Bəybala Adıgözəlov: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
1 mənbə arxivləşdirildi və 0 keçid ölü olaraq işarələndi.) #IABot (v2.0.9.5
 
(10 istifadəçi tərəfindən edilmiş 36 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Mənbə azlığı}}
{{Mənbə azlığı}}
{{adaş|Bəybala}}
{{vikiləşdirmək}}
{{Vəzifəli şəxs
{{Şəxs
|Adı = Bəybala
|şəkil = Bəybala Adıgözəlov.jpeg
|vəzifə = Azərbaycan SSR Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsinin sədri
|Orijinal adı = Bəybala Adıgözəlov
|Şəkil =
|bayraq = Emblem of the Azerbaijan SSR.svg
|bayraq2 = Flag of Azerbaijan SSR.svg
[[Şəkil:A. БЕЙБАЛА.jpg|thumb]]
|başlanğıc = 21 may 1985
|Şəklin ölçüsü =
|Şəklin izahı =
|son = 5 noyabr 1990
|Digər adı =
|əvvəlki = [[Hacıağa İbrahimov]]
|Doğum tarixi = 29.05.1932
|sonrakı = [[Arif Mansurov]]
|başlanğıc_2 = 4 oktyabr 1967
|Doğum yeri = Göyçay Azərbaycan SSR
|son_2 = 23 yanvar 1981
|Vəfat tarixi = 15.08.2008
|əvvəlki_2 = ''komitə yaradılıb
|Vəfat yeri = Bakı
|sonrakı_2 = [[Hacıağa İbrahimov]]
|Vəfat səbəbi =
|Dəfn yeri =
|mükafatları = +
|Vətəndaşlığı = Azərbaycan SSR
|Həyat yoldaşı =
|Uşağı =
|Partnyoru =
|Atası = Məhəmməd-Soltan
|Anası =
|Milliyəti = Azərbaycanlı
|Dini =
|İxtisası =
|Təhsili =
⚫
|Fəaliyyəti =
|Fəaliyyət illəri =
|Tanınır =
|Mükafatları = Qırmızı Əmək Bayrağı, Şərəf Nişanı, V.İ.Leninin anadan olmasının 100 illiyi, Sovet hakimiyyətinin 50 illiyi (1917-1967), SSRİ-nin 50 illiyi (1922-1972)” medalları
|İmzası =
|Saytı =
|Vikianbar =
}}
}}
== '''HƏYATI''' ==
1932-ci il mayın 29-da Azərbaycan SSR-in Göyçay rayonunda qulluqçu ailəsində doğulub.
⚫
1940-1950-ci illərdə Göyçay şəhərindəki 3 saylı orta məktəbin rus bölməsində oxuyub və həmin məktəbi gümüş medalla bitirib. 1950-ci ildə xüsusi seçimlə (qəbul imtahanları vermədən) Moskvaya oxumağa göndərilib və orada Moskva kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və elektrikləşdirilnəsi institunu mühəndis-mexanik ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirb. İnstitun Elmi Şurası onun aspiranturaya qəbul olunmasına təqdimat verib. Ancaq həmin il SSRİ Nazirlər Sovetinin ixtisas üzrə iki illik iş stajının zəruriliyi haqqında Qərarı ilə ilə əlaqədar respublikaya qayıtmalı olub.


