Avstriya Xalq Partiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
+
2 mənbə arxivləşdirildi və 0 keçid ölü olaraq işarələndi.) #IABot (v2.0.9.5
 
(5 istifadəçi tərəfindən edilmiş 17 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 5: Sətir 5:
|Qurucusu = [[Karl Lüger]]
|Qurucusu = [[Karl Lüger]]
|Sədri = [[Sebastian Kurts]]
|Sədri = [[Sebastian Kurts]]
|Qərargahı = Lixtenfelsqasse 7 A-1010<br/>Birinci Rayon, [[Vyana]]
|Qərargahı = Lixtenfelsqasse 7 A-1010<br>Birinci Rayon, [[Vyana]]
|İdeologiyası = {{plainlist|
|İdeologiyası = {{plainlist|
* [[Xristian demokratiyası]]
* [[Xristian demokratiyası]]
Sətir 14: Sətir 14:
}}
}}


'''Avstriya Xalq Partiyası''' ('''AXP'''; {{lang-de|Österreichische Volkspartei}} {{IPA-de|ˈøːstəraɪçɪʃə fɔlksparˈtaɪ|}}, '''ÖVP''' {{IPA-de|øːfaʊˈpeː|}}) — Avstriyada [[Xristian demokratiyası|xristian-demokrat]] <ref name="MarksWilson">{{cite book |last1=Marks |first1=Gary |title=Legitimacy and the European Union |last2=Wilson |first2=Carole |publisher=Taylor & Francis |year=1999 |isbn=978-0-415-18188-4 |editor1=T. Banchoff |page=126 |chapter=National Parties and the Contestation of Europe |access-date=26 August 2012 |editor-last2=Smith |editor-first2=Mitchell P. |chapter-url=https://books.google.com/books?id=GgvLEFPY8l4C&pg=PA126}}</ref><ref name="Krouwel2012">{{cite book |last=Krouwel |first=André |url=https://books.google.com/books?id=w4DMRL66gOIC&pg=PA291 |title=Party Transformations in European Democracies |publisher=SUNY Press |year=2012 |isbn=978-1-4384-4483-3 |page=291 |access-date=14 February 2013}}</ref><ref name="AnttiroikoMälkiä2007">{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=iDrTMazYhdkC&pg=PA390 |title=Encyclopedia of Digital Government |publisher=Idea Group Inc (IGI) |year=2007 |isbn=978-1-59140-790-4 |editor1=Ari-Veikko Anttiroiko |page=390 |access-date=19 July 2013 |editor-last2=Mälkiä |editor-first2=Matti}}</ref><ref>{{Cite book |last=Bale |first=Tim |url=https://www.worldcat.org/oclc/1256593260 |title=Riding the populist wave: Europe's mainstream right in crisis |date=2021 |publisher=Cambridge University Press |others=Cristóbal Rovira Kaltwasser |isbn=978-1-009-00686-6 |location=Cambridge, United Kingdom |pages=34 |oclc=1256593260 |access-date=2023-09-19 |archive-date=2023-04-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230403210024/https://www.worldcat.org/title/1256593260 |url-status=live }}</ref> və [[Liberal konservatizm|liberal-mühafizəka]]<nowiki/>r <ref name="Güntzel2010">{{cite book |author=Ralph P Güntzel |url=https://books.google.com/books?id=8gJ4DwAAQBAJ&pg=PA162 |title=Understanding "Old Europe": An Introduction to the Culture, Politics, and History of France, Germany, and Austria |publisher=Tectum Wissenschaftsverlag |year=2010 |isbn=978-3-8288-5300-3 |page=162}}</ref> siyasi partiya.
'''Avstriya Xalq Partiyası''' ('''AXP'''; {{dil-de|Österreichische Volkspartei}}) — [[Avstriya|Avstriyada]] siyasi partiya. 1945-ci ildə təsis olunmuşdur.<ref>{{ASE|1|60|Avstriya Xalq Partiyası}}</ref>

2021-ci ilin dekabrından partiyaya müvəqqəti olaraq [[Karl Nehammer]] rəhbərlik edir. Hazırda [[Milli Şura (Avstriya)|Milli Şurada]] 183 yerdən 71-nə sahib olan ən böyük partiyadır və 2019-cu il qanunvericilik seçkilərində səslərin 37,5%-ni qazanıb. O, bütün doqquz əyalətin qanunverici orqanında yer tutur və altı əyalətin idarə etdiyi yeddi ştatda hökumətin bir hissəsidir. ÖVP, Beynəlxalq Demokratik Birlik və [[Avropa Xalq Partiyası|Avropa Xalq Partiyasının]] üzvüdür. O, [[Avropa Parlamenti|Avropa Parlamentində]] EPP qrupu ilə birlikdə yer alır; Avstriyanın 19 deputatından 7-si ÖVP-nin üzvüdür. Üzvlərinin sayına görə Avropanın ən böyük partiyasıdır.

