Alan qapıları (tağ)
 | |
| Ölkə |  Rusiya
|
| Ölkə | İnquşetiya |
| Şəhər | Maqas |
| Binanın tipi | Tağ |
| Arxitektura stili | İnguş memarlığı |
| Tikilmə tarixi | 2015 il |
| Vəziyyəti | əla |
Alan qapıları (tağ) (inquş Ала́ной ков) — Qədim Alan sivilizasiyasının və onun nümayəndələrinin xatirəsinə qədim İnquş qülləsi memarlığı üslubunda inşa edilmiş İnquşetiya Respublikasının paytaxtı Maqas şəhərinin zəfər giriş qapıları.[1][2].
Tikilməsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Monumental memarlıq quruluşu - "Alan Qapısı" tağlı tavanla bağlanan iki yan və bir mərkəzi qüllədən ibarətdir. Qüllələr hər metrdə 13 santimetr daralır. Qüllə binalarının hər iki tərəfində, ikinci mərtəbədən tağın üstünə gedən spiralvari bir pilləkən var. Burada şəhərə, Barışıq qülləsinə və Qafqaz dağlarının əzəmətli qulləsinə baxan müşahidə göyərtəsi var. Qüllələrin hündürlüyü 18 metrə çatır və bir qüllənin kənarından digərinin uzaq sərhədinə qədər olan qapının eni 24 metrdir.[1][2]
Tağın tavanlarının üstündə, Maqasın gerbi hər iki tərəfdəki divarlara hörülmüşdür. Tağın ön giriş tərəfində, qüllələrin dayaqlarının qarşısında heykəllər var. Hər qüllədə üç heykəl qoyulub. Yan tərəfində qədim İnquş döyüşçülərinin heykəlləri - ölkənin mühafizəçiləri və əsas qoruyucularının heykəlləri yerləşir. Mərkəzi qüllənin qarşısında - ənənəvi milli geyimdə, əlində milli inquş xörəyi olan sini tutmuş inquş qadının heykəli ucaldılıb.[3]
Açılışı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Layihənin tikintisinə İnquşetiya Başçısı Yunus-Bek Yevkurovun təşəbbüsü ilə başlanılmışdır[4] (başqa bir versiyaya görə, layihənin müəllifi Maqas şəhərinin meri Beslan Tseçoyevdir[5]). Zəfər tağının inşasına 2015-ci ilin may ayında başlanılmış və yeddi ay sonra tamamlanmışdır. Açılış 21 dekabr 2015-ci ildə baş tutub. Alan qapıları İnquş xeyriyyəçisi Əlixan Xarsiyevin vəsaiti hesabına inşa olunmuşdur.[4] Açılış mərasimində Rusiya Qəhrəmanları Dərnəyinin nümayəndələri, Kabarda-Balkariya, Çeçenistan Respublikası, Dağıstan və Rostov bölgəsindən olan nümayəndə heyətləri iştirak etmişdir. Tağın açılmasının əsas rol həm İnquşetiya, həm də Maqas emblemlərində təsvir olunan əsas simvola - təntənəli tədbirin sonunda "Alan Qapısı"nın zirvəsindən göyə qalxan qartala aid edilmişdi.[1]
"Alan qapısı"nın inşası İnquşetiyada bu adla bir abidənin meydana çıxması ilə bağlı mübahisələrə gətirib çıxardı. Çünki tarixən Şimali Osetiya ilə Gürcüstanın sərhədindəki Dəryal keçidi bu adla tanınırdı.[6] Layihənin müəllifləri, digər məsələlərlə yanaşı, "tarixi saxtalaşdırmaq cəhdlərində"də ittiham olunurlar.[7][8]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 Буражев А. "«Аланские ворота» в Ингушетию". kavtoday.ru. 22 декабря 2015 года. 2016-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-30.
- ↑ 1 2 Харсиева Л. «Аланские ворота» — как символ древности ингушского народа // «Ингушетия» (rus). № 133. — 2015. — 16 сентябрь.
- ↑ Пресс-служба Главы РИ. "Герои Советского Союза и Российской Федерации открыли «Аланские ворота» в Магасе" (rus). Ingushetia.ru. 19 декабря 2015 года. 2016-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-05.
- ↑ 1 2 "В столице Ингушетии открыли «Аланские ворота»". ИА REGNUM (rus). 21 декабря 2015 года. 2015-12-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-07.
- ↑ Калантарова, Ольга. "«Мне говорят: „Ты не жилец"»". Это Кавказ (rus). 2016-11-18. 2017-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-17.
- ↑ "«Появление «Аланских ворот» на востоке — это географическое недоразумение»". ИА REGNUM. 2016-02-9. 2017-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-18.
- ↑ "«Аланские ворота» в Ингушетии – попытка сфальсифицировать историю»". ИА REGNUM. 2015-12-28. 2017-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-18.
- ↑ "Врата раздора?". МИА "Южная Осетия сегодня". 2015-12-28. 2019-06-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-06.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Пресс-служба Администрации г. Магас. "Открытие въездной арки «Аланские Ворота» (Видео-отрывок из программы «Новости-24» ГНТРК «Ингушетия», репортаж от 21.12.2015 г.)" (rus). İstifadə tarixi: 2016-03-16.