Avdeyevka döyüşü

Avdeyevka döyüşü — Ukraynanın Donetsk vilayətinə daxil olan Avdeyevka şəhəri uğrunda Rusiya Silahlı Qüvvələri və Ukrayna Silahlı Qüvvələri arasında baş vermiş döyüşü.[11] Döyüşlər strateji əhəmiyyəti olan Avdeyevka şəhərinə nəzarət uğrunda 2022-ci ilin 21 fevral tarixindən etibarən başlamış, təxminən iki il davam edərək 2024-cü ilin 16 fevral tarixinə qədər davam etmişdir.[12] Avdeyevka Rusiya Silahlı Qüvvələri üçün xüsusi əhəmiyyət daşıdığından şəhərin işğal əməliyyatlarına Rusiya–Ukrayna müharibəsinin ilk günlərindən etibarən start verilmişdir.[13]

Rusiya–Ukrayna müharibəsi
Avdeyevkada Rusiya Silahlı Qüvvələrinin atəşkinə məruz qalan binanın yaxınlığında dayanmış ukrayn əsgəri. (2023, may).
Avdeyevkada Rusiya Silahlı Qüvvələrinin atəşkinə məruz qalan binanın yaxınlığında dayanmış ukrayn əsgəri. (2023, may).
Tarix 21 fevral, 2022 - 17 fevral, 2024
Yeri Avdeyevka, Donetsk, Ukrayna
Nəticəsi Rusiya SQ-nin qələbəsi[1][2]
Münaqişə tərəfləri

Rusiya
Donetsk XR[3]

Ukrayna

Komandan(lar)

Andrey Mordviçev

Aleksandr Sırski

Tərəflərin qüvvəsi

Quru Qoşunları
Cənub Hərbi Dairəsi
8-ci Silah Ordusu
2-ci Tank Ordusu[4]
Mərkəz Hərbi Dairə
41-ci Qvardiya
90-cı Diviziyası[5][6]
Rusiya HHQ

Quru Qoşunları
Cənub Komandanlığı
59-cu MB
Şimal Komandanlığı
110-cu Briqada[7]
Sibir Batalyonu[8]
Ukrayna HHQ

İtkilər

17,000 ölü, 30,000 yaralı (Ukrayna tərəfinin iddialarına görə) [9]

Naməlum (Ağır itkilərin olduğu məlumdur)

Ümumi itkilər
154 nəfər mülkü sakin həlak olub, 6 nəfər itkin düşüb.[10]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Avdeyevka döyüşləri 2022-ci ilin qışından başlanan müharibənin ən qanlı toqquşmalarından biri kimi tarixə keçib.[14][15]

Avdeyevka Ukraynanın ən möhkəmləndirilmiş və strateji yaşayış məntəqələrindən biridir və yaxınlıqdakı Donetsk şəhərinə açılan giriş qapısı olaraq təsvir edilir. Şəhərin Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin nəzarətində olması Rusiyanın Donetsk və ətraf resuslar üzərindəki nəzarətini çətinləşdirirdi və beləliklə Rusiya Silahlı Qüvvələrinin mümkün irəliləyişinin qarşısı kəsilmiş olurdu.

Ukraynanın Avdeyevkaya nəzarəti Rusiyanın Donetskdən və onun resurslarından kommunikasiya qovşağı kimi istifadə etməsinə mane olmuş və Rusiyanın bu oxda irəliləyişlərinin qarşısını almışdı.[16][17][18] 18 aydan çox davam edən fasiləsiz döyüşlərdən sonra Rusiya qüvvələri 2023-cü ilin oktyabr ayında şəhəri ələ keçirmək üçün həlledici döyüş əməliyyatlarına başlamışdır.

2024-cü ilin 17 fevral tarixində Ukrayna qüvvələrinin sonuncu təchizat maşınları şəhəri tərk edib və ardınca Ukraynanın hərbi komandanı Aleksandr Sırski verdiyi açıqlamasında mühasirəyə düşməmək və xidmət personalının həyat və sağlamlığını qorumaq üçün Ukrayna qüvvələri şəhərdən çıxmaq məcburiyyətində qalmışdır açıqlamasını verib.[1][2]

Avdeyevkanın işğalı 2023-cü ilin mayında Baxmutun işğal edilməsindən sonra Rusiya ordusunun ən böyük ərazi irəliləyişi kimi qiymətləndirilir. 2023-cü ilin yayındakı Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin uğursuz əks-hücum əməliyyatlarından sonra Rusiya ordusu ümumi müharibədəki təşəbbüsü ələ keçirməyə başlayıb.[19][20]

Arxa plan

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Erkən döyüşlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Erkən döyüşlər və bombardman (fevral–may 2022)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Separatçıların şəhərin şimal-şərqinə doğru irəliləməsi (iyun–iyul 2022)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yenilənmiş hücumlar və Piskinin işğalı (28 iyul 2022 — mart 2023)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şəhərin cənub-qərbində döyüşlər (mart–sentyabr 2023)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsas döyüş

