İranda tələbələrin etiraz aksiyaları (2018)

İranda tələbələrin etiraz aksiyaları — 2018-ci ilin dekabr ayının əvvəllərində o zamankı İranda müəllim və digər sahələrdə çalışan şəxslərin davam edən tətillərini dəstəkləmək üçün başladılmış tələbə etiraz aksiyaları.^[3][4]

İranda tələbələrin etiraz aksiyaları (2018)
Yer	İran
Tarix	4-31 noyabr 2018-ci il
Səbəb	İrandakı siyasi və dini idarəetmə sistemindən narazılıq İranda iqtisadi vəziyyətin çətinləşməsi Müəllim və işçilərin tətil etməsi Universitet rəhbərliyinin səhlənkarlığı nəticəsində avtobus qəzasında 10 tələbənin ölümü
Əsas məqsəd	Həbs edilənlərin azad edilməsi Maaşların qaldırılması Günahkar məmurların istefaya göndərilməsi
Nəticə	Aksiyalar dağıdılıb
Təşkilatçılar	Tələbələr
Hərəkətverici qüvvələr	Tələbələr
İştirakçı sayı	Yüzlərlə
Əleyhdarları	İran İran İslam Respublikası Daxili Qoşunları Bəsic
Yaralananlar	2 nəfər[1]
Həbs olunanlar	1 nəfər[2]

2018-ci ilin 4 dekabrında Tehrandakı Əmirkəbir Texnologiya Universitetinin tələbələri toplanaraq tətil edən işçiləri və müəllimləri dəstəklədiklərini bildirdilər. Aksiyanı dağıtmağa çalışanlara qarşı isə bəstə oturdular. Səsləndirdikləri əsas şüarlar isə bunlar idi: "Toplar, tanklar və silahlar artıq təsirsizdir", "İşçilər və tələbələr birləşir", "Həbs edilmiş müəllimlər, işçilər və tələbələr azad edilməlidir", "Yalançı hakimiyyətə ölüm".^[3][5][6][7] Eyni vatda Tehranda yerləşən başqa bir universitet olan Əllamə Təbatəbai Universitetinin tələbələri universitet şəhərçiyində İran xüsusi xidmət orqanları işçilərinin olmasına görə etiraz aksiyasına başladılar.

Eyni gündə Babol Nuşirvani Texnologiya Universitetinin tələbələri də etiraz aksiyalarına başladılar. Onların əsas şüarları bunlar idi: "Universitet diridir", "Universitet tələbələrinə qarşı təzyiqlərə son", "Tələbələr öləcək, lakin zülmə boyun əyməyəcək".^[8]

Səhənd Texnologiya Universiteti və Kirmanşah Razi Universiteti tələbələri də eyni gündə etiraz aksiyalarına başladılar. Səhənd Texnologiya Universiteti tələbələrinin bir qismi aclıq aksiyası başlatdı. Kirmanşah Razi Universiteti tələbələri isə Xuzistandakı işçilərlə həmrəylik göstərmək üçün əsas şüar olaraq "Çörək, azadlıq, işçi şurası" şüarini seçmişdilər.

25 dekabrda universitet avtobusunun qəzaya uğramasından sonra 10 tələbə vəfat etmiş, 25-i isə yaralanmışdı. Araşdırmalardan sonra məlum olmuşdu ki, avtobus 6 il idi ki, artıq istifadə üçün yararsız idi.^[9] Bu hadisə tələbələr tərəfindən böyuük hiddətlə qarşılanmışdı.

29 dekabrda İslami Azad Universitetinin Tehrandakı Elm və Araşdırma filialının tələbələri 25 dekabrda şəhərcik daxilindəki avtobus qəzasında vəfat etmiş 10 tələbəni yad etmək üçün şəhərcik meydanına toplandı.^[10][11]

Mərasim sonradan etiraz aksiyasına çevrildi. Tələbələr hadisənin günahkarı olaraq universitet rəhbərliyini görərək, rektor Əli Əkbər Vilayətinin istefasını tələb etməyə başladılar.^[12][13]

İslami Azad Universitetinin Tehrandakı Elm və Araşdırma filialının tələbələri 30 dekabrda da etiraz aksiyasını davam etdirdilər. Tələbələr "Vilayəti ölümlərə görə məsuliyyət daşıyır " və "Yarıtmaz məmurlar qovulmalıdır " kimi şüarlar səsləndirirdilər.^[14]

Etiraz aksiyasından yayılmış videoda görünürdü ki, etirazçı kütləyə qarşı maşın sürülmüş və nəticədə iki tələbə yaralanmışdı.^[15]

31 dekabr 2018-ci ildə Tehran Universitetinin və İslami Azad Universitetinin Tehrandakı Elm və Araşdırma filialının tələbələri vətəndaşlarla birləşərək etiraz aksiyalarına başladılar.^[16] Etirazçılarla polis qüvvələri arasında şidətli toqquşmalar yaşandı. Etirazçılar məsuliyyətsiz və yarıtmaz məmurların istefalarını tələb edirdilər.^[17][18][19]

• İranda azərbaycanlıların etiraz aksiyaları (2015)
• İranda karikatura qalmaqalı
• İran etirazları (2017–2018)