Afina Olimpiya Stadionu

Afina Olimpiya Stadionu — Yunanıstanın Afina şəhərində yeləşən idman stadionu. Afina Olimpiya İdman Kompleksinin bir hissəsidir və 1896-cı ildə ilk müasir Olimpiya marafonu qızıl medalçısı Spiridon Luisin adını daşıyır. Stadion Yunanıstanın ən böyük iki idman klubuna - Panatinaykos FK və AEK Afina FK-na ev sahibliyi edir. Arena 2004 Yay Olimpiya Oyunlarında əsas stadion kimi xidmət etmişdir.

Afina Olimpiya Stadionu
Memar	Santyaqo Kalatrava
Tamaşaçı tutumu	69.618
Rəsmi saytı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Afinanın Marousi bölgəsində yerləşən stadion əvvəlcə 1980-ci ildə dizayn edilmiş və 1980–1982-ci illərdə inşa edilmişdir. 1982 Atletika üzrə Avropa Çempionatına ev sahibliyi etmək üçün vaxtında tamamlandı. 8 sentyabr 1982-ci ildə Yunanıstan Prezidenti Konstantinos Karamanlis tərəfindən açılışı oldu. Bir il sonra, 1983-cü ildə, Afina Olimpiya Stadionunda Hamburger FK və Yuventus FK arasında (1-0) 1983 Avropa Kuboku Finalına ev sahibliyi etdi. 1987-ci ildə stadionda Ayaks AFK la Lokomotiv Leypsiq FK arasında 1986–1987 Avropa Kuboklar Kuboku finalı keçirildi (1-0). Olimpiya stadionu UEFA kateqoriyalı dörd stadiondur və Yunanıstanın ən böyük stadionudur. 1994-cü ildə Afina Olimpiya Stadionu, 1994-cü ildə UEFA Çempionlar Liqasının ikinci finalına ev sahibliyi etdi, bu dəfə Milan FK və Barselona FK (4-0) arasında yarış keçirildi. Həmçinin, 1991 Aralıq dənizi Oyunları və 1997 Yüngül Atletika üzrə Dünya Çempionatının bir neçə tədbirinə ev sahibliyi edib, sübut etməyə çalışıb ki, Afina 1996 Yay Olimpiya Oyunlarını qazana bilmədikdən sonra böyük idman tədbirləri keçirməyə qadirdir, və 2004 Yay Olimpiya Oyunlarını uğurla keçirdi.

Santyaqo Kalatrava tərəfindən dizayn edilmiş 2004 Yay Olimpiya Oyunları və 2004 Yay Paralimpiya Oyunları üçün vaxtında geniş şəkildə təmir edilmişdir.^[1] Əlavələr edildikdən sonra Oyunların açılışı üçün vaxtında tamamlandı.Stadion rəsmi olaraq 30 iyul 2004-cü ildə yenidən açılmışdır. Burada yüngül atletika üzrə yarışlar və Olimpiya Oyunlarında futbol finalları, eləcə də Paralimpiya oyunlarında yüngül atletika üzrə yarışlar keçirilmişdir.^[2] 13 avqust 2004-cü ildə açılış mərasiminə və 29 avqust 2004-cü ildə 17 və 28 sentyabrda paralimpiya mərasimləri boyunca bağlanış mərasiminə ev sahibliyi etdi.

Olimpiya Stadionunun təməl daşı 7 yanvar 1980-ci ildə qoyulmuşdur. Tikintisi inqilabi xarakter daşıyırdı və tribunaları dəstəkləyən 34 sütun dəsti (hər biri 600 ton ağırlığında) üçün prefabrik metoddan istifadə edirdi. Aşağı hissədə təxminən 26 000 oturacaq örtülmüşdü, stadionun ən diqqət çəkən xüsusiyyəti, hər birinin 62 metr hündürlüyə malik olan işıqlandırma fənərlərini tutan dörd dirək var idi. Nəhayət 1982-ci ilin sentyabrında Afina Olimpiya Stadionunun açılışı oldu.

Stadion 2002-ci ildən 2004-cü ilədək 2004 Yay Olimpiya Oyunları üçün məşhur dam əlavə edərək təmir edilmişdir. Afina Olimpiya Stadionunın mərkəzi çəmənliyi, içərisində termofil qazonun yetişdirildiyi təxminən 6.000 plastik qablardan ibarətdir. Qablar bitişikdir, ölçüləri 1,2*1,2 m-dir və iki yanal drenaj kanalı ilə əhatə olunmuş iki hektar düz bir sement səthində yerləşir. Çəmənliyin suvarılması, proqramlaşdırılmış suvarma üsulu ilə 35 avtomatik qaldırıcı su qurğusu ilə həyata keçirilir. Otuz dörd giriş qapısı tribunalara çıxışı təmin edir. Tək qapı nömrələri (1 -dən 35 -ə qədər) aşağıya və cüt ədədlərə (2 -dən 34 -ə qədər) yuxarı pilləyə aparır. Burada 18 və 36 nömrəli qapılar yoxdur, çünki iki video tablosu öz yerlərindədir. Stadionda 17 VIP qutu və 3 dayanacaq var. Dizaynına görə stadionun tribunaları 7 dəqiqə ərzində boşalma qabiliyyətinə malikdir.

• 105x68 metrlik futbol meydançası
• 9 zolaqlı 400 metrlik yol
• 4 dirəkli tullanma qutusu
• Atış üçün 4 dairə
• Nizə üçün 2 zolaq
• Disk atmaq üçün 2 dairə (biri çəkic dairəsinə çevrilə bilən bir təhlükəsizlik ağı ilə təchiz olunmuşdur)
• Uzun atlama və üçqat atlama üçün 6 zolaq
• Yüksək sıçrayış üçün 2 döşək
• 2 elektron hesab lövhələri

Dünya şöhrətli ispan memar Santyaqo Kalatrava tərəfindən layihələndirilən dam 130 milyon avroya başa gəlib. İki nəhəng qövsün ümumi uzunluğu 304 m və maksimum hündürlüyü 72 m-dir. Damın ümumi çəkisi 18 700 ton, 25 000 kvadrat metr sahəni əhatə edən 5 000 polikarbonat panellə örtülmüşdür. Qərb qövsü son mövqeyindən 72 m, şərqdən 65 m aralıda yığılmışdı - hər ikisi daha sonra yerə sürüşdü. Dam 120 km/saata qədər olan küləklərə və 8 bal gücündə zəlzələyə davamlıdır.