Alpaqut (termin)
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Tarixcə[redaktə | mənbəni redaktə et]
"Alpaqut" (Alpagut, Alpağut, Alpaq, Alpat və s.) kəlməsinin tarixdəki ilk Türk Dövləti olan Hunlardan bu tərəfə istifadə edildiyi təsbit olunmuşdur. Uyğurlarda "Döyüşçü" mənasında istifadə olunurdu. Hunlarda isə Ordu Komandiri, indiki Hərbi General mənasında işlədilirdi. Sonunda; "Alpaqut" kəlməsi əsgərliklə bağlı olmuş, "cəsur", "igid" və "döyüşçü" mənasını verir. Daha sonrakı illərdə bu kəlməyə Türk tayfalarının adlarıı olaraq Anadoluda Alpaqut Türkləri kimi rastlanmışdır.
"Alpaqut Türkmənlərinin" əsl yerləşdiyi məkan Azərbaycanın Şirvan bölgəsidir. Lakin, zaman keçdikcə, özəlliklə Osmanlı Dövləti Azərbaycanı itirəndən sonra Alpaqut Türkmənlərinin bəzi qrupları köç edərək Anadoluya, hətta Balkanlara qədər yerləşmişdilər. Yerləşdikləri bir çox yerlərə isə öz adlarını verməyə başlamışdılar. Elazığ, Çorum, Bolu, Kastamonu, Bursa, Ankara, Kütahya, Çanqırı, Çanaqqala, Bilecik ve Kırklarelide "Alpaqut" adıyla olan bir çox məkanlar vardır. Bugün kənd və qəsəbə adları xaricində bəzi ailələrin soyadları olaraq da rastlanmağı təsadüfi deyildir. Bu vəziyyət başqa-başqa zamanlarda Alpaqut Türkmənlərinin Anadoluya gedərək yerləşdiklərini göstərir. Hətta Balkanlarda da "Alpaqut" adlarına rast gəlinməsi Osmanlı Dövlətinin qurtuluş illərində də "Alpaqut Türkmənlərinin" Anadoluda ola biləcəyi ehtimalını qüvvətləndirməkdədir. Elazığ kəndi əski Türklərdən qalmadır. Kəndə daha sonra Ermənilərin yerləşdiyi bilinməkdədir və burada hələ də Erməni məzarlığı vardır. Bəzən Erməni turistlər də buraya baş çəkirlər. Bu gün kənddə Rumın tərəkəmələri, yerli kənd əhalisi yaşayırlar.
Mahmud Qaşqarlı bu kəlməni "Düşmənə tək başına hücum edən və heç bir tərəfən tələyə düşməyən igid (Türkiyə türkcəsində: Tek başına düşmana saldıran, hiç bir yandan yakalanmayan yigit – I, 144; III 422)" anlamında izah edirdi.