'''Bəybala Məhəmməd-Soltan oğlu Adıgözəlov''' ({{DVTY}}) — Azərbaycanın dövlət xadimi, Azərbaycan SSR Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsinin sədri (1967–1981, 1985–1990).<ref>{{Cite web |url=https://www.baku.ru/frmpst-view.php?frmpst_id=14915849 |title=Природные и архитектурные памятники Азербайджана |access-date=2020-02-08 |archive-date=2023-07-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230704142327/https://www.baku.ru/alert.php?code=LGN&cmm_id=0&usp_id=0&nomenu=0&p=%2Ffrmpst-view.php%3Ffrmpst_id%3D14915849 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=СИНТЕЗ ДИКИСЛОРОДНОГО КОМПЛЕКСА НЕФТЯНОГО КОБАЛЬТ(II)ПОРФИРИНОВОГО КОМПЛЕКСА И ИЗУЧЕНИЕ ЕГО ОКСИГЕНИРУЮЩИХ СВОЙСТВ |url=https://akj.az/ru/journals/23 |access-date=2020-02-08 |archive-date=2018-04-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180422162538/http://akj.az/ru/journals/23/ |url-status=live }}</ref>
1955-ci ilin sentyabr ayından 1957-ci ilin fevralına qədər Azərbaycan SSR kənd təsərrüfatı texnikası nazirliyinin Göyçay Maşın-Texnika Stansiyasında (MTS) əvvəlcə mühəndis-mexanik, daha sonra MTS-in rəisi vəzifəsini tutub.


== Həyatı ==
1957-ci ilin fevralından elmi fəaliyyətə keçərək Azərbaycan Elmi-Tədqiqat bağçılıq, üzümçülük və subtropik bitkiçilik institunda baş elmi işçi, daha sonra şöbə müdiri işləyib.
Bəybala Adıgözəlov 1932-ci il mayın 29-da Azərbaycan SSR-in Göyçay rayonunda qulluqçu ailəsində doğulub. 1940–1950-ci illərdə Göyçay şəhərindəki 3 saylı məktəbin rus bölməsində oxuyub və həmin məktəbi gümüş medalla bitirib.


⚫
1950-ci ildə xüsusi seçimlə (qəbul imtahanları vermədən) Moskvaya oxumağa göndərilib və orada Moskva kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və elektrikləşdirilnəsi institunu mühəndis-mexanik ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirb.
1958-ci ilin martında Azərbaycan Elmi-Tədqiqat kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və elektrikləşdirilməsi institunun əyani aspiranturasına daxil olub və elmlər namizədi adı almaq üçün dissertasiya müdafiə edib. İnstitun Elmi Şurası çoxillik bitkilərin mexanikləşdirilməsi məsələləri üzrə araşdırılmış mövzunun aktuallığını və perspektivini nəzərə alaraq doktorluq dissertasiyası kimi davam etdirilməsini tövsiyyə edib. Ancaq partiya işinə keçməsi ilə əlaqədar B.Adıgözəlov elmi fəaliyyətini dayandırıb. 5 elmi əsərin və ixtiranın müəllifidir.


1960-cı ildə B. Adıgözəlov Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası sıralarına qəbul olunub.
B. Adıgözəlov 2008-ci il avqustun 15-də Bakıda vəfat etmişdir.
1961-ci ilin dekabrından 1963-cü ilin sentyabrına qədər B. Adıgözəlov Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində mexanikləşdirmə, elmin və qabaqcıl təcrübənin tətbiqi şöbəsində əvvəlcə təlimatçı, daha sonra bölmə müdiri vəzifələrində çalışıb.


