Adelaida

Adelaida (ing. Adelaide) — Avstraliya İttifaqında şəhər. Cənubi Avstraliyanın paytaxtı və ən böyük şəhəri.

Adelaida
Adelaide
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb
34°55′39″ c. e. 138°36′00″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 28 dekabr 1836
Sahəsi
  • 1.295 km²
Mərkəzin hündürlüyü 1 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.245.011 nəf. (10 avqust 2021)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 08700, 08701, 08702, 08703, 08704, 08705, 08706, 08707, 08708, 08709, 08710, 08711, 08712, 08713, 08714, 08715, 08716, 08717, 08720, 08721, 08722, 08723, 08724, 08725, 08730, 08731, 08732, 08733, 08734, 08735, 08736, 08740, 08741, 08742, 08743, 08744, 08745, 08746, 08747, 08810, 08811, 08812, 08813, 08814, 08815, 08816, 08817, 08819, 08820, 08821, 08822, 08823, 08824, 08825, 08826, 08827, 08829, 08830, 08831, 08832, 08833, 08834, 08835, 08836, 08837, 08839, 08840, 08841, 08842, 08843, 08844, 08845, 08846, 08847, 08849
Poçt indeksi 5000
Digər
adelaide.sa.gov.au
Xəritəni göstər/gizlə
Adelaida xəritədə
Adelaida
Adelaida
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Adelaida (Adelaide) – 1836-cı ildə britaniyalılar tərəfindən ilk Avropa yaşayış yeri olaraq qurulmadan əvvəl ərazidə Avstraliya aborigenləri yaşayırdı. Müstəmləkə dövründə ilk xəritə çıxarma işlərini başlayan general William Light tərəfindən məskunlaşma sahəsi olaraq seçilmişdir. Şəhər İngiltərə kralı IV Uilyamın arvadı Adelaidanın şərəfinə adlandırılmışdır. 1840-cı ildə Avstraliyanın ilk bələdiyyəsi olaraq hüquqi vəsiqə qazanmış, 1919-cu ildə böyük şəhər bələdiyyəsi statusuna yüksəlmişdir.

İqtisadiyyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adelaida iri maşınqayırma sənayesi mərkəzidir. Sent- Vinsent körfəzi sahilində liman şəhəridir. Mühüm nəqliyyat qovşağı və aeroportu, neft emalı, kimya, metallurgiya, toxuculuq, yeyinti sənayesi müəssisələri var. Adelaida Avstraliyanın "şərabçılıq paytaxtı" hesab olunur. Şəhərdən qərbdə ölkənin məşhur çimərlikləri yerləşir.

Adelaida Avstraliyanın üç böyük şirkətinə ev sahibliyi edir: Telstra, BHP Billiton ve National Australia Bank. Avstraliya Ticarət Şurası, Avstraliya Həmkarlar İttifaqları, Avstraliya Fond Birjasında fəaliyyət göstərən şirkətlərin əksəriyyəti Adeliada da var.

Mədəniyyət müəssisələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şəhərin ilkin görünüşü (mərkəzdə saxlanılmışdır) hər iki sahil boyunca uzanan yaşıl meydançalarla fərqlənirdi. Magistratlar (neoyunan üslubu, 1847–50), Parlament (1850-ci illər; 1883–1939-cu illərdə yenidən qurulmuşdur), Xəzinədarlıq (1858–76), Bələdiyyə (1863–66), Poçt (1867–72), Ali məhkəmə (1869) binaları (neorenessans üslubu), Müqəddəs Fransisk Ksaven kilsəsi (ispan qotika üslubu, 1856–89), Müqəddəs Pyotr kilsəsi (neoqotik üslub, 1869) var.

Cənubi Avstraliya Kral Cəmiyyəti (1853), İncəsənət və Təhsil Kolleci (1861), universitet (1874), Elder Konservatoriyası (1898), Kral Zoologiya Cəmiyyəti (1878), Astronomiya Cəmiyyəti (1892) və s. elmi cəmiyyətlər, universitet kitabxanası (1876), Cənubi Avstraliya İncəsənət Qalereyası (1881), simfonik orkestr (1936) fəaliyyət göstərir. Adelaida ildə 2 dəfə incəsənət festivalı keçirilir (1960-cı ildən).[3]

  1. 1 2 ArchINFORM (alm.). 1994.
  2. https://www.abs.gov.au/census/find-census-data/quickstats/2021/UCL401001.
  3. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 85. ISBN 978-9952-441-02-4.