Acarlar subasarı meşəsi: Redaktələr arasındakı fərq
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.5 |
Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.1 |
||
| Sətir 3: | Sətir 3: | ||
== Yer və giriş == |
== Yer və giriş == |
||
Meşə Sakaryanın şimalında, Karasu ilə Kaynarca arasında yerləşir<ref name="h1">{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunu-besleyen-dere-kizila-burundu-40016714|newspaper=[[Hürriyet]]|title=Acarlar Longozu’nu besleyen dere kızıla büründü|date=2015-11-20|language=Turkish|accessdate=2016-10-28}}</ref> və Türkiyənin ən böyük və yeganə çoxbloklu subasar meşəsidir.<ref name="h3">{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozuna-havadan-dronlu-takip-37266365|newspaper=[[Hürriyet]]|title=Acarlar Longozuna havadan dronlu takip|date=2016-03-30|language=Turkish|accessdate=2016-10-28}}</ref> Meşədən Karasuya olan məsafə {{Convert|26|km|mi}} və Sakaryaya olan məsafə isə təxminən {{Convert|50|km|mi}}-dir. Ərazinin ətrafında Karasu ilçəsinin beş, Kaynarca ilçəsinin isə üç kəndi var.<ref name="sosim">{{cite web|url=http://sakarya.ormansu.gov.tr/Sakarya/AnaSayfa/DKMP/acarlarLongozu.aspx?sflang=tr|publisher=Sakarya Orman ve Su İşleri Müdürlüğü|title=Acarlar Gölü Longozu|language=Turkish|accessdate=2016-10-28|archive-date=2015-10-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20151006072927/http://sakarya.ormansu.gov.tr/Sakarya/AnaSayfa/DKMP/acarlarLongozu.aspx?sflang=tr|url-status=dead}}</ref> |
Meşə Sakaryanın şimalında, Karasu ilə Kaynarca arasında yerləşir<ref name="h1">{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunu-besleyen-dere-kizila-burundu-40016714|newspaper=[[Hürriyet]]|title=Acarlar Longozu’nu besleyen dere kızıla büründü|date=2015-11-20|language=Turkish|accessdate=2016-10-28|archive-date=2017-12-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20171214015523/http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunu-besleyen-dere-kizila-burundu-40016714|url-status=live}}</ref> və Türkiyənin ən böyük və yeganə çoxbloklu subasar meşəsidir.<ref name="h3">{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozuna-havadan-dronlu-takip-37266365|newspaper=[[Hürriyet]]|title=Acarlar Longozuna havadan dronlu takip|date=2016-03-30|language=Turkish|accessdate=2016-10-28|archive-date=2021-07-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210725150013/https://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozuna-havadan-dronlu-takip-37266365|url-status=live}}</ref> Meşədən Karasuya olan məsafə {{Convert|26|km|mi}} və Sakaryaya olan məsafə isə təxminən {{Convert|50|km|mi}}-dir. Ərazinin ətrafında Karasu ilçəsinin beş, Kaynarca ilçəsinin isə üç kəndi var.<ref name="sosim">{{cite web|url=http://sakarya.ormansu.gov.tr/Sakarya/AnaSayfa/DKMP/acarlarLongozu.aspx?sflang=tr|publisher=Sakarya Orman ve Su İşleri Müdürlüğü|title=Acarlar Gölü Longozu|language=Turkish|accessdate=2016-10-28|archive-date=2015-10-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20151006072927/http://sakarya.ormansu.gov.tr/Sakarya/AnaSayfa/DKMP/acarlarLongozu.aspx?sflang=tr|url-status=dead}}</ref> |
||
== Subasar == |
== Subasar == |
||
[[Fayl:Acarlar_Longoz_Ormanı.jpeg|thumb| Laqun və meşə.]] |
[[Fayl:Acarlar_Longoz_Ormanı.jpeg|thumb| Laqun və meşə.]] |
