Raif Özkan Uğur[1] (17 oktyabr 1953, İstanbul – 8 iyul 2023[2], İstanbul[3]) — Türkiyə musiqiçisi, kino və televiziya aktyoru, MFÖ qrupunun üzvü.
Özkan Uğur | |
---|---|
Raif Özkan Uğur | |
| |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum adı | Raif Özkan Uğur |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İstanbul, Türkiyə |
Vəfat tarixi | (69 yaşında) |
Vəfat yeri | İstanbul, Türkiyə |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | Türkiyə |
Milliyyəti | Türk |
Həyat yoldaşları |
Aysun Aslan (d. 1989; v. 2023) |
Uşağı | Alişan Uğur |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | Musiqiçi, Aktyor, Aranjimançı, Prodüser |
Fəaliyyət illəri | 1970-2023 |
Janr | pop musiqisi |
Musiqi alətləri | Vokal, gitara |
Əlaqələri |
Mazhar Alanson |
Üzvlüyü | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Özkan Uğurun atası Hurşit Uğur "Şehir Hatları" şirkətində baş mühəndis işləyirdi. Ailənin 5-ci övladı olan Uğur Reşat Nuri Güntekin İbtidai məktəbində oxuyarkən mandolinlə tanış olub. Fənərbaxça Liseyində[4] oxuyarkən onun musiqi sevgisi üstünlük təşkil edir. Əvvəlcə "Atomiklər" adlı özfəaliyyət qrupu yaradıb, dövrün məşhur mahnılarını şərh ediblər.
Musiqi karyerasına 1970-ci ildə bir çox məşhur adın da zaman-zaman qatıldığı Şerif Yüzbaşıoğlu Orkestrində başlayıb. 1971-ci ildə "Kızıltoprakda" tanış olduğu Mazhar Alanson və Fuat Güner və ilk qrupu "Kaygısızlar" ilə peşəkar bas gitara çalmağa başlayıb. O zaman Sadık Kuyaş da qrupda bas ifaçısı idi. Bir müddət birlikdə oynadıqdan sonra Kuyaş qrupdan ayrıldı və Uğur qrupun yeganə basçısı oldu.
"Kaygısızlar" dağıldıqdan sonra 1972-ci ildə Barış Mançonun ona yoldaşlıq etmək üçün qurduğu "Kurtalan Ekspres" rok qrupunun ilk komandasında yer alıb və Ankara Dedemanda ilk konsertində iştirak edib. İlk qeydlərindən sonra Barış Manço orduya getdi. Qrup bir müddət dağıldıqdan sonra Özkan Uğur, Aydın Çakuş və Nur Yenalla birlikdə "Ter" qrupunu qurub. Qrup o dövrdə öz qrupunu dağıtmış Erkin Korayla birləşərək 1972-ci ildə 45 "Hor Görme Garibi / Züleyha"nı buraxdı.
Barış Manço əsgərlikdən qayıtdıqdan sonra Özkan Uğur "Kurtalan Ekspres"ə qayıdıb. 1973–1974-cü illərdə bu qrupla çalışıb. O, 2 rekordda iştirak edib. 1974-cü ildə qrupdan ayrıldıqdan sonra o, bu dövrdən köhnə dostları olan Mazhar-Fuadın hazırladığı studiya albomunda bas çaldı. 1976-cı ildə Kurtalan Ekspres-ə qısa müddətli bas gitarist, 1978-ci ildə isə Anadolu turnesi üçün gitaraçı kimi qatılıb.
1974-cü ildə "Kurtalan Ekspres"dən olan dostu Murat Ses ilə Edip Akbayramın "Dostlar" Orkestrində bir müddət iştirak etdi. Lakin musiqi fikir ayrılıqlarına görə ayrılıb. Anadolu Rokunun digər məşhur adı olan Ersen və Dadaşlar Taner Öngürün yerinə bas gitaraya keçiblər. Üç 45-dən sonra Ersen Dinleten və Dadaşlar dövrün siyasi şərtlərinə görə yollarını ayırdılar. Özkan Uğur bir müddət Dadaşlarda qalıb və "Selda və Dadaşlar" LP-də Selda Bağcanla bas gitara çalıb. 1976-cı ildə Seyhan Karabay və Qardaşlar qrupunun 45-ci qrupunda iştirak edib.
