Aypara Sarayı və Şəhərciyi

The Crescent Development Project (azərb. Aypara sarayı və şəhərciyi‎) — Bakıda Xəzər dənizinin sahilində tikilən göydələn kompleksi. Bir süni ada, biznes mərkəzi (The Crescent City), bir yaşayış və ticarət mərkəzi (The Crescent Place) və bir oteldən (The Crescent Hotel) ibarət olması planlaşdırılır. Layihə Azərbaycanın memarlıq abidəsi kimi fəaliyyət göstərmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.[9] "The Crescent Development Project" ilə Port Baku Towers və Port Baku Residence kimi binalar limanın keçmiş torpaqlarının yaxşılaşdırılması üçün nəzərdə tutulmuşdur.

The Crescent Development Project
Xəritə
Ümumi məlumatlar
Status Tamamlandı
Növü Otel, ofis, ticarət və əyləncə mərkəzi, yaşayış yeri
Ölkə  Azərbaycan
Şəhər Bakı
Koordinatlar 40°22′26″ şm. e. 49°51′33″ ş. u.HGYO
Tikintisinin başlaması 2009
Tamamlanıb tikinti davam edir (2019)[1][2]
Sahibi Paşa Holdinq
Hündürlük
Dam örtüyü

Crescent City 203 m[3]
Crescent Place 170 m[4],

Crescent Hotel 166 m[5]
Texniki detallar
Mərtəbə sayı

43 (Crescent City)[3],
33+4 (Crescent Hotel) [6],

35 (Crescent Place)
Mərtəbə sahəsi

~ 500,000 m² (bütün binalarda):[7],
273,000 m² (Crescent Place),
177, 969 m²[6] (Crescent Hotel),

61,842 m² (Crescent City)[8]
Dizayn və konstruksiya
Memarlıq şirkəti Heerim Architects & Planners Co. Ltd.
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2008-ci ilin fevralında məşhur memarlıq saytı skyscrapernews.com Bakıda tikinti üçün təklif olunan koreyalı Heerim Architects şirkətinin layihələri barədə məqalə dərc edib. Ay temalarına malik layihələr "göydələnin anlayışını ənənəvi çərçivədən kənara çıxarmaq cəhdi" adlandırılıb.[3] Bu Bakı buxtasının ucunda yerləşən "Full Moon Bay" və "Caspian Plus" ərazilərində tikiləcək iki göydələn kompleksi məsələsi idi. Bunlardan birincisi körfəzin qərb kənarında tikilmək üçün təklif olunan 158 metrlik 35 mərtəbəli disk şəklində olan "Küləklər-1 və 2" binası idi. Onlar ümumi podiumu birləşdirmək məcburiyyətində idilər.[10] İkinci kompleksin ("Caspian Plus") Bakı buxtasının şərq tərəfində, dəniz limanına yaxın yerdə tikilməsi təklif edildi. Başlanğıcda, bir ay formasında (sahildən müəyyən bir məsafədə dayanan) 32 mərtəbəli bir otel, 4 yüksək mərtəbəli yaşayış binası və 43 mərtəbəli 203 metrlik biznes mərkəzi olmalıdır.[11] Müvafiq layihələrin taleyi 2009-cu ilin oktyabr ayına qədər "Caspian Plus" kompleksinin bazasının əsasları qoyulmağa başladığı zaman məlum oldu.[12] Layihənin özü dəyişdirildi: yüksək mərtəbəli yaşayış binaları digər binaların (Port Baku Towers və Port Baku Residence) görünüşünü üstələməmək üçün ləğv edildi. Layihənin dəyişməsindən sonra layihədə otel "Crescent Hotel", yüksək səviyyəli biznes mərkəzi ("Crescent City") və ticarət və əyləncə mərkəzi ("Crescent Place") olub. Layihənin adı həmçinin "Caspian Plus"-dan "The Crescent Development Project"-ə dəyişdirilmişdir.[13] "Full Moon Rising" layihəsi ləğv edildi.

Təməli 2013-cü ilin avqust ayında atılan kompleksin tikintisinə rəsmi icazə 6 il sonra — 2019-cu ilin iyul ayının 26-da verilib. 2013-cü ilin sentyabr ayında avtoparkda qazma işləri başlamışdır. 3 ay ərzində 1000 mm, uzunluğu 28 m və 40 m diametri olan 483 gövdə qurulması planlaşdırılırdı.[14] "Ilk Construction" şirkətinin nümayəndəsinin sözlərinə görə, "Place" binasının tikintisini başa çatdırmaq üçün 2015-ci ilin yanvar ayında "Siti" binası – eyni ilin may ayında planlaşdırılıb. Bütün layihənin tamamlanması, 2016-cı ilin ikinci yarısında planlaşdırılıb.[5][15] 26 iyul 2019-cu il tarixində Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti 526s nömrəli icazə ilə Bakı şəhəri Neftçilər prospekti, 64/72 ünvanında 2,19 kektar ərazidə "Aypara sarayı və şəhərciyi" Kompleksinin tikintisinə icazə verib. Nazirlər Kabineti tərəfindən verilən icazədə göstərilir ki, həmin ərazidə 41 mərtəbəli (43 201 kv. m.) ofis binası, 6 mərtəbəli alış-veriş mərkəzi, 32 mərtəbəli yaşayış binası və 29 mərtəbəli otel inşa olunacaq. Kompleksin sifarişçisi "Gilan Holding" MMC-dir. İlkin olaraq "Aypara Sarayı"nın 2015-ci ilin yanvar ayında, "Aypara şəhərciyi"nin isə 2015-ci ilin may ayında təhvil verilməsi planlaşdırılırdı. 2017-ci il məlumatına görə "Aypara" kompleksinin tikintisi dayandırılıb, bütün binalarda işlər dayandırılmışdı.[2] 2019-cu ilin noyabrında "Aypara oteli"nin tikinti işlərinin isə bitmə tarixi hələ dəqiqləşdirilməmişdi və tikinti işləri yenidən davam edirdi. 2018-ci ilin may ayında "Gilan Construction" şirkətinin rəsmi veb səhifəsində yer alan xəbərdə isə qeyd olunur ki, 2016-cı ildən başlayaraq "Crescent Hotel", "Crescent City" biznes mərkəzini, "Crescent Place" yaşayış kompleksini və ticarət-əyləncə mərkəzlərini özündə birləşdirən "The Crescent Development" layihəsi "Gilan Construction" şirkətlər qrupu tərəfindən inşa edilir.[16] Tikinti işləri 2019-cu ilin sonunda yenidən bərpa edildi.[17]

