İskəndərun

İskəndərun, qədimdə Aleksandretta^[3] ((q.yun. Αλεξανδρέττα), Türkcə mənası "Kiçik İskəndəriyyə"; Ərəbcə: لواء اسكندرون, Lue İskəndərun, mənası İskəndərun Taboru) — Türkiyənin Hatay vilayətində 15 şəhərdən biridir.

İskəndərun
İskenderun
36°35′14″ şm. e. 36°10′24″ ş. u.
Ölkə	Türkiyə[1][1]
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	247 km²
Mərkəzin hündürlüyü	4 ± 1 m
Saat qurşağı	UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi	251.682 nəf. (2022)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	31
Digər
iskenderun.bel.tr
Xəritəni göstər/gizlə İskəndərun
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

E.ə. 333-cü ildə Böyük İsgəndərin İssos şəhəri yaxınlığlnda qazandığı zəfərdən sonra Alexandreya adı ilə qurulmuşdur. Bu şəhər qurulmazdan qabaq burada Miriandos adında bir Finikiya şəhəri mövcud idi. Makedoniya çarı Böyük İsgəndərin, İran şahı III Daraya qarşı İsos vadisində üstünlük yaratması ilə əsası qoyulan bu şəhər sahib olduğu coğrafi önəmin səbəbi ilə tarixdə bir çox dəfə işğala uğramışdır.

Selevkilərdən romalılara, ardından 395-ci ildə Şərqi Romanın bir hissəsi olmuş, VIII ortalarında xilafətin, 1516-cı ildə Məmlük imperiyasının tərkibinə keçmiş, 1517-ci ildə Yavuz Sultan Səlimin Misir səfəri zamanında baş verən Mərcidabık döyüşü ilə də Osmanlı imperiyasının bir hissəsi olan İskəndəruna Birinci Dünya müharibəsində Birləşmiş Krallıq və ardınca Fransa nəzarət etmişdir. 1938-ci ilə qədər Fransız himayəsində Suriyanın bir sancağı olaraq qalmışdır.

5 iyul 1939-cu ildə Türk Ordusunun İskəndəruna girməsi ilə, İstiqlaliyyət hərəkatının təməl daşı atılmışdır.

İskəndərun, Türkiyənin tərkib hissəsi olduqdan 1974-cü ilə qədər olan dövrdə olduqca kiçik bir qəsəbə olmuşdur. 1974-cü ildə istehsalata başlayan Türkiyənin üçüncü Dəmir-polad Fabriki, şəhər yaşayışına böyük canlılıq gətirmişdir. Həmçinin, şəhərdə superfosfat fabriki, bitki yağı, yem, un, konserv məhsulları, tomat, toxunma məmulatları, çəltik, avto-ehtiyat hissələri və s. üzrə fabrika və zavodlar vardır. Boru xətti ilə Batmandan gələn benzin, İskəndərun Limanında dəniz yolu ilə Mersinə göndərilir. Limanda Dəmir-Polad və Superfosfat fabriklərinin gəmiləri, NATO-ya bağlı bir gəmi və dəmiryolu stansiyası mövcuddur. Türkiyənin dördüncü böyük limanı İskəndərun Limanının illik yükgötürmə qabiliyyəti 8,7 milyon tondur.

Şəhər ərazisində təbii plyajlar və yaylaqlar mövcuddur. Bu gün İskəndərun Türkiyənin qabaqcıl şəhərlərindən biri olub, xüsusilə sənaye, dəniz ticarəti və turizm işlərində sürətlə güclənən bir şəhərdir.