Yapon kriptomeriyası: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| (2 istifadəçi tərəfindən edilmiş 3 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{Takson |
{{Takson |
||
| |
| yuxarı takson = Cryptomeria |
||
| |
| ranq = növ |
||
| şəkil = Cryptomeria caponica.jpeg |
|||
| şəkil məlumat = |
|||
| şəkilaltı yazı = |
|||
| yuxarı takson = Larix |
|||
| ranqı = Növ |
|||
| latınca adı = Cryptomeria caponica |
|||
| müəllif = [[Ledeb.]] |
|||
| sinonim = |
|||
{{bt|Larix russica|([[Endl.]]) [[Sabine]] ex [[Trautv.]]}}<br /> |
|||
{{bt|Larix sukaczewii|[[Dylis]]}}<br /> |
|||
{{bt|Pinus larix|var=russica|[[Endl.]]}} |
|||
| aşağı takson adı = |
|||
| aşağı takson = |
|||
| tipik nümayəndə = |
|||
| arealın xəritəsi = |
|||
| arealın xəritəsi haqqında = |
|||
| arealın xəritəsinin eni = |
|||
| legend sərhədi = |
|||
| mühafizə = lc |
|||
| vikinövlər = Cryptomeria caponica |
|||
| vikianbar = Category:Cryptomeria caponica |
|||
| bttsmb = 42317 |
|||
| ütmx = |
|||
| mbmm = 62751 |
|||
| he = 1033611 |
|||
| geiş = 21507 |
|||
| beabs = 262455 |
|||
}} |
}} |
||
'''{{latb|Cryptomeria japonica}}''' ({{dil-la|Cryptomeria japonica}}) — {{lataz|Plantae|no}} aləminin {{lataz|Pinophyta|no}} şöbəsinin {{lataz|Pinopsida|no}} sinfinin {{lataz|Cupressales|no}} dəstəsinin {{lataz|Cupressaceae|no}} fəsiləsinin {{lataz|Cryptomeria}} cinsinə aid bitki növü. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Dişicik sünbülcükləri isə budaqların ucunda yerləşir. Toxumları oval formalıdır, hər toxum |
||
| ⚫ | Əsasən [[Şərqi Asiya]]da, xüsusilə [[Çin]] və [[Yaponiya]]da geniş yayılmışdır. Piramidal çətirli, həmişəyaşıl ağacdır. Vətənimdə hündürlüyü 45 m-ə və gövdəsinin diametri 1–2 m-ə çatır. Gövdəsinin qabığı qırmızımtıl-qonurdur, ensiz, uzun zolaqlıdır. Yarpaqları iynəvarıdır, sərtdir, sıx yerləşmiş, bizvarıdır, oturaq hissəsi əyilmişdir, kənarlarından içəriyə doğru batıqdır, yayda sarımtıl-yaşıl, qışda tünd-yaşıl olub, budaq üzərində 7 il qalır. Erkəkcik sünbülcükləri budaqların ucunda iynəvarı yarpaqların qoltuğunda yerləşir, tozcuqları 3–5 tozcuq kisəsindən ibarətdir. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Dişicik sünbülcükləri isə budaqların ucunda yerləşir. Toxumları oval formalıdır, hər toxum 2–3 ensiz qanadla əhatə olunur. Toxum pulcuğunda 2–5 ədəd yumurtacıq olur. Örtücük pulcuqları isə toxuma birləşmiş vəziyyətdə inkişaf edir. Qozaları birinci il yetişir, oduncaqlaşmış, kürəşəkilli və ya yumurtavarı dəyirmidir, üzəri kələ-kötür, rəngi qəhvəyi, yumru və ya yumurtavarı, 2 sm uzunluqdadır, pulcuqları 4–5 dişli olur, toxumlarını tökdükdən sonra ağacda qalır. 10 yaşında meyvə verir. Tüzböyüyən, istisevən və kölgəyədavamlı ağac növüdür. Oduncağı rütubətə davamlıdır və texniki cəhətdən yüksək keyfiyyətə malikdir. Torpağa qarşı tələbkar deyildir. −18–20 0 C-yə qədər olan şaxtalara davam gətirir. Xiyabanlarda qrupla və tək-tək əkmək üçün istifadə edilən dekorativ ağacdır. |
||
| ⚫ | |||
==Məlumat mənbələri:== |
|||
Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008. |
|||
== İstinadlar== |
== İstinadlar == |
||
{{İstinad siyahısı}} |
|||
#“Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh. |
|||
== Həmçinin bax == |
|||
[[Kateqoriya:Sərvkimilər]] |
|||
{{Taksonbar}} |
|||
Səhifəsinin 13:47, 26 iyun 2023 tarixinə olan son versiyası
| Yapon kriptomeriyası | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Yapon kriptomeriyası |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Yapon kriptomeriyası (lat. Cryptomeria japonica) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin kriptomeriya cinsinə aid bitki növü.
Əsasən Şərqi Asiyada, xüsusilə Çin və Yaponiyada geniş yayılmışdır. Piramidal çətirli, həmişəyaşıl ağacdır. Vətənimdə hündürlüyü 45 m-ə və gövdəsinin diametri 1–2 m-ə çatır. Gövdəsinin qabığı qırmızımtıl-qonurdur, ensiz, uzun zolaqlıdır. Yarpaqları iynəvarıdır, sərtdir, sıx yerləşmiş, bizvarıdır, oturaq hissəsi əyilmişdir, kənarlarından içəriyə doğru batıqdır, yayda sarımtıl-yaşıl, qışda tünd-yaşıl olub, budaq üzərində 7 il qalır. Erkəkcik sünbülcükləri budaqların ucunda iynəvarı yarpaqların qoltuğunda yerləşir, tozcuqları 3–5 tozcuq kisəsindən ibarətdir.
Dişicik sünbülcükləri isə budaqların ucunda yerləşir. Toxumları oval formalıdır, hər toxum 2–3 ensiz qanadla əhatə olunur. Toxum pulcuğunda 2–5 ədəd yumurtacıq olur. Örtücük pulcuqları isə toxuma birləşmiş vəziyyətdə inkişaf edir. Qozaları birinci il yetişir, oduncaqlaşmış, kürəşəkilli və ya yumurtavarı dəyirmidir, üzəri kələ-kötür, rəngi qəhvəyi, yumru və ya yumurtavarı, 2 sm uzunluqdadır, pulcuqları 4–5 dişli olur, toxumlarını tökdükdən sonra ağacda qalır. 10 yaşında meyvə verir. Tüzböyüyən, istisevən və kölgəyədavamlı ağac növüdür. Oduncağı rütubətə davamlıdır və texniki cəhətdən yüksək keyfiyyətə malikdir. Torpağa qarşı tələbkar deyildir. −18–20 0 C-yə qədər olan şaxtalara davam gətirir. Xiyabanlarda qrupla və tək-tək əkmək üçün istifadə edilən dekorativ ağacdır.
Azərbaycanda Abşeron, Lənkəran və Astara rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Don Two new genera of the natural family of plants called Coniferae (ing.). // Annals of Natural History London: 1838. Vol. I, Iss. Number III. P. 234. ISSN 2634-0445