Avropa İnvestisiya Bankı

Avropa İnvestisiya Bankı — maliyyə qurumu olaraq 1958-ci ildə Roma Anlaşması ilə Birliyin hədəflərini həyata keçirməsinə kömək edərək investisiyanı maliyyələşdirmək məqsədilə qurulmuşdur. Avropa İnvestisiya Bankı hüquqi və maliyyə muxtariyyətinə sahibdir.

Avropa İnvestisiya Bankı
EIB, BEI
Loqonun şəkli
Yaranma tarixi 1958[1]
Mərkəzi
Üzvləri
  • 3.450 nəf.[2]
eib.org
eib.org/fr/
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bankın üzvləri Avropa Birliyi üzvü olan dövlətlərdir. Bankın mərkəzi Lüksemburqdadır. AİB 1994-cü ildə 19,9 milyard ECU həcmində kredit vermiş, beləliklə öndə gələn beynəlxalq maliyyə qurumları arasındakı yerini qüvvətləndirmişdir. AİB-in ən əsas hədəfi Avropa Birliyinin taraz inkişafına kömək etməkdir. Bununla yanaşı Transavropa nəqliyyat və telekommunikasiya sahələrinin inkişafına, ətrafın qorunmasına, enerji mənbələrinin davamlılığının təmin olunmasına və sənayə və kiçik şirkətlərin rəqabət gücünün beynəlxalq aləmdə artırılmasına yönəlmiş layihələri maliyyə ilə təmin edir.

Bank Avropa Birliyi xaricində də birliyin üzvü olmayan ölkələrə yönəlmiş əməkdaşlıq siyasətinin həyata keçirilməsinə kömək edir. Afrika, Karib ölkələri və Sakit okean ölkələrində, Aralıq dənizi hövzəsində, Orta və Şərqi Avropada, Latın Amerikasında və Asiyada fəaliyyət göstərir. Avropa İnvestisiya Bankı mənbələrinin böyük bir hissəsini sərmayə bazarlarından borc alır. Sərmayə bazarlarında AİB hissələrinin yüksək reytinqə sahib olması ən uyğun şərtlərdə çox yüksək miqdarlarda mənbə tapa bilməsini təmin edir. Maddi maraq güdməyən bir kredit qurumu olan AİB maliyyə bazarlarındakı vəziyyətinin üstünlüklərindən təşəbbüskarları yararlandırır.

AİB-nin Aİ sistemindəki rolu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropa İnvestisiya Bankı Avropa Birliyinin bankıdır və Avropa İttifaqının Üzv Dövlətlərinə məxsusdur. Onun rolu Avropa Birliyinin məqsədlərinə çatan layihələri maliyyələşdirməkdir.[3]

AİB-nin fəaliyyətinin böyük hissəsi (90%) Avropa inteqrasiyası və inkişafı təşviq etmək məqsədilə Avropa İttifaqı daxilində həyata keçirilir. O, Aİ-nin inkişafa yardım və əməkdaşlıq siyasətlərini dəstəkləmək üçün Avropadan kənarda sərmayələr qoyur. O, qruplaşdırılan 140 ölkədə fəaliyyət göstərir: Genişlənmə ölkələri, Avropa Azad Ticarət Assosiasiyası (EFTA), Aİ Cənub Qonşuluğu, Aİ Şərq Qonşuluğu, Sub-Sahara Afrikası, Karib dənizi və Sakit okean hövzəsi, Asiya və Latın Amerikası, Mərkəzi Asiya və Böyük Britaniya .[3][4] Müstəqil bir orqan kimi bank borclanma və borc vermə qərarlarını özü verir.[5][6] O, digər Aİ qurumları, xüsusilə Avropa Komissiyası, Avropa Parlamenti və Avropa İttifaqı Şurası ilə əməkdaşlıq edir.

