İntihar (rəsm əsəri)

İntihar (fr. Le Suicidé) ― Eduard Mane tərəfindən 1877-1881-ci illər arasında tamamlanan kiçik yağlı boya tablosu.[1] Manetin yaradıcılığı çərçivəsində rəsm çox az tədqiq edilmişdir, çünki sənət tarixçiləri Manet sənətinin inkişafı çərçivəsində əsərə yer tapmaqda çətinlik çəkmişlər.[1]

İntihar
fr. Le Suicidé
Rəssam Eduard Mane
Tarixi 1877 (1877)-1881 (1881)
Üslubu məişət janrı
Texnikası Yağlı boya rəsmi
Ölçüləri 38 × 46
Materialı yağlı boya[d]
Saxlanıldığı yer Sürix, İsveçrə
Saytı buehrle.ch/en/collection…
İnventar nömrəsi 63

Rəsmin təsviri məzmunu yenicə özünü güllələmiş kimi görünən bir adamla - çarpayıda əyilmiş halda hələ də əlində silah tutan - və bir neçə mebel parçası ilə məhdudlaşır. Manet intiharın əvvəlki təsvirlərini sildi və heç bir hekayə məzmunu və ya "mənəviləşdirmə meyli" təmin etdi.[2] Ulrike İlq tablonu Qustav Kurbetin realizmi ilə əlaqələndirərək qeyd edir ki, Kurbet Ornanda dəfn (1849–50) əsərində də ölüm təsvirindən istifadə edib, bu əsər Kurbet sonralar onu yeni bədii yanaşmasının başlanğıcı kimi təsvir edib.

Le Suicidé-nin realizmi, onun faktiki intiharı təsvir etdiyinə dair fərziyyələri gücləndirdi, lakin mövzu, əgər varsa, məlum deyil.[3] Fərziyyələr on ildən çox əvvəl Manetin studiyasında intihar edən Manetin köməkçisi ilə bağlı idi. Rəsmlə əlaqəli olması təklif edilən başqa bir intihar Emil Zolanın 1866-cı ildə yazdığı bir rəssamın intiharıdır.[1] Son tənqidçilər bu assosiasiyaları kiçik hesab edirlər.

Manetin bu təsvirə yanaşması onun intihar təsvirinin yalnız tarixi rəsm janrına sığdığı akademik ənənədən ayrılmaq arzusunu ifadə edə bilər - burada ölüm və intihar qurbanlıq, idealizm və ya qəhrəmanlıqla əlaqəli povestə yerləşdirilir. Fransız dilindəki nümunələrə Jak-Lui DavidinSokratın Ölümü” (1787) əsəri daxildir, bu əsərdə Sokratın sürgünə getməkdənsə, özünü baldıra ilə öldürmək seçimi təsvir edilir. Manetin rəsminin altında belə bir möhtəşəm ifadə yoxdur. Sənətkar bizə nə vaxt, nə məkan, nə də baş qəhrəman verib. Rəsm diqqətlə tərtib edilməkdən daha çox açıq şəkildə qurulmuşdur. Bu ənənədən uzaqlaşma müasir tamaşaçılar arasında mübahisəli olardı.[4]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 3 Ilg, 179
  2. Ilg, 179–180
  3. Paradis
  4. Ilg, 182