||
Ərazi dənizdən qumlu maneə ilə ayrılması nəticəsində əmələ gələn, su altında qalmış sahil hissəsi, tipik [[laqun]]dur. Karasu-Kaynarca sərhədində yerləşən və təxminən dənizdən təxminən {{Convert|700|m|ft}} məsafədə olan laqun sahilə pararlel olan 1 562 hektar ərazinin əhatə edir. Laqunun dərinliyi təxminən {{Convert|1.50|m|ft}} civarında ola bilər. Yay aylarında suyun quruması nəticəsində ortaya çıxan subasar ərazi kəndlilər tərəfindən əkinçilik üçün istifadə olunur.<ref name="teias">{{cite web|url=http://www.teias.gov.tr/eBulten/makaleler/2011/ACARLAR%20LONGOZU%20HABER/sayfam1.html|publisher=Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü|title=Acarlar Longozu (Su basar ormanı)|author=Şişman, Bülent|language=Turkish|accessdate=2016-10-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20170419125053/http://www.teias.gov.tr/eBulten/makaleler/2011/ACARLAR%20LONGOZU%20HABER/sayfam1.html|archive-date=2017-04-19|url-status=dead|df=}}</ref><ref name="h4">{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunda-kuraklik-tehlikesi-26800399|newspaper=[[Hürriyet]]|title=Acarlar Longozu'nda kuraklık tehlikesi|date=2014-07-13|language=Turkish|accessdate=2016-10-28}}</ref> |
Ərazi dənizdən qumlu maneə ilə ayrılması nəticəsində əmələ gələn, su altında qalmış sahil hissəsi, tipik [[laqun]]dur. Karasu-Kaynarca sərhədində yerləşən və təxminən dənizdən təxminən {{Convert|700|m|ft}} məsafədə olan laqun sahilə pararlel olan 1 562 hektar ərazinin əhatə edir. Laqunun dərinliyi təxminən {{Convert|1.50|m|ft}} civarında ola bilər. Yay aylarında suyun quruması nəticəsində ortaya çıxan subasar ərazi kəndlilər tərəfindən əkinçilik üçün istifadə olunur.<ref name="teias">{{cite web|url=http://www.teias.gov.tr/eBulten/makaleler/2011/ACARLAR%20LONGOZU%20HABER/sayfam1.html|publisher=Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü|title=Acarlar Longozu (Su basar ormanı)|author=Şişman, Bülent|language=Turkish|accessdate=2016-10-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20170419125053/http://www.teias.gov.tr/eBulten/makaleler/2011/ACARLAR%20LONGOZU%20HABER/sayfam1.html|archive-date=2017-04-19|url-status=dead|df=}}</ref><ref name="h4">{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunda-kuraklik-tehlikesi-26800399|newspaper=[[Hürriyet]]|title=Acarlar Longozu'nda kuraklık tehlikesi|date=2014-07-13|language=Turkish|accessdate=2016-10-28|archive-date=2017-12-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20171214015825/http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunda-kuraklik-tehlikesi-26800399|url-status=live}}</ref> |
||
Subasar şimaldan {{Convert|30|-|25|m|ft}} hündürlüyündəki [[dyun]]lar, cənubdan isə ortalama {{convert|100|m|ft|abbr=on}} hündürlüyündəki alçaq təpələrlə həmsərhəddir. |
Subasar şimaldan {{Convert|30|-|25|m|ft}} hündürlüyündəki [[dyun]]lar, cənubdan isə ortalama {{convert|100|m|ft|abbr=on}} hündürlüyündəki alçaq təpələrlə həmsərhəddir. |
||
| Sətir 29: | Sətir 29: | ||
Bölgə turizmə açıldıqdan sonra sıx ziyarətçi sıxlığı yaşayır. Laqunda təşkil olunan motorlu qayıq turları köçəri quşların yetişmə dövründə onlara zərər verdiyi üçün qadağan olunmalıdır. |
Bölgə turizmə açıldıqdan sonra sıx ziyarətçi sıxlığı yaşayır. Laqunda təşkil olunan motorlu qayıq turları köçəri quşların yetişmə dövründə onlara zərər verdiyi üçün qadağan olunmalıdır. |
