Adi qarağat

Adi qarağat (lat. Ribes uva-crispa) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin motmotukimilər fəsiləsinin qarağat cinsinə aid bitki növü.

Adi qarağat
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Dəstə: Daşdələnçiçəklilər Fəsilə: Motmotukimilər Cins: Qarağat Növ: Adi qarağat
Beynəlxalq elmi adı
Ribes uva-crispa L., 1753[1]
Şəkil axtarışı ITIS   504800 NCBI   135518 EOL   489744

Orta və Cənubi Avropa, Şimali Amerikada geniş yayılmışdır.

Hündürlüyü 1 m olan koldur. Zoğları tikanlıdır. Tikanları 2,5 sm uzunluqda sadə və qısadır. Qaratikanları 3-5-7 bölümlü, nadir hallarda düyümlərdə və adətən düyümlər arasında yerləşir. Yarpaqları yumru, xırda, eni 3-5 sm, 3-5 dilimlidir. Çiçəkləri ikicinsli, oturaq, dəstə halında 3 çiçəklidir. Yumurtalığı çılpaq meyvə saplağına qədər uzanmış, meyvələrlə birlikdə qalır. Çiçəkyatağı zınqırov və silindr formalıdır. Ləçəkləri xaricdən tüklü, yaşılımtıl və ya qırmızımtıldır. Çiçəkləri 1-3 ədəd salxımlara yığılmışdır. Kasayarpaqları və çiçək tacının ləçəkləri 5 ədəd, erkəkcikləri 5, dişiciyi 2 bitişik meyvəyarpaqlı və aşağı yumurtalıqlıdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Nadir hallarda tək çiçəklidir. Giləmeyvələri tüklü və ya çılpaq, pazvari, şar və ya enli ellips formalı olub, müxtəlif rəngdə - yaşılımtıl, sarı və ya tünd qırmızıdır, iyul-avqust aylarında yetişir.

Nəmişli, kölgəli meşələrdə bitir.

Naxçıvan MR-da, Talış və Kəlbəcərdə qayalıq yerlərdə yayılmışdır.

Adi qarağat park və bağlarda canlı çəpərlər və bordyurların salınmasında, eləcə də qrup halında və tək-tək əkilmək üçün istifadə edilir. Giləmeyvələrində 5-8 % şəkər, üzvi turşular – limon, alma turşuları, pektin maddələr, azotlu birləşmələr (0,65%), boyayıcı maddə, mineral duzlar və vitaminlər (C-50mq%, A-0,1mq%) vardır. Azərbaycanda meşəlik və dağətəyi rayonlarda mədəni şəraitdə becərilə bilər.

• Grossularia reclinata (L.) Mill.
• Ribes grossularia L.
• Ribes reclinatum L.