 1884-cü il kimi göstərilir. Lakin məscidin başmaqxanasının içində, giriş qapısının üstündə onun hicrətin 1201-ci ilində tikildiyi yazılıb. Yəni Ozan məscidi 1783-cü ildə xalqın pulu hesabına tikilib. Məhəllədə doğulmuş Hacı Abbas XIX yüzilliyin ortalarında anadan olmuş və yerli mülkədar olmuşdur. Ona məxsus olan iki mərtəbəli ev XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində tikilib. Məhəllədən keçən Ləmsə yolu isə 1820-ci illərdə salınıb. Gəncəlilər almanlara o vaxtlar Ləmsə deyirdilər. Bu yol başlanğıcını Bala bəy Verdiyevin evinin yanında götürüb, İtti küçə, Bala Bağban, Todanlı, Üç təpə məhəllələrindən Göygöl rayonuna kimi uzanırdı. Məhəllənin ortasında (indiki Təbriz küçəsində) Bəylik basalağı yerləşir. Burada Əsgər bəy, Şəmil bəy, Cavad bəy, Hüseyn bəy, İbrahim və Həsən bəy qardaşları, Süleyman bəy, Hacı Hüseyn bəy, Sünnülər-Məşədi Məmməd bəy və digər bəylər yaşayırdılar. Onlar əsasən heyvandarlıq və əkinçiliklə məşğul olurdular. Məhəllədə XIX əsrdə mövcud olmuş Qırx kilimçi, Xocalı basalaqlarının yerində sonradan Mahrasa bağı məhəlləsi salınıb.[1]

Məhəllədə yerləşən El yolu küçəsində xeyriyyəçi Bala Məşədinin 2 mərtəbəli evi, Difaiçi Molla Məhəmməd Pişnamazzadənin mülkü, Bağır bəy Rəfibəylinin 2 mərtəbəli evi yerləşir. Bağır bəy Rəfibəylinin evi bir zamanlar orta məktəb, rəssamlıq məktəbi olub. Hal-hazırda isə binada Gigiyena və Epidemiologiya mərkəzi fəaliyyət göstərir.

Ozan məhəlləsində Gəncə üsyanının fəal iştirakçısı, pedaqoq Əliqara bəy Məmmədov, inqilabçı Fərhad və Hidayət Eminbəylilər, rejissor Adil İsgəndərov, professor Kəbutər Səfərov, Niyaz Səfərov, Rəhim Mehtiyev, Zülfüqar Məmmədov yaşayıblar. Çar ordusunun polkovniki olmuş Şahverdi xan Ziyadxanovun mülkü də bu məhəllədə yerləşirdi. Ev bir mərtəbəli olub, kərpiclə tikilmişdir. Təxminən, 1960-cı illərdə ev uçurularaq, yerində 1 saylı orta məktəbin yeni korpusu inşa olunmuşdur.

1804-cü ilin may ayında aparılan siyahıyaalınmaya əsasən məhəllədə 60 evin olduğu, 205 (100 kişi, 105 qadın) nəfər əhalinin yaşadığı qeyd edilmişdir. 1916-ci ildə aparılan statistikaya əsasən isə məhəllədə 792 ailə yaşayıb. Məhəllə sakinləri bağçaçılıq, əkinçilik və qismən ticarətlə məşğul olurdular.[1][2]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 3 4 Hamlet Allahverdiyev. "Ozan məhəlləsi". ganca.org. 23 sentyabr 2011. 2020-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2019.
  2. Fərrux Əhmədov. Gəncənin tarix yaddaşı. Bakı: Şirvannəşr. 1998.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]