Aleut dili
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
| Aleut dili | |
|---|---|
| Ölkələr | Amerika Birləşmiş Ştatları (Alyaska ştatı), Rusiya (Komandor adaları) |
| Danışanların ümumi sayı |
|
| Təsnifatı | |
| Yazı | latın əlifbası |
| Dil kodları | |
| QOST 7.75–97 | але 033 |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | ale |
| ISO 639-3 | ale |
| Dilin strukturlarının dünya atlası | ale |
| Atlas of the World’s Languages in Danger | 163, 145 |
| Ethnologue | ale |
| Linguasphere | 60-AA |
| ELCat | 671 |
| IETF | ale |
| Glottolog | aleu1260 |
Aleut dili və ya Unangan dili (öz dilində olan adı: Unangam Tunuu) – Amerika Birləşmiş Ştatlarında Alyaska ştatının Aleut adaları ilə Pribilof adalarında və Rusiya Federasiyasının Kamçatka diyarına bağlı Komandor adalarında Aleut xalqı (Unangan xalqı) tərəfindən danışılan və Eskimos-Aleut dil ailəsinin iki qolundan birini təşkil edən dil.
Dialektləri
Dialekt və etnosları:[1]
- Uzak Qərb Aleutçası
- Sasignan Aleutçası (öz adı Sasignan; Doğu lehçesinde Sasxinan; Batı lehçesinde Sasxinas; İngilis dilində Attuan): Attu, Agattu, Semichi adalarında danışılır.
- Rus Aleutçası (öz adı Kasakam Unangangis 'Rus Aleutları'; İngilis dilində Copper Island Aleut; Rus dilində медновский язык): Rus dili bazlı Sasignan kreolü olup Rusiya Federasyonuna bağlı Komandor adalarında (Остров Беринга и Медный Остров) danışılır.
- Orta Qərb Aleutçası (öz adı Aliguutax̂; İngilis dilində Atkan, Western Aleut)
- Naahmiĝus: Delarof (Amatignak, Tanaga) adalarında yaşayırlar.
- Niiĝuĝis: Andreanof (Kanaga, Adak, Atka, Amlia, Seguam) adalarında yaşayırlar.
- Şərq Aleutçası (İngilis dilində Eastern Unangan, Eastern Aleut)
- Akuuĝun ya da Uniiĝun: Four Mountains (Amukta, Kagamil) adalarında yaşayırlar.
- Qawalangin: Fox (Umnak, Samalga, Unalaska'nın batısı) adalarında yaşayırlar.
- Qigiiĝun: Krenitzen (Unyalaskanın doğusu, Akutan, Akun, Tigalda) adalarında yaşayırlar.
- Qagaan Tayaĝungin: Sanak (Unimak, Sanak) adalarında yaşayırlar.
- Taxtamam Tunuu: Belkofskide danışılır.
- Qaĝiiĝun: Shumigan adalarında yaşayırlar.
Əlifbası
Aleut kiril əlifbası
Eskiden Rus döneminde Kiril kökenli əlifbadan istifadə edilirdi:
| А | Б* | В* | Г | Г̑ | Д | Е* | Ж* | З† | И | І* | Й | К | Ҟ | Л | М | Н | Ҥ | О* | П* | Р* | С | Т | У | Ў | Ф* | Х | Х̑ | Ц* | Ч | Ш* | Щ* | Ъ | Ы* | Ь | Э* | Ю | Я | Ѳ* | Ѵ* |
| а | б* | в* | г | г̑ | д | е* | ж* | з† | и | і* | й | к | ҟ | л | м | н | ҥ | о* | п* | р* | с | т | у | ў | ф* | х | х̑ | ц* | ч | ш* | щ* | ъ | ы* | ь | э* | ю | я | ѳ* | ѵ* |
| * Yalnızca yabancı sözlərdə
† Yalnızca Sasignan Aleutçasında | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İstinadlar
- ↑ Unangam Language Pre-contact Tribes and Dialects Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine by Knut Bergland and Moses L. Dirks
Xarici keçidlər
- www.alaskool.org (Aleut Kabile və Dialektləri Haritası)
- Alice Taff and all. (2001), Phonetic structures of Aleut Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine, Journal of Phonetics (2001) 29, 231-271