1976-cı ildə Fuat Güner və Mazhan Alansonla birlikdə yenidən "İpucu Beşlisi"nə qoşulur. 45 nəşr etdilər və Seyyal Tanerlə işlədilər. Qrup dağıldıqdan sonra 1978-ci ildə Galip Boransu[5] və Cengiz Teoman ilə birlikdə "Grup Karma"nı qurdu. 1978-ci ildə bu qrupla qatıldıqları Türkiyə Eurovision seçmələrində bəstəsini Galip Boransuya məxsus olan "İmkansız" mahnısı ilə 4-cü yeri tutdular.
1980-ci illərin əvvəllərində Özkan Uğur, Mazhar Alanson və Fuat Güner də məşhur adların arxasında oynayaraq pula qənaət etmişdilər. Özkan Uğur 1980–1983-cü illərdə Ferhan Şensoyun "Şahları da Vururlar" və "Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı" tamaşalarında Fuat Günerlə birlikdə musiqiçi və aktyor kimi iştirak edib.
1984-cü ildə MFÖ olaraq ilk albomları olan "Ele Güne Karşı Yapayalnız" ilə şöhrət qazandılar. O, 1985-ci ildə "Diday Diday Day" və 1988-ci ildə "Sufi" mahnısı ilə Türkiyəni iki dəfə Eurovision-da təmsil edib.
Özkan Uğur MFÖ[6]-də bas gitara ifa edərkən, tenor səsi ilə vokalları uğurla icra edir. Sənətkarın sözləri ilə heç bir mənası olmayan mahnılar da var. Çıxardıqları mahnıların bir çoxunda bəstələri ilə diqqət çəkib. O, "Lay Lili Lili Lay","Mecburen", "No Problem", "New York Sokaklarında" kimi mahnıların bəstələrində iştirak edib və "Hep Aynı" mahnısının bas ifası ilə diqqət çəkib. . "Bazen", "Aman Aman", "O Neydi O" kimi bəstələrinin vokalında da iştirak edib. O, "Ali Desidero" və "İdare Edip Gidiyor" mahnılarında səs tonunu dəyişərək vokalla duet oxuyub.
Özkan Uğur qrup üzvləri arasında solo albomu olmayan yeganə sənətçidir. İlk solo mahnısı Qarışıq Pizza filminin saundtreki olan "Maksat Muhabbet Olsun"dur. G. O. R. A. Film üçün yazdığı "Olduramadım" onun klipi olan ikinci mahnısıdır.
Özkan Uğur musiqi dünyasında bir çox adın albomlarında vokalda yer alıb. Bunlardan bəziləri Sezen Aksu, Hakan Peker, Burak Kut, Demet Sağıroğlu, Tarkan, Aşkın Nur Yengi, Nev, Yavuz Çetin, Baba Zula, Ayhan Sicimoğlu, Asyadır. Sezen Aksunun "Dert Faslı" mahnısının bəstəkarlarından biridir. Ayşegül Aldinçin "Bir Kız", "Ne güzel", "Nenni" mahnıları, sözləri Sertap Erenerin "Kera" və Yavuz Çetinin "Fanki Tonki Zonki" mahnıları ona məxsusdur. O, sonuncu dəfə 2016-cı ildə DMC-dən "Mirror" mahnısını buraxıb.
İlk illərdə öz bas gitarasını düzəltməyə çalışan Özkan Uğura Barış Manço tərəfindən Fender Jazz Bass gitara hədiyyə edilib. Perdesiz bas çalan Özkan Uğur Britaniyanın Wal markasının pərdəsiz bası vardı. O, müsahibəsində "Həyatımı onunla (Fender Jazz) keçirdim, milyardlar versələr də satmazdım. Bir dəfə konsert üçün alət daşıyarkən yerə düşdü. Fərqində deyildik. Maşın geriyə gedərkən az qala gitaramı sındıracaqdı. Allaha şükürlər olsun ki, ancaq qutusu qırılmışdı". dedi
1996-cı ildə Yavuz Turgulun rejissorluğu ilə Şener Şen və Uğur Yücelin oynadığı "Eşkiya" filmində rol alıb. 1998–2001-ci illər arasında ATV-də yayımlanan "İkinci Bahar" serialında polis rolunu oynayıb. O, ATV-də yayımlanan "Ağırlığınca Altın" yarışmasını təqdim edib. "Komser Şekspir" filmində rol alıb. O, ATV-də yayımlanan "Yeter Anne" serialında ana obrazını canlandıran Suna Pekuysalın oğlunu canlandırıb. O, Show TV-də yayımlanan "Alatoran" serialında Bedir Büyükdereci obrazını canlandırıb. "Cennet Mahallesi" serialında Beter Ali rolunu canlandırıb. "G. O. R. A." O, filmdə Qaravəl obrazını canlandırıb. "A. R. O. G." filmində o, Dimi rolunu oynayıb.
