Uçan xalça: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 0 sources and tagging 2 as dead.) #IABot (v2.0.8
Rescuing 0 sources and tagging 2 as dead.) #IABot (v2.0.8
Sətir 9: Sətir 9:
Müasir texnologiyalar vasitəsilə Dünya nağıllarındakı uçan xalçanın gerçəkləşməsinə bir sıra cəhdlər edilmişdir. Məsələn, [[Prinston Universiteti]]nin alimləri tərəfindən plastik materialdan hazırlanmış "sehrli xalça" sınaqdan keçirilib. [[ABŞ]]-ın [[Prinston Universiteti]]ndə bu istiqamətdə tədqiqat aparılır. Aspirant Noa Cafferisin təqdim etdiyi şəffaf plastik təbəqə əks istiqamətlərdə hərəkət edən elektrik yükü sayəsində hərəkət edir. Elektrikin yaratdığı dalğa havanı hərəkətə gətirir və bu da xalçanı itələyir.
Müasir texnologiyalar vasitəsilə Dünya nağıllarındakı uçan xalçanın gerçəkləşməsinə bir sıra cəhdlər edilmişdir. Məsələn, [[Prinston Universiteti]]nin alimləri tərəfindən plastik materialdan hazırlanmış "sehrli xalça" sınaqdan keçirilib. [[ABŞ]]-ın [[Prinston Universiteti]]ndə bu istiqamətdə tədqiqat aparılır. Aspirant Noa Cafferisin təqdim etdiyi şəffaf plastik təbəqə əks istiqamətlərdə hərəkət edən elektrik yükü sayəsində hərəkət edir. Elektrikin yaratdığı dalğa havanı hərəkətə gətirir və bu da xalçanı itələyir.


Hələlik "uçan xalça"nın sürəti saniyədə 1 santimetrdir. Tədqiqatçı sürəti saniyədə 1 metrə çatdırmaq niyyətindədir. Layihə uğurlu olarsa, "uçan xalça" şəhərdaxili nəqliyyat kimi istifadə edilə bilər.<ref>[http://sun.az/?name=News&op=Article&sid=7376 "Uçan xalça" gerçək oldu]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[http://qartalqezeti.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=1176:u%C3%A7an-xal%C3%A7a-ger%C3%A7%C9%99k-oldu&Itemid=55 Tədqiqat aparılır.]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[http://milli.az/news/interest/73198.html "Uçan xalça"]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[http://deyerler.org/102777-xjyallardndzdakd-ugan-xalga-real-oldu.html Xəyallarınızdakı "uçan xalça" real oldu]</ref><ref>{{Cite web |title=Azərbaycan nağıllarındakı uçan xalça gerçəkləşə bilər. |url=http://www.lent.az/xeber_76511_U%C3%A7an_xal%C3%A7a_ger%C3%A7%C9%99k_oldu |access-date=2012-02-04 |archive-date=2011-12-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111210045352/http://lent.az/xeber_76511_U%C3%A7an_xal%C3%A7a_ger%C3%A7%C9%99k_oldu |url-status=dead }}</ref> Bu layihəni gerçəkləşdirmək üçün iki üsul mövcuddur: daha yüngül materialdan və yaxud da daha güclü vasitələrdən istifadə etmək.<ref>[http://www.habermonitor.com/az/haber/detay/plastik-ucan-xalca-edildi/52996/{{Dead link|date=June 2021 |bot=InternetArchiveBot }} Физики спроектировали ковер-самолет {{ru}}]</ref> Qrup indi, bu çətinliyi aradan qaldırmaq üçün Günəş enerjisi ilə işləyən yeni bir model üzərində çalışır. Ancaq "uçan xalça"nın üzərində bir adamı aparması bu gün reallıqdan bir xeyli uzaq görünür.<ref>[http://www.habermonitor.com/az/haber/detay/plastik-ucan-xalca-edildi/52996/{{Dead link|date=June 2021 |bot=InternetArchiveBot }} Plastik uçan xalça edildi {{tr}}]</ref>
Hələlik "uçan xalça"nın sürəti saniyədə 1 santimetrdir. Tədqiqatçı sürəti saniyədə 1 metrə çatdırmaq niyyətindədir. Layihə uğurlu olarsa, "uçan xalça" şəhərdaxili nəqliyyat kimi istifadə edilə bilər.<ref>[http://sun.az/?name=News&op=Article&sid=7376 "Uçan xalça" gerçək oldu]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[http://qartalqezeti.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=1176:u%C3%A7an-xal%C3%A7a-ger%C3%A7%C9%99k-oldu&Itemid=55 Tədqiqat aparılır.]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[http://milli.az/news/interest/73198.html "Uçan xalça"]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[http://deyerler.org/102777-xjyallardndzdakd-ugan-xalga-real-oldu.html Xəyallarınızdakı "uçan xalça" real oldu]</ref><ref>{{Cite web |title=Azərbaycan nağıllarındakı uçan xalça gerçəkləşə bilər. |url=http://www.lent.az/xeber_76511_U%C3%A7an_xal%C3%A7a_ger%C3%A7%C9%99k_oldu |access-date=2012-02-04 |archive-date=2011-12-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111210045352/http://lent.az/xeber_76511_U%C3%A7an_xal%C3%A7a_ger%C3%A7%C9%99k_oldu |url-status=dead }}</ref> Bu layihəni gerçəkləşdirmək üçün iki üsul mövcuddur: daha yüngül materialdan və yaxud da daha güclü vasitələrdən istifadə etmək.<ref>[http://www.habermonitor.com/az/haber/detay/plastik-ucan-xalca-edildi/52996/{{Dead link|date=June 2021 |bot=InternetArchiveBot }}{{Dead link|date=June 2021 |bot=InternetArchiveBot }} Физики спроектировали ковер-самолет {{ru}}]</ref> Qrup indi, bu çətinliyi aradan qaldırmaq üçün Günəş enerjisi ilə işləyən yeni bir model üzərində çalışır. Ancaq "uçan xalça"nın üzərində bir adamı aparması bu gün reallıqdan bir xeyli uzaq görünür.<ref>[http://www.habermonitor.com/az/haber/detay/plastik-ucan-xalca-edildi/52996/{{Dead link|date=June 2021 |bot=InternetArchiveBot }}{{Dead link|date=June 2021 |bot=InternetArchiveBot }} Plastik uçan xalça edildi {{tr}}]</ref>