ÖVP 1945-ci ildə Avstriya Respublikasının [[Avstriyanın Müttəfiq qüvvələr tərəfindən işğalı|yenidən qurulmasından]] dərhal sonra 19-cu əsrin sonu və 20-ci əsrin əvvəllərində [[Xristian Sosial Partiyası (Avstriya)|Xristian Sosial Partiyasının]] qeyri-rəsmi varisi kimi yaradılıb. O vaxtdan bəri [[Avstriya Sosial-Demokrat Partiyası|Avstriya Sosial Demokrat Partiyası]] (SPÖ) ilə birlikdə Avstriyanın iki ənənəvi əsas partiyasından biri olmuşdur. Partiya 1970-ci ilə qədər ən populyar partiya idi və ənənəvi olaraq SPÖ ilə [[Böyük koalisiya|böyük koalisiyada]] idarə olunurdu. O, 1945-1966-cı illərdə böyük koalisiyaların əsas tərəfdaşı, 1986-2000-ci illərdə və 2007-2017-ci illərdə kiçik tərəfdaşı olub. ÖVP də 1966-1970-ci illərdə qısa müddət ərzində təkbaşına iqtidar oldu. Partiya 1999-cu il seçkilərindən sonra [[Avstriya Azadlıq Partiyası]] (FPÖ) ilə koalisiya yaratdı. 2003-cü ildə isə FPÖ-dən ayrılan [[Avstriyanın Gələcəyi üçün Alyans|Avstriyanın Gələcəyi Alyansı]] ilə koalisiya qurdu və bu koalisiya 2007-ci ilə qədər davam etdi.

[[Sebastian Kurts]] sədr olduqdan sonra partiyanın siması dəyişdi, rəngi ənənəvi qaradan firuzəyə çevrildi və '''Yeni Xalq Partiyası''' ({{lang-de|Die neue Volkspartei}}) adlandırıldı.<ref name="Our History">{{cite web |title=Our History |url=https://www.dieneuevolkspartei.at/Die-Geschichte |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190929171903/https://www.dieneuevolkspartei.at/Die-Geschichte |archive-date=29 September 2019 |access-date=9 September 2020 |publisher=Austrian People's Party}}</ref> Partiya 2017-ci il seçkilərindən sonra ən böyük partiya oldu və FPÖ ilə koalisiya hökuməti qurdu. <ref>{{cite web |date=16 October 2017 |title=Austria election results: Far-right set to enter government as conservatives top poll |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/austria-election-exit-poll-result-sebastian-kurz-ovp-latest-projection-freedom-far-right-a8001811.html |access-date=17 October 2018 |work=[[The Independent]] |archive-date=17 December 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171217150538/http://www.independent.co.uk/news/world/europe/austria-election-exit-poll-result-sebastian-kurz-ovp-latest-projection-freedom-far-right-a8001811.html |url-status=live }}</ref> Hökumət on səkkiz aydan sonra dağıldı və 2019-cu il seçkilərinə səbəb oldu, bundan sonra ÖVP [[Yaşıllar - Yaşıl Alternativ|Yaşıllarla]] yeni koalisiya yaratdı.<ref>{{Cite web |last=red |first=ORF at |date=2020-01-01 |title=Neue Regierung: Kurz und Kogler präsentierten Einigung |url=https://orf.at/stories/3149364/ |access-date=2020-01-01 |website=news.ORF.at |language=de |archive-date=2021-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210109195301/https://orf.at/stories/3149364/ |url-status=live }}</ref>

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası}}
* {{Rəsmi saytı|http://dieneuevolkspartei.at/|Avstriya Xalq Partiyasının}}
* [http://www.photoglobe.info/ebooks/austria/cstudies_austria_0138.html Austrian People's Party Country Studies]
* [https://web.archive.org/web/20110720094641/http://www.epp.eu/countryPg.asp?cid=1 Austrian People's Party] at the European People's Party website
{{Xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:Avstriyadakı siyasi partiyalar]]
[[Kateqoriya:1945-ci ildə yarananlar]]

Səhifəsinin 18:21, 25 sentyabr 2023 tarixinə olan son versiyası

Avstriya Xalq Partiyası

alm. Österreichische Volkspartei
Loqonun şəkli
Sədri Sebastian Kurts
Qurucu Karl Lüger
Quruluş tarixi 17 aprel 1945
Baş qərargah Lixtenfelsqasse 7 A-1010
Birinci Rayon, Vyana
İdeologiya
İdeoloji spektr mərkəz sağ
Üzvlüyü
Kabinetdə
71 / 183
Parlamentdə
26 / 61
Saytı dievolkspartei.at
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar


Avstriya Xalq Partiyası (AXP; alm. Österreichische Volkspartei[ˈøːstəraɪçɪʃə fɔlksparˈtaɪ], ÖVP [øːfaʊˈpeː]) — Avstriyada xristian-demokrat [1][2][3][4]liberal-mühafizəkar [5] siyasi partiya.