⚫
== Fəaliyyəti ==
1963-cü ilin sentyabrında Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Şurasının (AHİŞ) katibi, kənd təsərrüfatı həmkarlar ittifaqı təşkilatlarına rəhbərlik üzrə AHİŞ-in Bürosunun sədri, eyni zamanda kənd təsərrüfatı işçiləri və fəhlələri həmkarlar ittifaqı Respublika Komitəsinin sədri vəzifələrində çalışıb.
1958-ci ilin martında Azərbaycan Elmi-Tədqiqat kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və elektrikləşdirilməsi institunun əyani aspiranturasına daxil olub və elmlər namizədi adı almaq üçün dissertasiya müdafiə edib. Elmlər namizədidir. 5 elmi əsərin və ixtiranın müəllifidir.1960-cı ildə B. Adıgözəlov Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası sıralarına qəbul olunub. 1961-ci ilin dekabrından 1963-cü ilin sentyabrına qədər B. Adıgözəlov Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində çalışıb.1963-cü ilin sentyabrında Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Şurasının (AHİŞ) katibi, kənd təsərrüfatı həmkarlar ittifaqı təşkilatlarına rəhbərlik üzrə AHİŞ-in Bürosunun sədri, eyni zamanda kənd təsərrüfatı işçiləri və fəhlələri həmkarlar ittifaqı Respublika Komitəsinin sədri vəzifələrində çalışıb. 1967-ci ildə respublikada Azərbaycan SSR Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsi yaradıldı. B. Adıgözəlov Komitənin ilk sədri təyin edildi və 23 il müddətində bu mühüm və məsul sahəyə rəhbərlik etdi. Onun rəhbərliyi dövründə Komitə nazirlik və idarələrin təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə və ətraf mühitin mühafizəsi işindəki fəaliyyətinə dövlət nəzarəti orqanına çevrildi. B. Adıgözəlovun rəhbərliyi altında "[[Azərbaycan SSR-nin qırmızı kitabı|Azərbaycanın Qırmızı Kitab]]"ı nəşr edilmişdi. Həmin kitabda Azərbaycanda olan nadir heyvan və bitkilərdən söhbət açılır və onların yoxa çıxma təhlükəsi qarşısında qalmalarından bəhs edilirdi. B. Adıgözəlov Azərbaycan KP 27–32-ci qurultaylarının, Bakı şəhər partiya konfranslarının, həmçinin Azərbaycan həmkarlar ittifaqları qurultaylarının iştirakçısı olmuş, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin bir neçə çağırış deputatı seçilmiş, Azərbaycan KP MK-nın üzvü olmuşdur.


⚫
== Nailiyyətləri ==
1967-ci ildə respublikada Azərbaycan SSR Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsi yaradıldı. B. Adıgözəlov Komitənin ilk sədri təyin edildi və 23 il müddətində bu mühüm və məsul sahəyə rəhbərlik etdi. Komitəyə rəhbərlik edərkən onun rəhbərlik və bacarıqlı təşkilatçılıq keyfiyyətləri özünü xüsusilə qabarıq şəkildə göstərdi. İlk dövrlərdə Dövlət Komitəsinin ştat vahidləri az, hüquqları isə məhdud idi və Komitənin sədri bütün bacarığını rəhbərlik etdiyi qurumun təkmilləşməsinə yönəltdi.
Fəaliyyəti müddətində B. Adıgözəlov "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni, iki dəfə "Şərəf nişanı" ordeni, "V. İ. Leninin anadan olmasının 100 illiyi", "Sovet hakimiyyətinin 50 illiyi (1917–1967)" "SSRİ-nin 50 illiyi (1922–1972)" medalları , Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı, ÜİHİMŞ-in Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir.
== '''FƏALİYYƏTİ''' ==
Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərlik etdiyi illərdə və onun tam dəstəyi ilə Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsi üç dəfə yeniləndi, onun aparatı və strukturu genişləndi. Komitə nazirlik və idarələrin təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə və ətraf mühitin mühafizəsi işindəki fəaliyyətinə dövlət nəzarəti orqanına çevrildi. Komitənin tərkibində rayonlararası komitələr və aqrokimya laboratoriyaları yaradıldı. Respublikanın sifarişi ilə ABŞ-dan 7 şirkət və firma dəvət edildi. Komitə üçün dünyada ilk dəfə olaraq “Təbii mühitin çirklənməsinə nəzarət edən səyyar laboratoriya” gətirildi. Bütün bunlar təbiəti mühafizə orqanlarına ətraf mühitin qorunması, müəssisələr tərəfindən atmosferin çirkləndirməsi, Xəzər dənizinin, su hövzələrinin, torpaq qatının zəhərli tullantılardan xilas edilməsi işinin əhəmiyyətli dərəcədə fəallaşmasına imkan verdi.


