Məhərrəmov Arif Vəli oğlu (23 sentyabr 1965, Ermənistan SSR) — Qarabağ qazisi, Çeçenistanın Milli Qəhrəmanı (1998).[1]
| Arif Məhərrəmov | |
|---|---|
| Arif Vəli oğlu Məhərrəmov | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 23 sentyabr 1965 (59 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Təhsili | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Döyüşlər | |
1965-ci il sentyabr ayının 23-də Qərbi Azərbaycanın Göyçə mahalında doğulub. 1983-1985-ci illərdə Uzaq Şərqdə hərbi xidmətdə olub. 1988-ci ildən xalq hərəkatına qoşulub. 1990-cı ilin 20 yanvarında yaralanaraq I qrup əlil olub. Daha sonra 1992-1994-cü illərdə Qarabağda döyüşüb.[2] Azərbaycan Respublikası prezidentinin təqdimatı ilə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı fəxri adına layiq görülsə də, rəsmən bu addan imtina edib. (səbəb: torpaqların hələ də işgaldan azad olmaması) 1994-1998-ci illərdə Çeçenisatanda döyüşlərdə iştirak edib. 1997- ci ilə Cövhərqala şəhərinin ilk fəxri vətəndaşı, 1998-ci ildə isə Çeçenistanın Milli Qəhrəmanı fəxri adını alıb. 2004-cü ildə Prezident yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasını bitirib.[3]
Azərbaycanda Xalq hərəkatının vüsət aldığı zamalarda Arif Məhərrəmovun hərbi xidmətini yeni başa vurduğu illərə təsadüf edir. Məlumdur ki, o dövrün gəncləri bu yaşda karyera qurmaq haqqında düşündüyü halda xalq hərəkatına qoşularaq əlində olan bütün maddi imkanları bu yolda sərf etməklə başladı. O, vətən üçün ilk növbədə malından keçməyə əsla xəsislilk etmədi. Ermənilərlə ilk münaqişəsi də elə meydan hərəkatı dönəminə təsadüf edir.Arif Məhərrəmov İşlədiyi kollektivdə milliyyətcə erməi olan iş yoldaşı meydana yığılan əhalini təhqir etdiyində ona layiqli cavab vermiş (bıçaqla xəsarət yetirməklə) və hətta bunun ucbatından iş yerini itirmək məcburiyyətində qalmışdır. (O vaxt onu həbs təhlükəsindən Abşeron mehmanxasının həmin dövrdə direktoru olmuş Aqil Paşayev qurtarmışdı) Qarşıda isə onu daha çətin sınaqlar gözləyirdi.Qərbi Azərbaycandan gələn qaçqınların Qarabağda yerləşdirilməsi ideyasını irəli sürən və bu tələblə Bakı Sovetinin binası qarşısında (indiki Bakı şəhər İH) mitinqlərin təşkilatçısı olmuşdur. Nəticə istədikləri kimi olmasa da, tələblərini reallaşdırmaq üçün 1989-cu ildə dostları Ülvi, İlham, İbrahimlə birgə Qarabağa yola düşür. Tələblərini o vaxt Qarabağın hakimi mütləqi sayılan A.Volskiyə çatdırırlar. Təyin olunduğu gündən Qarabağa yalnız qara günlər bəxş edən bu adamla söhbət təbii ki, rahat olmur. Arif Məhərrəmov onu bu faciələrlə bağlı ağır ittiham edir. Nəticə acınacaqlı olur. Arif Məhərrəmov həbs edilir, yalnız Ağdam əhalisinin israrlı tələbi və deputat Eldar Bağırovun bu işə müdaxiləsi nəticəsində azadlığa buraxılır.
Artıq bu xalq milli ayrı-seçkiliyin baş alıb getdiyi sovetlər ölkəsində Azadlğın qaçılmaz olduğunu daha aydın şəkildə dərk etməyə başladı. Və bu zaman bu xalqın köməyinə yenə də Arif Məhərrəmov çatdı. 20 Yanvar gecəsinin səhəri evinin qarşısına asdığı üçrəngli bayrağın sovet əsgərləri tərəfindən təhqir olunmağına dözməyərək əlisilahlı bu canilərin üstünə yeriyir, onlardan birinə vurduğu ağır zərbənin cavabı odlu güllələr olur, hətta bununla da kifayətlənməyib, onu ağır zirehli texnikanın (BTR) qarşısına atıb üstündən keçmək istədikdə buna mane olan xanımı da odlu silahlara tuş gəlir. Onu yaralı halda həbs edərək hərbi komendantlığa gətirirlər. Agır işgəncələr verib hərəkat liderlərinin üzünə durmağa vadar edirlər. Yoldaşını və 40 günlük körpəsini həbsxanaya gətirib gözünün önündə divardan divara çırpırlar. Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra Arif Məhərrəmov apardığı mübarizə meydanını səngərlə əvəz edir.
1992-ci ilin yanvarında yollanır döyüşlərə. Ağdamda Allahverdi Bağırovun könüllü özünümüdafiə batalyonunun tərkibində bir-birindən ağır əməliyyatlarda iştirak edir. Xocalı faciəsi zamanı Qaraqaya tərəfdə mühasirəyə düşmüş əhalinin böyük əziyyətlər, ağır döyüş əməliyyatları bahasına mühasirənin yarılaraq Ağdama sağ-salamat çatmasında böyük fədakarlıqlar göstərir. Və bu döyüşdə ağır yaralanır. Muxtar həkimin və Nizami həkimin sayəsində yaraları sağalır və ayağa qalxan kimi yenə səngərə qayıdır. Döyüşçü dostlarının ona "Sən artıq öz borcunu hələ 20 yanvarda vermisən vətənə. Son qanlı döyüşdə də artıqlaması ilə ödəmisən. Yorulmadınmı? Yetmədimi?" kimi etiraz dolu suallarına tək cavabı olur: "Mən vətənə xidmətdən yorulmuram!".
Azərbaycan Respublikasının o zamankı prezidenti Əbülfəz Elçibəyin fərmanı ilə döyüş əməliyyatlarında göstərdiyi fədakarlıqlar nəzərə alınaraq ona "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" fəxri adı verilir. Lakin, Arif Məhərrəmov Torpağı işğal altında olan kişinin özünə Milli Qəhrəman deməyə haqqı yoxdu deyərək bu addan rəsmən imtina edir. 1994-cü ilə qədər davam edən döyüş əməliyyatlarında daim ön sırada olan Arif Məhərrəmov yalnız atəşkəs haqqında saziş imzalandıqdan və bütün cəbhə boyu döyüş əməliyyatları dayandırıldıqdan sonra Bakıya dönür. Onun xaricdə müalicəsi üçün ayrılmış vəsaitləri də dəfələrlə Milli ordunun hesabına keçirir. Lakin intiqam, qisas hissi onu bir an da olsun rahat buraxm;r. Xüsusilə Xocalı faciəsində baş verən sərəfsizlikləri heç cür unuda bilməyən Arif Məhərrəmov üçün Çeçenistanda müharibənin başlanması yeni bir yol açır. Çeçenistanda Azərbaycanın adının qürurla daşıyan, göstərdiyi misilsiz xidmətlərinə görə Cövhərqalanın fəxri vətəndaşı və Çeçeinsatanın Milli Qəhrəmanı kimi fəxri adlarını almışdır.[4]