Yapon kriptomeriyası: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k →‎İstinadlar: +Taksonbar using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
{{Takson
{{Takson
| adı = {{latb|Cryptomeria caponica }}
| yuxarı takson = Cryptomeria
| aləmi = Bitkilər
| ranq = növ
| şəkil = Cryptomeria caponica.jpeg
| şəkil məlumat =
| şəkilaltı yazı =

| yuxarı takson = Larix
| ranqı = Növ
| latınca adı = Cryptomeria caponica
| müəllif = [[Ledeb.]]
| sinonim =
{{bt|Larix russica|([[Endl.]]) [[Sabine]] ex [[Trautv.]]}}<br />
{{bt|Larix sukaczewii|[[Dylis]]}}<br />
{{bt|Pinus larix|var=russica|[[Endl.]]}}
| aşağı takson adı =
| aşağı takson =
| tipik nümayəndə =
| arealın xəritəsi =
| arealın xəritəsi haqqında =
| arealın xəritəsinin eni =
| legend sərhədi =
| mühafizə = lc
| vikinövlər = Cryptomeria caponica
| vikianbar = Category:Cryptomeria caponica
| bttsmb = 42317
| ütmx =
| mbmm = 62751
| he = 1033611
| geiş = 21507
| beabs = 262455
}}
}}


'''{{latb|Cryptomeria japonica}}''' ({{dil-la|Cryptomeria japonica}}) — {{lataz|Plantae|no}} aləminin {{lataz|Pinophyta|no}} şöbəsinin {{lataz|Pinopsida|no}} sinfinin {{lataz|Cupressales|no}} dəstəsinin {{lataz|Cupressaceae|no}} fəsiləsinin {{lataz|Cryptomeria}} cinsinə aid bitki növü.
⚫
'''Yapon kriptomeriyası''', əsasən, [[Şərqi Asiya]] da, xüsusilə [[Çin]] və [[Yaponiya]] da geniş yayılmışdır. Piramidal çətirli, həmişəyaşıl ağacdır. Vətənimdə hündürlüyü 45 m-ə və gövdəsinin diametri 1–2 m-ə çatır. Gövdəsinin qabığı qırmızımtıl-qonurdur, ensiz, uzun zolaqlıdır. Yarpaqları iynəvarıdır, sərtdir, sıx yerləşmiş, bizvarıdır, oturaq hissəsi əyilmişdir, kənarlarından içəriyə doğru batıqdır, yayda sarımtıl-yaşıl, qışda tünd-yaşıl olub, budaq üzərində 7 il qalır. Erkəkcik sünbülcükləri budaqların ucunda iynəvarı yarpaqların qoltuğunda yerləşir, tozcuqları 3-5 tozcuq kisəsindən ibarətdir.

⚫
Əsasən, [[Şərqi Asiya]]da, xüsusilə [[Çin]] və [[Yaponiya]]da geniş yayılmışdır. Piramidal çətirli, həmişəyaşıl ağacdır. Vətənimdə hündürlüyü 45 m-ə və gövdəsinin diametri 1–2 m-ə çatır. Gövdəsinin qabığı qırmızımtıl-qonurdur, ensiz, uzun zolaqlıdır. Yarpaqları iynəvarıdır, sərtdir, sıx yerləşmiş, bizvarıdır, oturaq hissəsi əyilmişdir, kənarlarından içəriyə doğru batıqdır, yayda sarımtıl-yaşıl, qışda tünd-yaşıl olub, budaq üzərində 7 il qalır. Erkəkcik sünbülcükləri budaqların ucunda iynəvarı yarpaqların qoltuğunda yerləşir, tozcuqları 3-5 tozcuq kisəsindən ibarətdir.