== Uçan xalça dünya mədəniyyətində ==
== Uçan xalça dünya mədəniyyətində ==

07:06, 10 iyun 2021 tarixindəki versiya

Viktor Vasnetsov, "Uçan xalça", 1880-ci il.

Uçan xalça və ya Sehrli xalça — İnsanların mifik təsəvvürlərində mövcud olmuş fantastik hava nəqliyyatı vasitəsi.

Tarixi

Dünya nağılları içində sehrli nağıllara daha çox önə verilir. İnsanların mifik təsəvvürləri əks olunan sehrli nağıllarda sehrli qüvvələr – uçan xalça, sehirli güzgü, sehrli tütək, sehrli papaq, sehrli çıraq, divlər, yeddibaşlı əjdahalar, əfsanəvi quşlar və s. iştirak edirlər. Hərçənd bu ideyaya Yaxın Şərq ədəbiyyatında, həmçinin Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatında daha çox rast gəlmək olur.

"Uçan xalça"nın bu günü

Müasir texnologiyalar vasitəsilə Dünya nağıllarındakı uçan xalçanın gerçəkləşməsinə bir sıra cəhdlər edilmişdir. Məsələn, Prinston Universitetinin alimləri tərəfindən plastik materialdan hazırlanmış "sehrli xalça" sınaqdan keçirilib. ABŞ-ın Prinston Universitetində bu istiqamətdə tədqiqat aparılır. Aspirant Noa Cafferisin təqdim etdiyi şəffaf plastik təbəqə əks istiqamətlərdə hərəkət edən elektrik yükü sayəsində hərəkət edir. Elektrikin yaratdığı dalğa havanı hərəkətə gətirir və bu da xalçanı itələyir.

Hələlik "uçan xalça"nın sürəti saniyədə 1 santimetrdir. Tədqiqatçı sürəti saniyədə 1 metrə çatdırmaq niyyətindədir. Layihə uğurlu olarsa, "uçan xalça" şəhərdaxili nəqliyyat kimi istifadə edilə bilər.[1][2][3][4][5] Bu layihəni gerçəkləşdirmək üçün iki üsul mövcuddur: daha yüngül materialdan və yaxud da daha güclü vasitələrdən istifadə etmək.[6] Qrup indi, bu çətinliyi aradan qaldırmaq üçün Günəş enerjisi ilə işləyən yeni bir model üzərində çalışır. Ancaq "uçan xalça"nın üzərində bir adamı aparması bu gün reallıqdan bir xeyli uzaq görünür.[7]

Uçan xalça dünya mədəniyyətində

"Uçan xalçalar" ta qədimdən müasir günümüzə qədər ədəbiyyat, kinocizgi filminin əsas ideyalarından biri olmuşdur.

2015 Avropa Oyunlarının açılış mərasimində Azərbaycan xanəndəsi Alim Qasımov uçan xalça üzərində muğam oxumuşdur[8].

İstinadlar

  1. "Uçan xalça" gerçək oldu[ölü keçid]
  2. Tədqiqat aparılır.[ölü keçid]
  3. "Uçan xalça"[ölü keçid]
  4. Xəyallarınızdakı "uçan xalça" real oldu
  5. "Azərbaycan nağıllarındakı uçan xalça gerçəkləşə bilər". 2011-12-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-04.
  6. [ölü keçid][ölü keçid] Физики спроектировали ковер-самолет  (rus.)
  7. [ölü keçid][ölü keçid] Plastik uçan xalça edildi tərcümədə ing. — "{{{1}}}"
  8. İlham Əliyev “Bakı-2015” birinci Avropa Oyunlarını açıq elan edib. president.az, 12.06.2015  (az.)