Akvink

Akvink (Akvinkum və ya Atsinkum[1], Aquincum) — Roma imperiyasının bir vilayəti, Pannoniyanın şimal sərhədlərində yerləşən qədim şəhər. Şəhərin xarabalıqları Macarıstanın Budapeşt şəhərinin müasir ərazisində yerləşir.

Akvink
Akvink
lat. Aquincum
47°33′50″ şm. e. 19°02′58″ ş. u.HGYO
Ölkə  Rumıniya
Vilayət Budapeşt
Salınma tarixi E.ə. 10
Dağılma tarixi 449
Dağılma səbəbi 1775
Akvink xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əvvəlcə Kelt yaşayış məntəqəsi olaraq, Aquinca Roma sərhədlərini mühafizə edən müdafiə sisteminin bir hissəsi olan qədim Roma hərbi düşərgəsi kimi xidmət etmişdir. Təxminən 41-54-cu illərdə şəhərə 500 süvari dəstəsi gəldi və 1989-cu ilə qədər burada 6 min Roma legionu yerləşdirildi.

Qəsəbədə yaşayan insanlar evdə və ictimai hamamda mərkəzi isitmə kimi imperiyanın belə nailiyyətlərini istifadə etmişlər, şəhərdə ictimai istifadə üçün saraylar və amfiteatrları tikmişlər.

Akvinkdə iki amfiteatr mövcud idi: Böyük Hərbi Amfiteatr (Akvinkin əsas hissəsindən bir neçə kilometr cənubda yerləşirdi) və Kiçik Mülki Amfiteatr.

Antik Roma qəbiləsinin qalıqları Budapeştin digər yerlərində, məsələn, Akvink qalıqları Pestdə yerləşir.

2002-ci ildə, Akvink, Buda qalası və Andrassi prospekti ilə birlikdə, UNESCO Dünya Mirası Siyahısına daxil edildi.

Qazıntı və bərpa

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Akvink qalıqları XVIII əsrin sonlarında aşkar edilmişdir. 1778-ci ildə bir şərabçı buz üçün çuxur qazdıqda Obudakı Roma yeraltı istilik sisteminin qalıqlarını tapdı. Budapeşt Universitetində kitabxanaçı Istvan Şönvisner kəşfin əhəmiyyətli olduğunu və onu Aquincum şəhərinə bağladığını fərq etdi[2]. İstilik zalları içərisindəki qalalardan biri qazıntılarda tapılmış və Schönvisner eyni ildə tədqiqatların nəticələrini nəşr etmişdir.

1970-ci və 1980-ci illərdə Obuda şəhərində inşa edilmiş bir çox böyük yaşayış evləri olan hərbi düşərgədə və hərbi şəhərdə davamlı qazıntı və mühafizə işləri aparılmışdır. Xilasetmə qazıntıları qala yerini və hərbi şəhər strukturuna dair daha ətraflı məlumatları öyrənməyə kömək etdi[2][3]. 2000-ci illərin əvvəllərində bərpa işi mülki xarabalıqların cənub-qərb hissəsində bir çox nöqtədə davam etdirildi və Mithra Tapınağı və innanın spa qanadı bərpa edildi. Qazıntılar hələ də davam edir

  1. Atsinkum  // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
  2. 1 2 "Aquincumin tutkimuksen ja museon historiaa" (ing.)). Aquincumi Múzeum. 2012-03-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.9.2008.
  3. Zsidi, Paula. "Budapest régiségei" (ing.)). Statisztikai K. 2005. İstifadə tarixi: 20.10.2008.[ölü keçid]