||
2015-ci ilin fevralında Sakarya ilinin valisi sahildə, laqunda və kanallarda pedallı da daxil olmaqla hər növ su nəqliyyat vasitəsinin hərəkət etməsini qadağan etdi.<ref name="h2">{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunda-deniz-bisikleti-kullanimi-yasaklandi-37050529|newspaper=[[Hürriyet]]|title=Acarlar Longozu'nda deniz bisikleti kullanımı yasaklandı|author1=Ersöz, Cihan|author2=Onur Orhan|date=2015-02-04|language=Turkish|accessdate=2016-10-28}}</ref> |
2015-ci ilin fevralında Sakarya ilinin valisi sahildə, laqunda və kanallarda pedallı da daxil olmaqla hər növ su nəqliyyat vasitəsinin hərəkət etməsini qadağan etdi.<ref name="h2">{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunda-deniz-bisikleti-kullanimi-yasaklandi-37050529|newspaper=[[Hürriyet]]|title=Acarlar Longozu'nda deniz bisikleti kullanımı yasaklandı|author1=Ersöz, Cihan|author2=Onur Orhan|date=2015-02-04|language=Turkish|accessdate=2016-10-28|archive-date=2021-07-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210725150016/https://www.hurriyet.com.tr/acarlar-longozunda-deniz-bisikleti-kullanimi-yasaklandi-37050529|url-status=live}}</ref> |
||
2015-ci ilin noyabr ayında subasardakı su axınlarından birinin qırmızı rəngli köpüklənmiş su ilə çirklənməsi nəticəsində [[ekoloji fəlakət]] baş verdi. Balıqların öldüyü və kəndlilər tərəfindən əkilən məhsulun zəhərləndiyi bildirildi.<ref name="h1" /> |
2015-ci ilin noyabr ayında subasardakı su axınlarından birinin qırmızı rəngli köpüklənmiş su ilə çirklənməsi nəticəsində [[ekoloji fəlakət]] baş verdi. Balıqların öldüyü və kəndlilər tərəfindən əkilən məhsulun zəhərləndiyi bildirildi.<ref name="h1" /> |
||
Səhifəsinin 10:01, 10 sentyabr 2022 tarixinə olan son versiyası
| Acarlar subasarı meşəsi | |
|---|---|
 | |
| Yerləşməsi | |
| 41°07′34″ şm. e. 30°27′32″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Yerləşməsi | Sakarya ili |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Acarlar subasarı meşəsi (türk. Acarlar Longozu) ― Türkiyənin şimal-qərbində, Sakarya ilində yerləşən subasar meşəsi. Ərazi sahil, laqun, dyun və meşə ekosistemlərini ehtiva edir.
Yer və giriş
[redaktə | mənbəni redaktə et]Meşə Sakaryanın şimalında, Karasu ilə Kaynarca arasında yerləşir[1] və Türkiyənin ən böyük və yeganə çoxbloklu subasar meşəsidir.[2] Meşədən Karasuya olan məsafə 26 kilometr (16 mil) və Sakaryaya olan məsafə isə təxminən 50 kilometr (31 mil)-dir. Ərazinin ətrafında Karasu ilçəsinin beş, Kaynarca ilçəsinin isə üç kəndi var.[3]
Subasar
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ərazi dənizdən qumlu maneə ilə ayrılması nəticəsində əmələ gələn, su altında qalmış sahil hissəsi, tipik laqundur. Karasu-Kaynarca sərhədində yerləşən və təxminən dənizdən təxminən 700 metr (2,300 ft) məsafədə olan laqun sahilə pararlel olan 1 562 hektar ərazinin əhatə edir. Laqunun dərinliyi təxminən 1.50 metr (4.9 ft) civarında ola bilər. Yay aylarında suyun quruması nəticəsində ortaya çıxan subasar ərazi kəndlilər tərəfindən əkinçilik üçün istifadə olunur.[4][5]
Subasar şimaldan 30–25 metr (98–82 ft) hündürlüyündəki dyunlar, cənubdan isə ortalama 100 m (330 ft) hündürlüyündəki alçaq təpələrlə həmsərhəddir.