== Ədəbiyyat ==
Həmin illərdə Azərbaycanda mövcud olan Qızılağac, Zaqatala və Turyancay qoruqlarından əlavə, daha 9 qoruq : Ağgöl, Şirvan, Basutçay, Pirqulu, Girkan, Altlağac, İlisu, İsmayıllı, Qaragöl dövlət qoruqları yaradıldı. Göygöl qoruğu yenidən bərpa edildi.
* "Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı", Nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi olan heyvan və bitki növləri. Redaksiya heyəti: B. M. Adıgözəlov, U. K. Ələkbərov, M. A. Musayev və b. — Bakı, "İşıq" 1989, səh.544.


== İstinadlar ==
B. Adıgözəlovun rəhbərliyi altında “Azərbaycan SSR-in Qırmızı Kitab”ı nəşr edilmişdir. Həmin kitabda Azərbaycanda olan nadir heyvan və bitkilərdən söhbət açılır və onların yoxa çıxma təhlükəsi qarşısında qalmalarından bəhs edilirdi.
{{İstinad siyahısı}}


[[Kateqoriya:Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatları]]
B. Adıgözəlov SSRİ Dövlət Elm və Texnika Komitəsinin, eləcə də SSRİ Elmlər Akademiyasının ətraf mühitin problemləri üzrə Sahələrarası Elmi-Texniki Şurasının üzvü idi. O, dəfələrlə SSRİ və Azərbaycan nümayəndə heyətlərinin üzvü və başçısı qismində xarici ölkələrdə səfərlərdə olmuşdu. SSRİ nümayəndə heyətinin tərkibində təbiətin və təbii ehtiyatların mühafizəsi Beynəlxalq Şurasının Baş Assambleyasında (MCOП) iştirak etmişdi.
[[Kateqoriya:Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin üzvləri]]

B. Adıgözəlov Azərbaycan KP 27-32-ci qurultaylarının, Bakı şəhər partiya konfranslarının, həmçinin Azərbaycan həmkarlar ittifaqları qurultaylarının iştirakçısı olmuş, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin bir neçə çağırış deputatı seçilmiş, Azərbaycan KP MK-nın üzvü olmuşdur.

⚫
== '''Nailiyyətləri''' ==
Fəaliyyəti müddətində B. Adıgözəlov

* “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni,
* iki dəfə “Şərəf Nişanı” ordeni,
* “V.İ.Leninin anadan olmasının 100 illiyi”, “Sovet hakimiyyətinin 50 illiyi (1917-1967)” ”SSRİ-nin 50 illiyi (1922-1972)” medalları
* Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı, ÜİHİMŞ-in Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir.

1990-cı ildə Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsinin sədrliyindən getdikdən sonra B. Adıgözəlov “Bakı” kiçik müəssisələr Assosiasiyasının vitse-prezidenti, “Azərkoopreyd” xarici-iqtisadi əlaqələr firmasının baş direktorunun müavini, Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Nazirliyində idarə rəisinin müavini vəzifələrində çalışıb.

B. Adıgözəlov 2008-vi il avqustun 15-də [[Bakı]] da vəfat etmişdir.

Səhifəsinin 14:23, 4 iyul 2023 tarixinə olan son versiyası

Vikipediyada bu adlı digər şəxslər haqqında da məqalələr var; bax: Bəybala.
Bəybala Adıgözəlov
bayraq
Azərbaycan SSR Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsinin sədri
bayraq2
21 may 1985 – 5 noyabr 1990
ƏvvəlkiHacıağa İbrahimov
SonrakıArif Mansurov
4 oktyabr 1967 – 23 yanvar 1981
Əvvəlkikomitə yaradılıb
SonrakıHacıağa İbrahimov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 29 may 1932(1932-05-29)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 15 avqust 2008(2008-08-15) (76 yaşında)
Vəfat yeri
Təhsili
  • Moskva Kənd Təsərrüfatının Mexanikləşdirilməsi və Elektrikləşdirilməsi İnstitutu[d]
Təltifləri "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı

Bəybala Məhəmməd-Soltan oğlu Adıgözəlov (29 may 1932, Göyçay rayonu – 15 avqust 2008, Bakı) — Azərbaycanın dövlət xadimi, Azərbaycan SSR Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsinin sədri (1967–1981, 1985–1990).[1][2]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bəybala Adıgözəlov 1932-ci il mayın 29-da Azərbaycan SSR-in Göyçay rayonunda qulluqçu ailəsində doğulub. 1940–1950-ci illərdə Göyçay şəhərindəki 3 saylı məktəbin rus bölməsində oxuyub və həmin məktəbi gümüş medalla bitirib.