2009-cu ildə "Yahşi Batı" filmində Hindistan şefi Kızılkayalar rolunda Cem Yılmazı böyük ekranda müşayiət edib. 2010-cu ildə yayımlanmağa başlayan "Türk Malı" serialında rol alıb. 2014-cü ildə "Pek Yakında" filmində Ejder rolu ilə yenidən böyük ekranlara çıxdı. 2019-cu ildə İbrahim Karakomik Filmlər: Kaçamak, 2020-ci ildə isə Karakomik filmər 2: Tuncay Uğurlu obrazına həyat verdi.
Özkan Uğur 1989-cu ildən ölümünə qədər Aysun Aslan Uğurla evli olub. Cütlüyün "Alişan" adlı oğlu var.
2010-cu ildə tutulduğu limfa xərçəngindən xilas olan Uğur 2020-ci ildə yenidən xərçəng müalicəsi almağa başlayıb. 2023-cü ildə təxminən iki ay yarım reanimasiya şöbəsində izlənilən və müalicə olunan Uğur, tətbiq edilən müalicələr nəticəsində geriləməyə başlayıb. Ancaq təqibləri zamanı ağciyərlərindəki fərqli problemlər səbəbiylə bədəni müalicələrə lazımi cavab verməməyə başladı. O, 8 iyul 2023-cü ildə müalicə aldığı xəstəxanada vəfat edib.[7] Özkan Uğur üçün Atatürk Mədəniyyət Mərkəzində mərasim keçirilib. Taksim məscidində cənazə namazı qılındıqdan sonra o, Karacaahmet qəbiristanlığında dəfn edilib.
Film mahnıları | |||
---|---|---|---|
İl | İstehsal | ||
1988 | Arkadaşım Şeytan | ||
2004 | G. O. R. A | ||
Rol aldığı filmlər | |||
İl | İstehsal | Rol | |
1988 | Arkadaşım Şeytan | Okan | |
1996 | Eşkıya (film) | Sedat | |
2000 | Komser Şekspir | Dalyal | |
2004 | G. O. R. A. | Garavel | |
2006 | Kısık Ateşte 15 Dakika | Fazıl | |
2008 | A. R. O. G | Dimi | |
2009 | Arthur: Maltazar'ın İntikamı | Türkcə səsləndirmə | |
2010 | Yahşi Batı | Kızılkayalar | |
2014 | Pek Yakında | Ejder Kahraman | |
2018 | Arif V 216 | Garavel | |
2019 | Karakomik Filmlər | İbrahim | |
2020 | Karakomik Filmlər 2 | Tuncay | |
Rol aldığı seriallar | |||
İl | İstehsal | Rol | Kanal |
1999 | İkinci Bahar | Şecahattin Dürüst | Atv |
2000 | Ayrılsak da Beraberiz | Bölüm oyuncusu | TRT 1 |
2001 | Yeter Anne | Altan | Atv |
2002 | Asmalı Konak | Sedat | |
2003 | Patron Kim? | ||
2004 | Alacakaranlık | Bedir Büyükdereci | Show TV |
İstanbul Şahidimdir | Atv | ||
2005–2007 | Cennet Mahallesi | Beter Ali / Tunç Gedikoğlu | Show TV |
2009 | Sıkı Dostlar | Cevdet | Turkmax |
2010 | Türk Malı | Özcan Dayı | Show TV |
2011–2012 | Bir Ömür Yetmez | Kemal Sertel | Star TV |
2012–2013 | Şubat | Samim Akça | TRT 1 |
2014 | Galip Derviş | Behruz Aliyüf — 33. Bölüm | Kanal D |
2015–2016 | Poyraz Karayel | İsmail Karayel | |
2019 | Jet Sosyete | Timur — 40. Bölüm | Star TV |
İnternet serialı | |||
İl | İstehsal | Rol | Platforma |
2022 | Erşan Kuneri | Netflix |