Androkli Kostallari

Androkli Kostallari (alb. Androkli Kostallari) — Alban dilçi alimi[2]. Göteborq Universitetinin fəxri doktoru. O, alban dilinin öyrənilməsində mərkəzi simalardan biri, Albaniya Tarix və Dilçilik İnstitutunun, daha sonra isə Dilçilik və Ədəbiyyat İnstitutunun qurucusu və direktoru olmuşdur. Kostallari 1972-ci il Orfoqrafiya Konqresinin əsasını qoyduğu alban dilinin müasir orfoqrafiyasının əsas ekspert müəlliflərindən biri kimi tanınır[3].

Androkli Kostallari
alb. Androkli Kostallari
Doğum tarixi 7 noyabr 1922(1922-11-07)
Vəfat tarixi 22 mart 1992(1992-03-22)[1] (69 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Təhsili
  • Moskva Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi[d]
Fəaliyyəti jurnalist, dilçi
Üzvlüyü

Bioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kostallari Permet yaxınlığındakı Petran kəndində anadan olub. O, Şkodrada, sonra Tiranada təhsil alıb. İkinci Dünya müharibəsi illərində Milli Azadlıq Hərəkatının fəal iştirakçısı olmaqla müharibədən sonrakı mətbuatda çalışmış, gənc yaşına baxmayaraq rəhbər vəzifələrdə işləmişdir.

M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində rus dili və ədəbiyyatı, jurnalistika ixtisası üzrə təhsil almışdır. 1954-cü ildə oranı bitirmişdir[4]. O, Albaniyaya qayıtdıqdan sonra Albaniya Elmlər Akademiyasının sələfi Elmlər İnstitutunda, sonra isə yeni qurulmuş Tirana Universitetinin Tarix və Filologiya fakültəsində işləməyə başlayıb, sonra isə burada dekan olur.

1958-ci ildə Tirana Tarix və Dilçilik İnstitutunun direktoru seçildi və yenidən qurulduqdan sonra Dilçilik və Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru seçildi və 1990-cı ilə qədər çalışır. 1964-1991-ci illərdə Studime Filologjike və 1964-1980-ci illərdə Studia Albanica-nın baş redaktoru olub. 1972-ci ildə Kostallari Albaniya Elmlər Akademiyasının quruculardan biri və onun rəyasət heyətinin üzvü olmuşdur.

Onun elmi-pedaqoji yaradıcılığında əsas diqqət leksikologiya və leksikoqrafiya, söz yaradıcılığı, onomastika, ümumi dilçilik və ədəbi alban dilinin tarixinə verilmişdir. 1955-1990-cı illərdə Tirana Universitetində leksikologiya və leksikoqrafiya kafedrasının müdiri işləmişdir. O, həmçinin iki alban lüğətinin baş redaktoru olub: Müasir Alban lüğəti (alb. Fjalor i gjuhës së sotme shqipe, 1980) və Real Alban lüğəti (alb. Fjalor i shqipes së sotme, 1984)[3].

Kostallarının töhfə verdiyi digər sahə alban dilinin ədəbi etalonunun formalaşma və inkişaf tarixi, onun struktur və funksional xüsusiyyətləri olmuşdur. O, 1956-cı ildə “Alban dilinin orfoqrafiyası”nı hazırlayan komissiyanın üzvü, 1967-ci ildə “Alban dilinin orfoqrafiyası qaydaları” layihəsi üzrə komissiyanın sədri, 1972-ci ildə Orfoqrafiya Konqresinin sədri olur. 1976-cı ildə orfoqrafiya lüğətinin nəşrinə nəzarət edir. O, həmçinin müxtəlif terminoloji lüğətlərin həmmüəllifi olmuşdur.

1960-cı ildə Beynəlxalq Onmastika Elmləri Şurasının, 1963-cü ildə isə Cənub-Şərqi Avropanın Öyrənilməsi üzrə Beynəlxalq Assosiasiyanın üzvü, sonralar təşkilatın vitse-prezidenti olmuşdur.

Kostallari həm də yeni alban adlar lüğətinin müəllifi olur. Bu lüğət ilk adların mənbəyi kimi bu gün də çox məşhurdur[5].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Library of Congress Authorities (ing.). US Library of Congress.
  2. ↑ "Androkli Kostallari", Janua Linguarum, Series maior, The Hague: Mouton (17): 247, 1966, ISSN 0075-3114, OCLC 1924058, 2016-05-01 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2022-05-20
  3. ↑ 1 2 "Academy of Sciences of Albania — Akademik Androkli KOSTALLARI (in Albanian)" (alban). 2018-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-28.
  4. ↑ Kastriot Myftaraj. "Biografia e fshehur e delegatëve të Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972" (alban). 2012. 2013-07-12 tarixində arxivləşdirilib.
  5. ↑ Kostallari, Androkli. Fjalor me emra njerëzish (неопр.). — Shtëpia Botuese "8 Nëntori", 1982