1950-ci ildə xüsusi seçimlə (qəbul imtahanları vermədən) Moskvaya oxumağa göndərilib və orada Moskva kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və elektrikləşdirilnəsi institunu mühəndis-mexanik ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirb.

B. Adıgözəlov 2008-ci il avqustun 15-də Bakıda vəfat etmişdir.

Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

1958-ci ilin martında Azərbaycan Elmi-Tədqiqat kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və elektrikləşdirilməsi institunun əyani aspiranturasına daxil olub və elmlər namizədi adı almaq üçün dissertasiya müdafiə edib. Elmlər namizədidir. 5 elmi əsərin və ixtiranın müəllifidir.1960-cı ildə B. Adıgözəlov Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası sıralarına qəbul olunub. 1961-ci ilin dekabrından 1963-cü ilin sentyabrına qədər B. Adıgözəlov Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində çalışıb.1963-cü ilin sentyabrında Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Şurasının (AHİŞ) katibi, kənd təsərrüfatı həmkarlar ittifaqı təşkilatlarına rəhbərlik üzrə AHİŞ-in Bürosunun sədri, eyni zamanda kənd təsərrüfatı işçiləri və fəhlələri həmkarlar ittifaqı Respublika Komitəsinin sədri vəzifələrində çalışıb. 1967-ci ildə respublikada Azərbaycan SSR Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsi yaradıldı. B. Adıgözəlov Komitənin ilk sədri təyin edildi və 23 il müddətində bu mühüm və məsul sahəyə rəhbərlik etdi. Onun rəhbərliyi dövründə Komitə nazirlik və idarələrin təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə və ətraf mühitin mühafizəsi işindəki fəaliyyətinə dövlət nəzarəti orqanına çevrildi. B. Adıgözəlovun rəhbərliyi altında "Azərbaycanın Qırmızı Kitab"ı nəşr edilmişdi. Həmin kitabda Azərbaycanda olan nadir heyvan və bitkilərdən söhbət açılır və onların yoxa çıxma təhlükəsi qarşısında qalmalarından bəhs edilirdi. B. Adıgözəlov Azərbaycan KP 27–32-ci qurultaylarının, Bakı şəhər partiya konfranslarının, həmçinin Azərbaycan həmkarlar ittifaqları qurultaylarının iştirakçısı olmuş, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin bir neçə çağırış deputatı seçilmiş, Azərbaycan KP MK-nın üzvü olmuşdur.

Nailiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fəaliyyəti müddətində B. Adıgözəlov "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni, iki dəfə "Şərəf nişanı" ordeni, "V. İ. Leninin anadan olmasının 100 illiyi", "Sovet hakimiyyətinin 50 illiyi (1917–1967)" "SSRİ-nin 50 illiyi (1922–1972)" medalları , Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı, ÜİHİMŞ-in Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı", Nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi olan heyvan və bitki növləri. Redaksiya heyəti: B. M. Adıgözəlov, U. K. Ələkbərov, M. A. Musayev və b. — Bakı, "İşıq" 1989, səh.544.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Природные и архитектурные памятники Азербайджана". 2023-07-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-08.
  2. ↑ "СИНТЕЗ ДИКИСЛОРОДНОГО КОМПЛЕКСА НЕФТЯНОГО КОБАЛЬТ(II)ПОРФИРИНОВОГО КОМПЛЕКСА И ИЗУЧЕНИЕ ЕГО ОКСИГЕНИРУЮЩИХ СВОЙСТВ". 2018-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-08.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Bəybala_Adıgözəlov&oldid=7104901"