Maliyyə məhsulları və xidmətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AİB müxtəlif maliyyə məhsulları vasitəsilə həm özəl, həm də dövlət sektoruna kredit verir: Maliyyələşdirmə Bankın əsas fəaliyyətidir, o, həmçinin əlavə investisiya mənbələrindən necə istifadə etmək barədə təlimat verir.[7]

Kreditlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropa İnvestisiya Bankı dövlət və özəl sektor və kiçik və orta biznes üçün vasitəçi kredit tərəfdaşları vasitəsilə adətən layihənin ümumi dəyərinin 50%-nə qədər uzunmüddətli kreditlər verir.[8] AİB-nin tək iri investisiya layihələrinin və ya investisiya proqramlarının özəl sektor tərəfindən maliyyələşdirilməsi 25 milyon avrodan başlayır. O, bir sıra kiçik layihələrdən ibarət investisiya proqramları üçün dövlət sektoru qurumlarına 100 milyon avrodan başlayan çərçivə kreditləri təklif edir. Həm özəl, həm də dövlət sektoru layihələri üçün kreditlər AİB-nin bir və ya bir neçə prioritetinə uyğunlaşdırılmalıdır. Özəl sektor üçün birbaşa borc maliyyələşdirməsi və ya layihə maliyyəsi ilə yanaşı, AİB kiçik və orta biznesi yerli və məqsədyönlü işlərlə təmin edən Groupe BPCE (Fransa), Deutsche Bank AG (Almaniya) və ya Intesa Sanpaolo (İtaliya) daxil olmaqla vasitəçilərə kreditlər verir. €12,5 milyona qədər və AİB-nin 25 milyon avroluq birbaşa özəl maliyyələşdirmə həddindən aşağı olan vəsaitlər.[9][10]

Kapital

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropa İnvestisiya Bankı, şirkətlərə qısamüddətli xərclər üçün səhmləri satmaqla kapital artırmağa imkan verən kapital müqabilində infrastruktura, ətraf mühitə və ya kiçik və orta müəssisələrə və orta korporasiyalara diqqət yetirən şirkətlərə və fondlara sərmayə qoyur və birgə sərmayə qoyur. ya da uzunmüddətli maliyyə məqsədlərinə nail olmaq.[11] Bəzi hallarda, AİB, biotexnologiya və həyat elmləri, proqram təminatı və İKT, mühəndislik və avtomatlaşdırma, bərpa olunan mənbələr və təmiz texnologiya sahəsində Avropa şirkətləri üçün vençur borc məhsullarını əhatə edən maliyyələşdirməni hədəfləyən şirkətləri dəstəkləmək üçün birbaşa kvazi-səhmli maliyyə təmin edir.[12] Bankın işinə nisbətən yeni əlavə olan bu sərmayələr, onun sövdələşmələrinin həcminə dair əvvəlki limitlərindən daha kiçik olur, çünki onlar startap və inkişaf edən şirkətlərə yönəlib. Avropa İnvestisiya Fondu (EİF) KOM-lar və əlaqəli maliyyə tərəfdaşları (Banklar, zəmanət, lizinq və mikromaliyyə institutları, özəl kapital və vençur kapitalı fondları və s.) ilə işləməklə AİB-ni dəstəkləyir.[13]

AİB-nin kapital və borc fondlarına sərmayələri adətən fondun həcminin 10%-dən 20%-ə qədərini əhatə edir (maksimum 25%) və iqlim fəaliyyətinə, infrastruktura və ya özəl sektorun inkişafı və sosial təsir məqsədlərinə cavab verir.[12]

Zəmanətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AİB subordinasiyalı maliyyələşdirmə, maliyyələşdirilən və ya maliyyələşdirilməmiş zəmanətlər və şərti kredit xətlərindən istifadə etməklə yüksək borcun kredit artırılmasını təmin edir.[14] Kreditin artırılması daxili və xarici tədbirlər görməklə şirkətin kredit qabiliyyətinin yaxşılaşdırılması prosesidir.[15] AİB yüksək borcun müdafiəsini artırır, kredit reytinqini və layihənin maliyyələşdirilməsi üçün kredit keyfiyyətini artırır və layihələrə institusional investorlardan əlavə özəl maliyyə cəlb etməyə kömək etmək məqsədi daşıyır.[16] Kiçik və orta müəssisələrə və ya orta həddə zəmanətlər təklif etməklə Bank kreditlər portfelindən mümkün zərərlərin bir hissəsini əhatə edir və əlavə maliyyələşdirmə üçün zəmin yaradır. Zəmanət üçüncü tərəfin (zəmanətçinin) borc alanın borcunu və ya digər öhdəliklərini yerinə yetirmədiyi halda öz üzərinə götürməyi vəd etdiyi hüquqi müqavilədir.[17]