2021-ci ilin dekabrından partiyaya müvəqqəti olaraq Karl Nehammer rəhbərlik edir. Hazırda Milli Şurada 183 yerdən 71-nə sahib olan ən böyük partiyadır və 2019-cu il qanunvericilik seçkilərində səslərin 37,5%-ni qazanıb. O, bütün doqquz əyalətin qanunverici orqanında yer tutur və altı əyalətin idarə etdiyi yeddi ştatda hökumətin bir hissəsidir. ÖVP, Beynəlxalq Demokratik Birlik və Avropa Xalq Partiyasının üzvüdür. O, Avropa Parlamentində EPP qrupu ilə birlikdə yer alır; Avstriyanın 19 deputatından 7-si ÖVP-nin üzvüdür. Üzvlərinin sayına görə Avropanın ən böyük partiyasıdır.

ÖVP 1945-ci ildə Avstriya Respublikasının yenidən qurulmasından dərhal sonra 19-cu əsrin sonu və 20-ci əsrin əvvəllərində Xristian Sosial Partiyasının qeyri-rəsmi varisi kimi yaradılıb. O vaxtdan bəri Avstriya Sosial Demokrat Partiyası (SPÖ) ilə birlikdə Avstriyanın iki ənənəvi əsas partiyasından biri olmuşdur. Partiya 1970-ci ilə qədər ən populyar partiya idi və ənənəvi olaraq SPÖ ilə böyük koalisiyada idarə olunurdu. O, 1945-1966-cı illərdə böyük koalisiyaların əsas tərəfdaşı, 1986-2000-ci illərdə və 2007-2017-ci illərdə kiçik tərəfdaşı olub. ÖVP də 1966-1970-ci illərdə qısa müddət ərzində təkbaşına iqtidar oldu. Partiya 1999-cu il seçkilərindən sonra Avstriya Azadlıq Partiyası (FPÖ) ilə koalisiya yaratdı. 2003-cü ildə isə FPÖ-dən ayrılan Avstriyanın Gələcəyi Alyansı ilə koalisiya qurdu və bu koalisiya 2007-ci ilə qədər davam etdi.

Sebastian Kurts sədr olduqdan sonra partiyanın siması dəyişdi, rəngi ənənəvi qaradan firuzəyə çevrildi və Yeni Xalq Partiyası (alm. Die neue Volkspartei‎) adlandırıldı.[6] Partiya 2017-ci il seçkilərindən sonra ən böyük partiya oldu və FPÖ ilə koalisiya hökuməti qurdu. [7] Hökumət on səkkiz aydan sonra dağıldı və 2019-cu il seçkilərinə səbəb oldu, bundan sonra ÖVP Yaşıllarla yeni koalisiya yaratdı.[8]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Marks, Gary; Wilson, Carole. National Parties and the Contestation of Europe // T. Banchoff; Smith, Mitchell P. (redaktorlar ). Legitimacy and the European Union. Taylor & Francis. 1999. səh. 126. ISBN 978-0-415-18188-4. İstifadə tarixi: 26 August 2012.
  2. Krouwel, André. Party Transformations in European Democracies. SUNY Press. 2012. səh. 291. ISBN 978-1-4384-4483-3. İstifadə tarixi: 14 February 2013.
  3. Ari-Veikko Anttiroiko; Mälkiä, Matti, redaktorlar Encyclopedia of Digital Government. Idea Group Inc (IGI). 2007. səh. 390. ISBN 978-1-59140-790-4. İstifadə tarixi: 19 July 2013.
  4. Bale, Tim. Riding the populist wave: Europe's mainstream right in crisis. Cristóbal Rovira Kaltwasser. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. 2021. 34. ISBN 978-1-009-00686-6. OCLC 1256593260. 2023-04-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-19.
  5. Ralph P Güntzel. Understanding "Old Europe": An Introduction to the Culture, Politics, and History of France, Germany, and Austria. Tectum Wissenschaftsverlag. 2010. səh. 162. ISBN 978-3-8288-5300-3.
  6. "Our History". Austrian People's Party. 29 September 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 September 2020.
  7. "Austria election results: Far-right set to enter government as conservatives top poll". The Independent. 16 October 2017. 17 December 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 October 2018.
  8. red, ORF at. "Neue Regierung: Kurz und Kogler präsentierten Einigung". news.ORF.at (alman). 2020-01-01. 2021-01-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-01.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]