Ekosistem
[redaktə | mənbəni redaktə et]Acarlar subasar meşəsi bəzi endemik bitki və heyvan növlərinə ev sahibliyi edir. Bölgə xüsusilə də köçəri quşların yumurtlama və qışlama yeridir.[4]
Flora
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ərazi üçün su bitkisi olan Hottonia palustris endemikdir.[4] Poliomielitin müalicəsində istifadə olunan və nadir bitki növü olan yay ağçiçəyi Kaynarca kəndlilər tərəfindən satılır.
Subasar 150-dən çox ağac növü üçün yaşayış yeridir. Ərazi əsasən göyrüş (Fraxinus excelsior) meşələri ilə əhatə olunmuşdur. Meşə sahəsində geniş yayılmış digər ağaclara qızılağac (Alnus glutinosa), söyüd (Salix), meşə fıstığı ( Fagus sylvatica) və qarağac daxildir.[4]
Fauna
[redaktə | mənbəni redaktə et]Naxakimilər və külmə laqunda tapılan bəzi şirin su balığı növləridir. Bölgədəki adi məməlilər dovşan, tülkü, çöldonuzu, gəlincik və sincabdır. Qorunan ərazidə 235 quş növü müşahidə edilmişdir.[4]
Ekoloji təhdidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Daşqın ətrafındakı səkkiz kənddən çirkab suyu laquna axıdıla bilir. Bölgənin əkinçiliyində həddindən artıq gübrə və pestisidlərin istifadəsi də kimyəvi çirklənməni artırır. Əkinçilik etmək üçün ətrafdakı ərazinin təmizləməsi üçün səylər göstərilir. Bundan başqa ərazidəki qanunsuz ağac kəsmə və brakonyerliyin qarşısı alınmalıdır. Laqundan Sakariyaya su axını izlənilməli və hər hansı bir maneə aradan qaldırılmalıdır.
Bölgə turizmə açıldıqdan sonra sıx ziyarətçi sıxlığı yaşayır. Laqunda təşkil olunan motorlu qayıq turları köçəri quşların yetişmə dövründə onlara zərər verdiyi üçün qadağan olunmalıdır.
2015-ci ilin fevralında Sakarya ilinin valisi sahildə, laqunda və kanallarda pedallı da daxil olmaqla hər növ su nəqliyyat vasitəsinin hərəkət etməsini qadağan etdi.[6]
2015-ci ilin noyabr ayında subasardakı su axınlarından birinin qırmızı rəngli köpüklənmiş su ilə çirklənməsi nəticəsində ekoloji fəlakət baş verdi. Balıqların öldüyü və kəndlilər tərəfindən əkilən məhsulun zəhərləndiyi bildirildi.[1]
Yerli Meşə və Su Təsərrüfatı Müdirliyinin qərarı ilə qorunan ərazini havadan izləyərək brakonyerlərlə mübarizə aparmaq məqsədi ilə 2016-cı ildə pilotsuz uçuş aparatı işə salınmışdır.[2]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 "Acarlar Longozu'nu besleyen dere kızıla büründü". Hürriyet (Turkish). 2015-11-20. 2017-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-28.
- ↑ 1 2 "Acarlar Longozuna havadan dronlu takip". Hürriyet (Turkish). 2016-03-30. 2021-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-28.
- ↑ "Acarlar Gölü Longozu" (Turkish). Sakarya Orman ve Su İşleri Müdürlüğü. 2015-10-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-28.
- ↑ 1 2 3 4 5 Şişman, Bülent. "Acarlar Longozu (Su basar ormanı)" (Turkish). Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü. 2017-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-28.
- ↑ "Acarlar Longozu'nda kuraklık tehlikesi". Hürriyet (Turkish). 2014-07-13. 2017-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-28.
- ↑ Ersöz, Cihan; Onur Orhan. "Acarlar Longozu'nda deniz bisikleti kullanımı yasaklandı". Hürriyet (Turkish). 2015-02-04. 2021-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-28.