Çvi

Çvi və ya tvi — Akan dilinin ləhcələrindən biri. Bu, bəzən ya ayrıca dil kimi, ya da iki ləhcə kimi qəbul edilir: Aşanti-çv və Akvapim-çwi. Qanada Akvapim, Aşanti, Açem, Dençira, Akvamu və Akan mənsubiyyətinə daxil olan digər xalqlar arasında yayılmışdır. Kva ailəsinin Akan dilləri qrupuna aiddir.

Çvi
Orijinal adı twi
Ölkə
Danışanların ümumi sayı
  • 3.000.000 ± 500.000 nəf.
Təsnifatı
Niger-Konqo dilləri[d]
Atlantik-Konqo dilləri[d]
Volta–Congo[d]
Kva
Nyo[d]
Potou–Tano[d]
Akan dilləri
Çvi
Yazı latın əlifbası
Dil kodları
QOST 7.75–97 тви 670
ISO 639-1 tw
ISO 639-2 twi
ISO 639-3 twi
IETF tw
Glottolog twii1234
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Danışanların sayı təxminən 1 milyon nəfərdir.

Yazısı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cvi dili latın əlifbası ilə yazılmışdır.

Böyük A B D E Ɛ F G H I K L M N O Ɔ P R S T U W Y
Kiçik a b d e ɛ f g h i k l m n o ɔ p r s t u w y

Standart latın əlifbası ilə müqayisədə iki əlavə hərf istifadə olunur: Ɛ və Ɔ. Bundan başqa, C, J, Q, V, X və Z hərfləri yalnız alınma sözlərdə istifadə olunur.[2]

Fonologiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bütün digər Akan dilləri kimi, çvi də əhəmiyyətli palatalizasiya, sait harmoniyası və ton kaskadı ilə xarakterizə olunur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 ScriptSource - Ghana.
  2. ↑ "Language Guide". The African Linguists Network Blog (ingilis). 2013-05-14. 2018-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-14.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Şablon:BSE2
  • J.E. Redden and N. Owusu (1963, 1995). Twi Basic Course. Foreign Service Institute (Hippocrene reprint). ISBN 0-7818-0394-2
  • Obeng, Samuel Gyasi. (2001). African anthroponymy: An ethnopragmatic and norphophonological study of personal names in Akan and some African societies. LINCOM studies in anthropology 08. Muenchen: LINCOM Europa. ISBN 3-89586-431-5.
  • F.A. Dolphyne (1996) A Comprehensive Course in Twi (Asante) for the Non-Twi Learner. Ghana University Press, Accra. ISBN 9964-3-0245-2.
  • William Nketia (2004) Twi für Ghana: Wort für Wort. Reise Know-How Verlag, Bielefeld. ISBN 3-89416-346-1. (In German)

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]