Məsləhət xidmətləri və texniki yardım

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropa İnvestisiya Bankının məsləhət xidmətləri Avropa Məsləhət Mərkəzi tərəfindən həyata keçirilir və həm Avropa İttifaqı daxilində, həm də ondan kənarda dövlət və özəl layihələr üçün əlçatandır.[18] Xüsusi investisiya mexanizmləri və ya bazarın inkişafı üzrə məsləhətdən əlavə, xidmətlər layihənin tamamlanması ilə bağlı strateji və texniki təlimatları əhatə edə bilər. AİB və ya digər investorlarla maliyyələşdirmə müqaviləsi bağlanmazdan əvvəl gələcək müştərilər Bankın maliyyə strukturu, satınalma və tənzimləmə sahələrindəki təcrübəsindən və ya təsirin qiymətləndirilməsi, məs. layihənin iqlim dəyişikliyinə təsirləri ilə bağlı. O, qiymətli kağızların alınması və ya satışı ilə bağlı məsləhət və ya layihənin qiymətləndirilməsi və auditi ilə bağlı hər hansı məsləhət xidmətləri təklif etmir.[19]"/>[20]

Mandatlar və tərəfdaşlıqlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Öz resurslarından istifadə etməklə layihələri maliyyələşdirməklə yanaşı, Avropa İnvestisiya Bankı daha riskli layihələri maliyyələşdirməyə və kreditləri qrantlarla birləşdirməyə kömək edən mandat və tərəfdaşlıqlar yaradır; ayrılmış vəsaitlər və ya geri qaytarılmasını tələb etməyən məhsullardır. Mandatlar həmçinin maliyyə investisiyalarını da əhatə edə bilər və texniki və maliyyə məsləhətlərinə əsaslana bilər.[21] AİB, Avropa Komissiyası və Avropa Xarici Fəaliyyət Xidməti, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (məsələn, Hamı üçün Davamlı Enerji) və ya Kənd Təsərrüfatının İnkişafı üzrə Beynəlxalq Fond da daxil olmaqla dünya üzrə təşkilatlarla tərəfdaşlığa malikdir.[21]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəsmi sayti

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ ROR Data. v1.19 2023. doi:10.5281/ZENODO.7644942
  2. ↑ https://www.eib.org/en/about/key_figures/index.htm#.
  3. ↑ 1 2 "Our regions of activity". EIB.org (ingilis). 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  4. ↑ Ujvari, Balazs. "Introduction". The European Investment Bank. 2017: 7–9. 2022-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-06.
  5. ↑ "EUR-Lex - - EN". Official Journal C 326, 26/10/2012 P. 0001 - 0390 (ingilis). 2022-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  6. ↑ Éric Bussière, Michel Dumoulin and Émilie Willaert, in collaboration with Charles Barthel, Jürgen Elvert, Paolo Tedeschi and Arthe Van Laer. "The EIB, 1958-2008, Imprimerie centrale, société anonyme" (PDF). 2008. səh. 118. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-07-06.
  7. ↑ "ELTI aisbl / European Long-Term Investors - European Investment Bank (EIB) - Permanent Observer". www.eltia.eu. 2022-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  8. ↑ "Financial Instruments" (ingilis). AECM. 2022-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  9. ↑ "Financial intermediaries". www.eib.org. 2022-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  10. ↑ "The European Investment Bank: supporting the circular transition with awareness building, advisory and financing » Circular City Funding Guide". Circular City Funding Guide (ingilis). 2022-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  11. ↑ Banton, Caroline. "How Equity Financing Works". Investopedia (ingilis). 2022-09-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  12. ↑ 1 2 "Equity". EIB.org (ingilis). 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  13. ↑ "What we do". www.eif.org. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  14. ↑ "Guarantees". EIB.org. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  15. ↑ "Credit Enhancement (Definition, Examples) | Types of Credit Enhancement". WallStreetMojo (ingilis). 2019-11-23. 2022-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  16. ↑ "Credit enhancement for project finance". EIB.org. 2022-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  17. ↑ "Guarantees in support of SMEs and mid-caps and other objectives". EIB.org. 2022-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  18. ↑ "Advisory Hub". eiah. 2022-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  19. ↑ "Disclaimer". www.eib.org (ingilis). 2018-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  20. ↑ "Services". eiah.eib.org. 2022-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
  21. ↑ 1 2 "Mandates and Partnerships". EIB.org (ingilis). 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.