Aleksander Robertus Todd

Aleksander Robertus Todd (2 oktyabr 1907^[1][2][…], Qlazqo – 10 yanvar 1997^[1][2][…], Kembric, Birləşmiş Krallıq ) — İngilis üzvi kimyaçısı, London Kral Cəmiyyətinin üzvü (1942)^[7], kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1957), Britaniya İmperiyasının Cəngavəri (1954)

Aleksander Robertus Todd
ing. Alexander Robertus Todd
Doğum tarixi	2 oktyabr 1907(1907-10-02)[1][2][…]
Doğum yeri	Qlazqo, Şotlandiya, Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı
Vəfat tarixi	10 yanvar 1997(1997-01-10)[1][2][…] (90 yaşında)
Vəfat yeri	Kembric, Birləşmiş Krallıq
Uşağı	3[3]
Elm sahəsi	üzvi kimya
Elmi dərəcələri	fəlsəfə doktoru (1933), fəlsəfə doktoru (1931), bakalavr[d] (1928)
İş yerləri	Mançester Universiteti (1938–1944)[4], London Universiteti[d] (1937–1938)[4], Kembric Universiteti (1944–1975)[4], Edinburq Universiteti
Təhsili	Qlazqo Universiteti (1924–1928)[5], İohann Volfqanq Göte adına Frankfurt Universiteti (–1931)
Üzvlüyü	Leopoldin Alman Milli Elmlər Akademiyası (1959–)[6], Avstriya Elmlər Akademiyası, SSRİ Elmlər Akademiyası, ABŞ Milli Elmlər Akademiyası (1955–), Rusiya Elmlər Akademiyası, Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası, London Kral Cəmiyyəti (1942–), Polşa Elmlər Akademiyası[d]
Mükafatları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

2 oktyabr 1907-ci ildə Qlazqoda anadan olub. Qlazqo Universitetini bitirdikdən sonra 1931-ci ildə Frankfurt Universitetində, 1933-cü ildə isə Oksfordda fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır. Sonra bir sıra təhsil ocaqlarında, elmi müəssisələrdə çalışıb. 1938-ci illərdə Mançester Universitetində kimya laboratoriyalarının direktoru, daha sonra 1944-cü ildən Kembric Universitetində üzvi kimya professoru vəzifələrində işləmişdir. 1952-1964-cü illərdə hökumətin Elmi Siyasət Məsləhət Şurasının sədri olub. 1960-1962-ci illər ərzində Böyük Britaniya Kimya Cəmiyyətinin prezidenti vəzifəsini icra edib. 1957-ci ildə “ Nukleozidlər və ko-fermentlər ilə əlaqəli tədqiqatlarına görə “ Nobel mükafatı alıb. 1975-1980-ci illərdə London Kral Cəmiyyətinin prezidenti kimi fəaliyyətini davam etdirib. 1955-ci ildə ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının ^[8], 1982-ci ildə isə SSRİ Elmlər Akademiyasının ^[9] əcnəbi üzvü seçilib.

Aleksander Robertus Todd 10 yanvar 1997-ci ildə Kembricdə vəfat edib.

Aleksander Robertus Toddun əsas əsərləri - nukleozidlərin və nuklein turşularının kimyasına dair - bu tip kimyəvi birləşmələrin quruluşu və sintezi üsulları haqqında müasir fikirlərin əsasını təşkil edib. A.R.Todd sintetik üzvi kimya, təbii birləşmə kimyası və B12 vitamininin quruluşu və sintezi də daxil olmaqla digər tədqiqatlar da aparmışdır.

1937-ci ildə Aleksander Robertus Todd, 1936-cı il Nobel mükafatı laureatı olan Henri Hallet Dalenin qızı Alison Sarah Dale ilə evləndi. Bu nigahdan onun bir oğlu Alexander Henry və iki qızı Helen Jean və Hilari Alison olub. Onun həyat yoldaşı Alison Sarah Dale 1987-ci ildə vəfat edib.^[10]

1992-ci ildə “İnsanlığa Xəbərdarlıq” ^[11] imzaladı.

• 1949-cu ildə - Devi medalı
• 1954-cü ildə - Bayker mühazirəsi
• 1955-ci ildə - Kral medalı
• 1957-ci ildə - Nukleozidlər və nuklein turşuları üzrə tədqiqatlara görə kimya üzrə Nobel mükafatı
• 1963-cü ildə - Silliman mühazirəsi
• 1966-ci ildə Robert Robinson Mükafatı
• 1970-ci ildə - Kopli medalı
• 1978-ci ildə - SSRİ Elmlər Akademiyasının M.V.Lomonosov adına Böyük Qızıl medalı

1. ↑ ^{1 2 3 4} Alexander Robertus Todd, Baron Todd // Encyclopædia Britannica (ing.).
2. ↑ ^{1 2 3 4} Alexander Robertus Todd // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
3. ↑ http://www.encyclopedia.com/people/history/historians-miscellaneous-biographies/alexander-r-todd.
4. ↑ ^{1 2 3 4 5 6} NNDB (ing.). 2002.
5. ↑ ^{1 2} Alexander R. Todd // Encyclopedia.com (ing.). HighBeam Research.
6. ↑ ^{1 2} https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1957/todd-bio.html.
7. ↑ Todd; Alexander Robertus (1907 - 1997); Baron Todd of Trumpington Архивная копия от 14 марта 2022 на Wayback Machine (англ.)
8. ↑ Alexander R. Todd of Trumpington Архивная копия от 31 августа 2018 на Wayback Machine (англ.)
9. ↑ Профиль Александера Робертуса Тодда на официальном сайте РАН
10. ↑ Saxon, Wolfgang. Lord Todd, 89, a Nobelist For Work on Nucleic Acids (англ.), The New York Times (15 January 1997). Архивировано 3 марта 2020 года. Дата обращения: 11 мая 2019.
11. ↑ World Scientists' Warning To Humanity (англ.). Дата обращения: 11 мая 2019. Архивировано из оригинала 30 апреля 2019 года.