Orta Şərq

Orta Şərq (ing. Middle East,rus. Средний Восток fars. خاورمیانه‎, urdu مشرقی وسطٰی, ərəb. الشرق الأوسط‎, erm. Միջին Արեւելք, ivr. ‏המזרח התיכון‏‎, kürd. Rojhilata Navîn) — Avropa və Pakistan arasında yerləşən Ön Asiya rayonunun şərti adı. Orta Şərq ya da Orta şərq , Asiya, Avropa və Afrikanın bir-birlərinə ən çox yaxınlaşdıqları yerləri əhatə edən və bir-birinə qonşu ölkələrin meydana gətirdiyi bölgə. Aralıq Pakistana qədər uzanar və Ərəb yarımadasını əhatə edir. Orta şərq anlayışı Avropa mərkəziyyətçi yanaşmaya əsaslanır və Britanyalıların 19. əsrə istifadə başladıqları bir anlayışdır. Bu təyin etmə İngiltərə və Avropa ölkələri mərkəz qəbul edilmiş; şərq, Uzaq Şərq, Yaxın Şərq, Orta Şərq kimi anlayışlar buna görə təyin edilmişdir.

Bu tanıma görə Orta Şərq ölkələri Suriya, İraq, Qatar, Kipr, İordaniya, İsrail, Livan, İran, Fələstin, Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Oman, Küveyt, Bahreyn, Yəmən, Misir, Əfqanıstan, Pakistan, Tunis, Cezayir, Liviya , Sudan, Fas'tır.

Yaxın Şərq anlayışının qabaqcılı Fransızların, Osmanlı Dövləti "nin torpaqları üçün istifadə etdiyi" Yaxın Şərq "təbiridir. 20-ci əsrin başlarına qədər tez-tez istifadə edilmişdir. İngiltərə "nin 19-cu əsrdən etibarən Hindistan və Çin "in zənginliklərinə yayılması da" Uzaq Şərq "anlayışının istifadə edilməsinə səbəb olmuşdur. Bu iki anlayış Qərb dövlətləri üçün yeni bir regional təyin etmə ehtiyacını ortaya çıxarmışdır. Bu istiqamətdə İngilislər, Yaxın Şərq termininə cavab, Osmanlı Dövləti torpaqları içərisində qalan və Uzaq Şərq "ya keçişdə əhəmiyyətli bir atlama daşı olan bölgə üçün" Yaxın Şərq "terminini istifadə etməyə başlamışdır.

Yaxın Şərq, Şərqi ilə Qərbi, Aralıq dənizi ilə Hind Okeanı "nu, Rusiya ilə isti dənizləri bir-birinə bağlayan, eyni zamanda Şərq ilə Qərb arasındakı bütün ticari və mədəni əlaqələrin edildiyi bir bölgədir. Yer üzünün ən əhəmiyyətli quru və suyollarını əmr etməsinin özünə qazandırdığı bənzərsiz geosiyasi dəyər, Yaxın Şərq "nu tarixin ilk dövrlərindən bu yana dünya suverenliyi arxasında qaçan qüvvələrin əsas hədəfi halına gətirmişdir." Qara qızıl "olaraq təyin olunan neftin 20-ci əsrin ilk yarısından etibarən dəyər qazanmasıyla Yaxın Şərq "nun, bu səbəbdən buradan keçən quru və dəniz yollarının strateji əhəmiyyəti dünyanın heç bir yeriyle müqayisə edilə bilməyəcək dərəcədə artmışdır.