Axçoy-Martan Cümə Məscidi

Batal-Hacı Belxoroyev adına Axçoy-Martan cümə məscidi (çeç. Iашхой-Марта маьждиг Батал-Хьажан Белхароев цӀарах дина) — Çeçenistan Respublikasının Açxoy-Martan rayonunun regional mərkəzinin əsas cümə məscidi. Fortanqa çayının sahilində yerləşir. Məsciddə ibadət zamanı beş minə qədər insan yerləşə bilər.

Batal-Hacı Belxoroyev adına Axçoy-Martan cümə məscidi
çeç. Iашхой-Марта маьждиг Батал-Хьажан Белхароев цӀарах дина
Məscidin ümumi görünüşü
Məscidin ümumi görünüşü
43°11′37″ şm. e. 45°17′13″ ş. u.
Ölkə Rusiya Rusiya
Çeçenistan
Status fəaliyyət göstərir
Şəhər Axçoy-Martan kəndi, Qudermes rayonu
Rayon Açxoy-Martan rayonu
Yerləşir X.Nurədilov küçəsi
Sifarişçi Ramzan Kadırov
Tikilmə tarixi 2013-2014-cü il dekabr
Üslubu Osmanlı memarlığı
Hündürlüyü 47 metr
Sahəsi 2000 м²
Minarələri 4
Günbəzləri 1 əsas 4 əlavə
Material mərmər-travertin (divarlar)
Vəziyyəti fəaliyyət göstərir
Xəritədə yeri
Map

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1883-cü ilə qədər Açxoy-Martan kəndində 10, o cümlədən baş Cümə məscidi və 9 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərirdi.[1]

Şeyx Batal-Hacı Belxaroyev adına mərkəzi məscid Çeçenistan Respublikasının Açxoy-Martan rayonunun mərkəzində yerləşir.[2] Məscid X. N. Nuradilov küçəsi boyunca Fortanqa çayının vadisində yerləşir.

Bu məscidin tikintisi ilə bağlı qərarı Ramzan Kadırov 2013-cü ilin yanvarında Açxoy-Martan rayonuna səfəri zamanı verib.[3] Məscidin tikintisinə 2013-cü ilin yazında başlanmış, açılışı 2014-cü ilin dekabrında olmuşdur.[4] Məscidin tikintisində türkiyəli mütəxəssislər iştirak ediblər. Tikinti materiallarının çoxu Türkiyədən gətirilib, Açxoy-Martan məscidi Qroznıdakı Çeçenistanın Qəlbi məscidinin kiçik bir nüsxəsidir.

Təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məscidin əsas girişi

Axçoy-Martan cümə məscidinin memarlığı iki üslubu — klassik Osmanlı memarlığıı və Bizans üslubunu birləşdirir. Açxoy-Martan məscidi müsəlmanların əsas ziyarətgahı olan Məscidül-Hərama (ehtiyat məscidi) tərəf yönəlib.

Məscidin xarici və daxili divarları xüsusilə davamlı daş olan travertinlə işlənib. Travertinin xarici bəzəyində tünd qəhvəyi və boz ​​rənglərin məharətlə birləşməsi ona özünəməxsus görünüş verir. Axçoy-Martan cümə məscidi içərisi də geniş şəkildə ağ mərmərlə bəzədilib. Məscidin divarında mərmərdən həkk olunmuş minbər və dua taxçası tikilmişdir. Qeyd edək ki, ağ mərmərdən hazırlanmış mehrab Məkkəyə yönəlib, namaz zamanı möminlərə istiqamət göstərir. Məscid hündürlüyü iyirmidən çox və diametri 15,5 m olan böyük günbəzlə taclanır. Məscidin ümumi sahəsi 2000 kvadratmetr, insan tutumu isə 5 min nəfərdir. Dəstəmaz almaq üçün ayrıca bina var. Məscidin künclərində azan oxumaq üçün hər birində 2 eyvan olan 4 minarə yüksəlir.[5][6] Axçoy-Martan cümə məscidinə bitişik ərazi geniş sahəyə malikdir. Belə ki, bu ərazidə xiyabanları olan park salınıb, daim xidmət göstərilən təravətli qazonlarla piyada yolları təşkil olunub.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Список населенных мест Терской области : По сведениям к 1 янв. 1883 г.. — Владикавказ, 1885". 2017-05-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-28.
  2. ↑ Ахмед Джабраилов. "Строительство мечети им. Батал-Хаджи Белхороева в Ачхой-Мартане завершается / Новости / СКФО". skfo.ru. İstifadə tarixi: 2020-07-16.[ölü keçid]
  3. ↑ Рустам Битиров. Открытие мечети в благословенный день // Вести Республики (Газета). — 2014. — 14 январь.
  4. ↑ "В Ачхой-Мартановском районе Чечни открылась мечеть". REGNUM. 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-28.
  5. ↑ "В Чечне открыта мечеть имени шейха Батал-Хаджи Белхароева | Информационное агентство "Грозный-Информ"". www.grozny-inform.ru (rus). 2021-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-16.
  6. ↑ "Видео - Открытие мечети им Батал Хаджи Белхороева в Ачхой-Мартане 12.01.14г (Видео)". bakdar.org. 2021-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-16.