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlkin mexaniləşdirilmiş hücumlar (10 oktyabr — 12 noyabr 2023)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cənub sənaye zonasının tutulması (13 noyabr – 4 dekabr 2023)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şimal ətəklərində mühasirə və irəliləmənin davamı (5 dekabr 2023 – 20 yanvar 2024)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cənub və şimal ətraflarında əks-hücum (20 yanvar — 7 fevral 2024)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şəhər mərkəzində və qatar relsləri boyunca döyüşlər (8–14 fevral 2024)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ukraynanın geri çəkilməsi (14–17 fevral 2024)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sonluq

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hərbi itkilər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ukraynanın Rusiya itkiləri ilə bağlı iddiaları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qərbin Rusiya və Ukraynanın itkiləri ilə bağlı təxminləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mülki itkilər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təhlil

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Döyüş sahəsindəki vəziyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şəxsi heyət və taktika

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şəhərin strateji əhəmiyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin 2023-cü ilin 29 dekabr tarixində Avdeyevka şəhərinin girişində çəkilmiş fotosu.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Lukiv, Jaroslav. "Avdiivka: Ukraine troops leaving embattled eastern town". BBC News (ingilis). 2024-02-17. 2024-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-17.
  2. ↑ 1 2 Walker, Shaun. "Ukrainian forces withdraw from Avdiivka to avoid encirclement, army chief says". The Guardian (ingilis). 2024-02-17. ISSN 0261-3077. 2024-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-17.
  3. ↑ "Russian War Report: Ukraine intensifies offensive attacks in Kharkiv Oblast". Atlantic Council. 9 September 2022. 9 October 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2022.
  4. ↑ "Russian Troop Losses Are Likely Near an All-Time High Says Everyone But Kremlin". 25 October 2023. 2023-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-28.
  5. ↑ "Ukraine War, 11 October 2023". 11 October 2023. 12 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 October 2023.
  6. ↑ The Ukrainian army's artillery shell consumption exceeds that! The Russian 90th Division lost 250 heavy equipment in Avdiivka[ölü keçid]
  7. ↑ Axe, David. "One Exhausted Ukrainian Brigade In Avdiivka Reportedly Blew Up 200 Russian Vehicles And Killed 800 Russian Troops". Forbes. 27 October 2023. 27 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2023.
  8. ↑ "Russians join Ukrainian battalion to fight against their own country". 14 December 2023. 24 January 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 January 2024.
  9. ↑ Rebecca Rommen Feb 19, 2024, Business Insider "Russia Lost Thousands of Personnel and 400 tanks In Avdiivka" https://www.businessinsider.com/russia-lost-thousands-of-personnel-and-400-tanks-in-avdiivka-2024 Arxivləşdirilib 2024-02-20 at the Wayback Machine
  10. ↑ "More than 150 residents killed in Avdiivka since full-scale war began". 13 November 2023. 2023-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-16.
  11. ↑ Yanchik, Olivia. "Battle of Avdiivka: Putin's new offensive continues despite heavy Russian losses". Atlantic Council (ingilis). 2023-10-24. 2024-02-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-20.
  12. ↑ Crosbie, Jack. "Their Town Has Been on Ukraine's Front Line for 8 Years. But They Won't Give Up on It Yet". Rolling Stone. 20 February 2022. March 28, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 28, 2022.
  13. ↑ "RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, FEBRUARY 15, 2024". Institute for the Study of War. February 16, 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 17, 2024. Russian forces have been conducting offensive operations to capture Avdiivka since the beginning of Russia's full-scale invasion of Ukraine in 2022
  14. ↑ Reguly, Eric. "The assault on Avdiivka is turning into one of the bloodiest battles of the Ukraine war as Russia launches waves of attacks". The Globe and Mail (ingilis). 2023-10-31. 2024-02-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-20.
  15. ↑ "Russia claims capture of Avdiivka after Ukraine withdraws from key city". Al Jazeera (ingilis). 2024-02-17. 2024-02-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-20.
  16. ↑ Abdurasulov, Abdujalil. "Ukraine war: Russia attacks Avdiivka stronghold in eastern Ukraine". BBC. 12 October 2023. 26 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2023.
  17. ↑ Baker, Sinéad. "Russia launched its biggest attack in months. Huge tank losses show it isn't learning from its many defeats, expert says". Business Insider. 25 October 2023. 26 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2023.
  18. ↑ "Ukraine war Russia executing own retreating soldiers, US says," Arxiv surəti 28 oktyabr 2023 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2023-10-28 at the Wayback Machine October 27, 2023, BBC News, retrieved October 27, 2023
  19. ↑ "Russia claims full control of Avdiivka, says Ukrainian troops still in town". Al Jazeera (ingilis). 2024-02-18. 2024-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-18.
  20. ↑ Méheut, Constant. "What to Know About the Fall of Avdiivka". The New York Times (ingilis). 2024-02-17. ISSN 0362-4331. 2024-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-18.