Astragalus brachycentrus var. bachtiaricus

Astragalus verus (lat. Astragalus verus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.

Astragalus verus
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türkmənistandaİranda təbii halda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 1 m-dək olan, yuxarı hissəsi seyrək budaqlı koldur. Gövdələri düz dayanan, budaqları çoxsaylı, qalın, uzun və ya qısa, əyilmiş, uzunluğu (2) 3-3,5 sm olan, horizontal iynələrlə sıx örtülmüşdür. Yalançı zoğları yumurtavari, uzunluğu təxminən 0,8-1 sm, ağ keçəli, ucu nazik, biz, möhkəm, bərkdir. Yarpaqları növbəli, ucu iynəlidir, böyümə prosesində bərkiyir və yaşlı budaqlarda yalançı zoğlarla birlikdə qalır. Xırda yarpaqları 6-8 (10) cüt, saplaq iynəsindən qısa, neştərvari və ya neştərvari-uzunsov olub, uzunluğu 2-5 mm, eni 1-2 mm, novşəkilli düzülmüş, iki tərəfdən qısa tüklü, ağımtıl və ya yaşılımtıldır. Çiçək altlıqları xətvari, ucu tüklü, yarpaqların qoltuqlarında iki ədəd, birillik budağın uzunluğu boyunca uzunsov, eni təxminən 1-1,5 sm olan sünbülvari çiçək qrupunda yerləşir. Kasacığın uzunluğu 5-7 mm, təxminən bünövrəsinədək qısa, ağ tükcüklü, dişcikləri konusvari borucuğun yarısına bərabərdir. Çiçək tacı açıq sarı, uzunluğu 8-10 mm-dir. Yelkənin eni təxminən 2 mm, enli dırnaqcıqdan 2-3 dəfə qısadır. Paxlaları yumurtavari, tükcüklü, uzunluğu təxminən 4 sm, eni 1,5 sm, bir toxumlu, açılmayan, sıx tükcüklərlə örtülmüşdür.

Qumsal torpaqlarda, qayalıq və daşlıqlarda, dəniz səviyyəsindən 1000-1400 metr yüksəkdə bitir.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naxçıvan MR, Culfada, Lənkəranda, Masallıda çox az rast gəlinir.

Müalicəvi məqsədlər.

Homotipik sinonimləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Tragacantha vera (Olivier) Kuntze

Heterotipik sinonimləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Astracantha atropatana (Bunge) Podlech
  • Astracantha chorassanica (Bunge) Podlech
  • Astracantha consentanea (Boriss.) Czerep.
  • Astracantha densissima (Boriss.) Czerep.
  • Astracantha fallax (Fisch.) Podlech
  • Astracantha heratensis (Bunge) Podlech
  • Astracantha kuramensis (Boriss.) Podlech
  • Astracantha lasiocaulos (Bunge) Podlech
  • Astracantha longiramosa (Boriss.) Czerep.
  • Astracantha meana (Boriss.) Podlech
  • Astracantha meraca (Boriss.) Podlech
  • Astracantha meschhedensis (Bunge) Podlech
  • Astracantha multifoliolata (Boriss.) Podlech
  • Astracantha ochrobia (Bunge) Podlech
  • Astracantha pachyacantha (Bunge) Podlech
  • Astracantha parrowiana (Boiss. & Hausskn.) Podlech
  • Astracantha piletoclada (Freyn & Sint.) Czerep.
  • Astracantha pulvinata (Bunge) Podlech
  • Astracantha semipellita (Bunge) Podlech
  • Astracantha serpentinica (Širj. & Rech.f.) Podlech
  • Astracantha strobilifera (Royle ex Benth.) Podlech
  • Astracantha unguiculata (Boriss.) Czerep.
  • Astragalus atropatanus Bunge
  • Astragalus brachycentros Fisch.
  • Astragalus brachycentros var. koieanus Širj. & Bornm.
  • Astragalus brachycentrus var. bachtiaricus Širj.
  • Astragalus caspicus var. bornmuelleri Širj.
  • Astragalus chorassanicus Bunge
  • Astragalus consentaneus (Boriss.) Boriss.
  • Astragalus densissimus (Boriss.) Boriss. ex Širj.
  • Astragalus fallax Fisch.
  • Astragalus heratensis Bunge
  • Astragalus horridissimus Širj. & Bornm.
  • Astragalus keyserlingii Bunge
  • Astragalus kuramensis (Boriss.) Czerep.
  • Astragalus lasiocaulos Bunge
  • Astragalus longemucronulatus Širj. & Rech.f.
  • Astragalus longiramosus (Boriss.) Širj.
  • Astragalus meanus (Boriss.) Boriss.
  • Astragalus meracus (Boriss.) Boriss.
  • Astragalus meschhedensis Bunge
  • Astragalus multifoliolatus (Boriss.) Širj.
  • Astragalus ochrobius Bunge
  • Astragalus ochrobius var. longemucronulatus (Širj. & Rech.f.) Parsa
  • Astragalus ochrobius var. rechingeri Širj.
  • Astragalus pachyacanthus Bunge
  • Astragalus pachyacanthus var. hirtistylus Boiss.
  • Astragalus pachyacanthus var. lasiocaulos (Bunge) Širj.
  • Astragalus parrowianus Boiss. & Hausskn.
  • Astragalus parrowianus var. flavus Širj. & Rech.f.
  • Astragalus parrowianus var. gaubae Širj. & Bornm.
  • Astragalus piletocladus Freyn & Sint.
  • Astragalus piletocladus var. sexfoliolatus Širj.
  • Astragalus pulvinatus Bunge
  • Astragalus pulvinatus var. elongatus Širj. & Bornm.
  • Astragalus royleanus D.Dietr.
  • Astragalus semipellitus Bunge
  • Astragalus serpentinicus Širj. & Rech.f.
  • Astragalus serpentinicus var. esfadiarianus Širj. & Rech.f.
  • Astragalus strobilifer Royle ex Benth.
  • Astragalus unguiculatus (Boriss.) Boriss.
  • Astragalus wrangelii Širj.
  • Astragalus wrangelii subsp. memorabilis Širj.
  • Tragacantha atropatana (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha brachycentra (Fisch.) Kuntze
  • Tragacantha chorassanica (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha consentanea Boriss.
  • Tragacantha densissima Boriss.
  • Tragacantha heratensis (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha keyserlingii (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha kuramensis Boriss.
  • Tragacantha lasiocaulos (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha longiramosa Boriss.
  • Tragacantha meana Boriss.
  • Tragacantha meraca Boriss.
  • Tragacantha meschhedensis (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha multifoliolata Boriss.
  • Tragacantha ochrobia (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha pachyacantha (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha piletoclada (Freyn & Sint.) Boriss.
  • Tragacantha piletoclada var. spinosissima Boriss.
  • Tragacantha pulvinata (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha semipellitus (Bunge) Kuntze
  • Tragacantha strobilifera (Royle ex Benth.) Kuntze
  • Tragacantha unguiculata Boriss.