Dişicik sünbülcükləri isə budaqların ucunda yerləşir. Toxumları oval formalıdır, hər toxum 2-3 ensiz qanadla əhatə olunur. Toxum pulcuğunda 2-5 ədəd yumurtacıq olur. Örtücük pulcuqları isə toxuma birləşmiş vəziyyətdə inkişaf edir. Qozaları birinci il yetişir, oduncaqlaşmış, kürəşəkilli və ya yumurtavarı dəyirmidir, üzəri kələ-kötür, rəngi qəhvəyi, yumru və ya yumurtavarı, 2 sm uzunluqdadır, pulcuqları 4-5 dişli olur, toxumlarını tökdükdən sonra ağacda qalır. 10 yaşında meyvə verir. Tüzböyüyən, istisevən və kölgəyədavamlı ağac növüdür. Oduncağı rütubətə davamlıdır və texniki cəhətdən yüksək keyfiyyətə malikdir. Torpağa qarşı tələbkar deyildir. -18-20 0 C-yə qədər olan şaxtalara davam gətirir. Xiyabanlarda qrupla və tək-tək əkmək üçün istifadə edilən dekorativ ağacdır.
Dişicik sünbülcükləri isə budaqların ucunda yerləşir. Toxumları oval formalıdır, hər toxum 2-3 ensiz qanadla əhatə olunur. Toxum pulcuğunda 2-5 ədəd yumurtacıq olur. Örtücük pulcuqları isə toxuma birləşmiş vəziyyətdə inkişaf edir. Qozaları birinci il yetişir, oduncaqlaşmış, kürəşəkilli və ya yumurtavarı dəyirmidir, üzəri kələ-kötür, rəngi qəhvəyi, yumru və ya yumurtavarı, 2 sm uzunluqdadır, pulcuqları 4-5 dişli olur, toxumlarını tökdükdən sonra ağacda qalır. 10 yaşında meyvə verir. Tüzböyüyən, istisevən və kölgəyədavamlı ağac növüdür. Oduncağı rütubətə davamlıdır və texniki cəhətdən yüksək keyfiyyətə malikdir. Torpağa qarşı tələbkar deyildir. -18-20 0 C-yə qədər olan şaxtalara davam gətirir. Xiyabanlarda qrupla və tək-tək əkmək üçün istifadə edilən dekorativ ağacdır.
⚫
[[Azərbaycan]] da [[Abşeron]] , [[Lənkəran]] və [[Astara]] rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir.


⚫
[[Azərbaycan]]da Abşeron, Lənkəran və Astara rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir.
==Məlumat mənbələri:==
Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.


== İstinadlar==
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
#“Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.


== Həmçinin bax ==
{{Taksonbar}}
{{Taksonbar}}
[[Kateqoriya:Sərvkimilər]]

06:35, 13 mart 2023 tarixindəki versiya

Yapon kriptomeriyası
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Gymnosperms
Şöbə:
Pinophyta
Sinif:
İynəyarpaqlılar
Yarımsinif:
Cupressidae
Dəstə:
Cupressales
Fəsilə:
Sərvkimilər
Yarımfəsilə:
Taksodiumlar
Cins:
Kriptomeriya
Növ:
Yapon kriptomeriyası
Beynəlxalq elmi adı

Yapon kriptomeriyası (lat. Cryptomeria japonica) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin kriptomeriya cinsinə aid bitki növü.

Əsasən, Şərqi Asiyada, xüsusilə Çin və Yaponiyada geniş yayılmışdır. Piramidal çətirli, həmişəyaşıl ağacdır. Vətənimdə hündürlüyü 45 m-ə və gövdəsinin diametri 1–2 m-ə çatır. Gövdəsinin qabığı qırmızımtıl-qonurdur, ensiz, uzun zolaqlıdır. Yarpaqları iynəvarıdır, sərtdir, sıx yerləşmiş, bizvarıdır, oturaq hissəsi əyilmişdir, kənarlarından içəriyə doğru batıqdır, yayda sarımtıl-yaşıl, qışda tünd-yaşıl olub, budaq üzərində 7 il qalır. Erkəkcik sünbülcükləri budaqların ucunda iynəvarı yarpaqların qoltuğunda yerləşir, tozcuqları 3-5 tozcuq kisəsindən ibarətdir.

Dişicik sünbülcükləri isə budaqların ucunda yerləşir. Toxumları oval formalıdır, hər toxum 2-3 ensiz qanadla əhatə olunur. Toxum pulcuğunda 2-5 ədəd yumurtacıq olur. Örtücük pulcuqları isə toxuma birləşmiş vəziyyətdə inkişaf edir. Qozaları birinci il yetişir, oduncaqlaşmış, kürəşəkilli və ya yumurtavarı dəyirmidir, üzəri kələ-kötür, rəngi qəhvəyi, yumru və ya yumurtavarı, 2 sm uzunluqdadır, pulcuqları 4-5 dişli olur, toxumlarını tökdükdən sonra ağacda qalır. 10 yaşında meyvə verir. Tüzböyüyən, istisevən və kölgəyədavamlı ağac növüdür. Oduncağı rütubətə davamlıdır və texniki cəhətdən yüksək keyfiyyətə malikdir. Torpağa qarşı tələbkar deyildir. -18-20 0 C-yə qədər olan şaxtalara davam gətirir. Xiyabanlarda qrupla və tək-tək əkmək üçün istifadə edilən dekorativ ağacdır.

Azərbaycanda Abşeron, Lənkəran və Astara rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir.

İstinadlar

  1. ↑ Don Two new genera of the natural family of plants called Coniferae (ing.). // Annals of Natural History London: 1838. Vol. I, Iss. Number III. P. 234. ISSN 2634-0445

Həmçinin bax

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Yapon_kriptomeriyası&oldid=6930613"