Almaniya–Qazaxıstan münasibətləri

Almaniya–Qazaxıstan münasibətləri — Almaniya ilə Qazaxıstan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr 11 fevral 1992-ci ildə [1] qurulmuşdur.

Almaniya-Qazaxıstan münasibətləri
Almaniya və Qazaxıstan
 Almaniya  Qazaxıstan
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazaxıstan və Almaniya arasında diplomatik münasibətlər 11 fevral 1992-ci ildə qurulub.

22 sentyabr 1992-ci ildə Qazaxıstan Respublikası ilə Almaniya Federativ Respublikası arasında alman əsilli Qazaxıstan Respublikası vətəndaşlarına dəstək olmaq üçün əməkdaşlıq haqqında Saziş imzalanmışdır[2].

1992-ci ilin dekabrında Almatıda Almaniyanın səfirliyi açılır. 1993-cü ilin sentyabrında Qazaxıstan Respublikası Bonnda səfirliyini açır. 1999-cu ildə isə səfirlik Berlinə köçürülür.

3 sentyabr 2008-ci il tarixində Qazaxıstan Respublikası ilə Almaniya Federativ Respublikası arasında 7 may 2009-cu ildə Berlində imzalanması ilə nəticələnən Gələcək Üçün Tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyanat qəbul edilir[3].

2018-ci ilin avqust ayından etibarən Tilo Klinner Almaniyanın Qazaxıstandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiridir[4].

9 iyun 2019-cu ildən etibarən Qazaxıstan Respublikasının Almaniya Federativ Respublikasındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfir Dauren Karipov olur[5].

Dövlər səfərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Diplomatik əlaqələrin mövcud olduğu dövrdə Qazaxıstan Respublikasının başçısı Nursultan Nazarbayev Almaniyaya 7 dəfə (1992, 1997, 2001, 2004, 2007, 2009, 2012) yüksək səviyyəli səfərlər etmişdir[6]. 2015-ci ilin yanvar ayında Astanada Normandiya dördlüyü sammiti ilə əlaqədar Berlinə işgüzar səfər edir. 2019-cu ilin dekabr ayında Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Comərd Tokayev Almaniyada oldu və burada Federal Prezident Frank-Valter Ştaynmayer[7] və Almaniyanın Federal Kansleri Angela Merkel ilə görüşür[8].

Almaniyadan Qazaxıstana edilən səfərlər: 1995-ci ildə Almaniya Prezidenti Roman Herzoq, 2003-cü ildə Federal Kansler Gerhard Şröder, 2008-ci ildə Federal Prezident Horst Köler, Almaniyanın Federal Kansleri A. Merkel. 2010-cu ildə A. Merkel iki dəfə Qazaxıstana səfər edir: iyul ayında rəsmi ziyarət[9] və dekabr ayında Qazaxıstanın başçılığı ilə Astanada keçirilən ATƏT Sammiti çərçivəsində. 11 iyul 2017-ci ildə Federal Prezident Frank-valter Ştaynmayer[10] Qazaxıstana səfər edir.

İqtisadi əməkdaşlıq

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Almaniya Qazaxıstanın Avropadakı aparıcı tərəfdaşlarından biridir. Almaniya ilə sabit ticarət və iqtisadi əlaqələr qorunur. 2018-ci ildə ölkələr arasında ümumi ticarət dövriyyəsi 5,141 milyard avro təşkil etmişdir. Bu da əvvəlki illə müqayisədə 5,9% çoxdur. Elə həmin il Almaniyadan birbaşa investisiyaların həcmi dollarla ifadəsində 183 milyondan çox təşkil etmişdir. Bunun 90% -dən çoxu qeyri-ilkin sektordan, yəni aqrar-sənaye kompleksində, nəqliyyat, emal sənayesi, tikinti materialları istehsalı və digər sahələrdə olmuşdur. Öz növbəsində, Qazaxıstan Almaniya üçün Orta Asiya regionunda əsas tərəfdaşdır. Qazaxıstanın "Bir kəmər - Bir yol" təşəbbüsündə böyük rolu vardır.[11]

Qazaxıstanda 900-ə yaxın Alman şirkəti uğurla fəaliyyət göstərir. Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti Qasım-Comərd Tokayevin 2019-cu ilin dekabr ayında Almaniyaya etdiyi səfərinin nəticələrindən sonra, 2020-ci ilin yanvar ayında Qazaxıstan Respublikasının Xarici İşlər Naziri Muxtar Tleuberdi Berlinə səfər etdi və burada Almaniyanın Xarici İşlər Naziri Hayko Maas ilə ikitərəfli görüş edir[12].

Mədəni əməkdaşlıq

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2020-ci ilin mart ayında 70-ci Berlin Beynəlxalq Film Festivalında Dövlət Kino Dəstək Mərkəzinin nümayəndələri Qazaxıstanın Beynəlxalq Film Komissiyası Birliyinə (AFCI) üzv olması ilə nəticələnən bir sıra danışıqlar apardılar. Buna paralel olaraq, Qazaxıstan kinosu Qazaxıstanın Avropa Film Komissiyası Birliyinə (EUFCN) qoşulması üzərində işləyir[13].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "İkitərəfli münasibətlər". mfa.kz. 2020-03-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-20.
  2. ↑ "Об утверждении Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Федеративной Республики Германия о сотрудничестве по поддержке граждан Республики Казахстан немецкой национальности". tengrinews.kz. 2020-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  3. ↑ "О подписании программы действий в рамках партнерства во имя будущего между Республикой Казахстан и Федеративной республикой Германия". информационно–правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан «Әділет». 2019-08-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-29.
  4. ↑ Auswärtiges Amt. "səfir Tilo klinner" (rus). kasachstan.diplo.de. 2020-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  5. ↑ tengrinews.kz. "Даурен Карипов стал послом Казахстана в Германии" (rus). Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz. 2019-06-06. 2019-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  6. ↑ Deutsche Welle (www.dw.com). "Назарбаев в Берлине: главная тема - "нормандский" саммит в Астане ! DW ! 09.01.2015" (rus). DW.COM. 2015-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  7. ↑ "Глава государства Касым-Жомарт Токаев провел переговоры с Федеральным Президентом Германии Франком-Вальтером Штайнмайером — Официальный сайт Президента Республики Казахстан". Akorda.kz. 2020-03-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  8. ↑ INFORM.KZ. "Касым-Жомарт Токаев встретился с Ангелой Меркель" (rus). www.inform.kz. 2019-12-05. 2020-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  9. ↑ "Первый официальный визит Федерального канцлера Германии А. Меркель в Казахстан". КазИнформ. 2010-07-18. 2021-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-29.
  10. ↑ "Встреча с Президентом Федеративной Республики Германия Франком-Вальтером Штайнмайером, прибывшим в Казахстан с официальным визитом — Официальный сайт Президента Республики Казахстан". Akorda.kz. 2017-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-20.
  11. ↑ "Экономическое сотрудничество". mfa.kz. 2020-03-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-24.
  12. ↑ INFORM.KZ. "Германия заинтересована расширять экономическое сотрудничество с Казахстаном - МИД РК" (rus). www.inform.kz. 2020-01-29. 2020-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-24.
  13. ↑ "Казахстан. Германия. СМИ, ИТ". polpred.com. 2009-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-24.