Şina (xalq)
Şina — Hindistanın Cammu və Kaşmir ştatında, eləcədə Pakistan ərazisində yaşayan xalq. Hindistanın şinalılar yaşayan ərazinin böyük hissəsi Pakistan tərəfindən nəzarətdə saxlanılır. Əhalinin ümumi sayı 120 min nəfərdir(1998). Şina dili hind-avropa dillərinin hind-iran dilləri qolunun dardı dili qrupuna daxildir[1].
| Özünüadlandırma | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ṣiṇyaá | ||||||
| Ümumi sayı | ||||||
| 120 min nəf. 1998-ci il | ||||||
| Yaşadığı ərazilər | ||||||
| ||||||
| Dili | ||||||
| Dini | ||||||
|
islam (sünnilər, ismaililər, şiələr), buddizm, animizm, hinduizm | ||||||
| Qohum xalqlar | ||||||
|
digər Hind-ari xalqları |
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İslamın gəlişinə qədər şınalılar arasında asılı kəndli münasibətləri üstünlük təşkil edirdi. Knyazlıqlar arasında baş verən vətəndaş müharibələri nəticəsində qul bazarlarında sərbəst qul çıxarmaq təcrübəsi genişləndi.
Məşğuliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əkinçilik — şinalıların ənənəvi təsərrüfat sahəsidir ( taxılçılıq, bağçılıq); Qilqit vadisində isə üzümçülük geniş yayılıb. Məhsuldar toprpaqların az olması nəticəsində əhali sıx məskunlaşıb. Qurudulmuş meyvə və tərəvəz məhsulları çoxluq təşkil edir.
Yüksək dağlıq ərazilərdə heyvandarlıq, ovçuluq, qızıl axtarışı üstünlük təşkil edir. Şinalıların digər məşğuliyyətlərindən biri - karvanlara xidmətdir. Məhz Qilqit vadisi əsas ticarət yollarının kəsişməsində yerləşir.
Sosial mühit və din
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bölgədə kənd icması münasibətləri hələdə qalmaqdadır. Əsas dini inancları: islam (sünnilər, ismaililər, şiələr), buddizm, animizm, hinduizm
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Tribes of India". 2009-20012. 2010-10-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-23.
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Кочнев В.И. Шина // Народы и религии мира / Глав. ред. В.А. Тишков. М.: Большая Российская Энциклопедия, 1999. С. 643.
- Народы Южной Азии / Под ред. М. Г. Левина . Издательство Академии наук СССР - М.: 1963. - С. 343.
- Пакистан: справочник / Глав. ред. М.И. Штемпель. - 3-е изд., испр. и доп. - М. : Наука, 1991. С. 29.
- Этносы и конфессии на Востоке: конфликты и взаимодействие / Отв. ред. А.Д. Воскресенский. М.: МГИМО (У). М. 2005. С. 434.
- Backstrom, Peter C. and Carla F. Radloff. 1992. Languages of northern areas. P. 412.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Ethnologue: Languages of the World
- 1992 Sociolinguistic Survey of Shina Arxivləşdirilib 2008-06-11 at the Wayback Machine
- Официальный сайт Пакистана Arxivləşdirilib 2016-07-03 at the Wayback Machine