Layihə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

The Crescent Development Project qismən Xəzər dənizində və qismən Bakının sahillərində yerləşəcəkdir. Layihənin dəniz hissəsindəki "Crescent Hotel" ("Crescent Hotel") hoteli, podiumun sahildən dənizə qədər olan məsafədə (təxminən 100 m) olacaq. Otelin arxasında, sahildə bir iş mərkəzi (Crescent City, Crescent City), yaşayış binası və bir podyum (Crescent Place, Crescent Place) olacaq.

Layihənin dəyəri təxminən 1,5 milyard ABŞ dolları təşkil edir.[18]

The Crescent Hotel

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hotel "Crescent" bir ay kimi görünür və Xəzər dənizinin su sahəsindəki "boynuzları" üzərində dayanır. Yəqin ki, ayın tematik görünüşü bayraq üzərində təsvir edilmiş Azərbaycan simvollarından birinə göndərilir. Göydələnin qövslü konfiqurasiyası binanın daxili hissəsinə təsir göstərməyəcəkdir. Çünki hər iki tərəfə çoxmərtəbəli qüllələrdə dayanır və əlavə həcm yaratır və bütün otelin əsasını təşkil edir. Qüllələr Şərq və Qərb adlandırılmışdır.[3] Binada 33 mərtəbə olması planlaşdırılır.[19] Digər məlumatlara görə — 36 mərtəbə olacaq.[18] Otelin hündürlüyü 166 metr olacaq.[5] İstismara verildikdən sonra otaqlarının sayı 360 olacaq. Ümumi sahəsi 141,455 m², 601 avtomobil üçün park yeri mövcud olacaq.[3] Otelin binası bir körpü vasitəsilə "The Crescent Development Project" nin sahil və digər obyektlərinə qoşulacaq. Bu otel 7 ulduzlu olmalıdır.[20]

The Crescent City

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Crescent City" biznes mərkəzi 203 metr hündürlüyü olan 43 mərtəbəli bir ofis qülləsidir.[3] Sahil xəttindəki "Crescent" hotelinin arxasında, Bakı dəniz limanı və Mariott Bakı otelinin arxasında yerləşir. Binanın fasadı silindrikdir, şimal-cənub istiqamətində yüngül düzəldilmişdir. Baza dar, sonra yuxarı hissədə genişlənir və yuxarıdan birdən içəri çarpma ilə kəsilir. Şəkildə bir məşələ bənzəyir.

The Crescent Place

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Crescent Place"-ə 35 mərtəbəli bir yaşayış qülləsi və "Crescent City" qülləsinin yanında, sahildə 8 mərtəbəli bir podyum daxildir. 170 metr hündürlükdə olan yaşayış binası 168 mənzillən ibarət olacaq.[21][22]

The Crescent Park

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Otelin (Crescent Hotel) və layihənin sahil hissəsi arasında olan ərazidə dəniz səviyyəsindən aşağıda üç səviyyəli park mövcuddur.[4]

İnşaatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İdarəetmə şirkətinin nəşr olunan hesabatına əsasən, 2013-cü ilin noyabrına qədər layihənin demək olar ki, bütün qazıntı işləri tamamlanmışdır. Bütün layihənin tikinti işləri 9%, layihənin sahil hissəsinin tikintisi isə 10% başa çatdırılmışdır.[23]

The Crescent Hotel ərazisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Crescent Hotel" ərazisi dənizdə olacaq. 2012-ci ilin may ayının əvvəlində, Xəzər dənizinin ərazisində, binanın tikintisinə nəzərdə tutulmuş, taxta təbəqələrin yığılması otelin gələcək yerinin ətrafındakı iki sıra ilə başlamışdır.[24] Beləliklə, Xəzər dənizinin sahil hissəsi cüt metal hasar ilə məhdudlaşdırılıb. Çıxıldıqdan dərhal sonra, binanın təməlini yaratmaq üçün qum bu sahəyə dökülmüşdü.[25] Çardağın içərisində qalan suyun çox hissəsi qumla yer dəyişdi, digəri isə buxarlanırdı. Plana görə, otel tikildikdən sonra hasar çıxarılacaq və Xəzər dənizindən gələn su yenidən bu sahəyə qayıdacaq.[26] Qərb və Şərq qüllələri üçün 1500–2000 mm diametri, 76.1 metr uzunluğunda qatlar quraşdırılmışdır. 2013-cü ilin sonuna qədər 464 gövdə qurulması planlaşdırıldı. Bu ölçülü qatlar Azərbaycanda ən böyüklərdir.[27][28] 2015-ci ilin əvvəlində hər iki qüllənin ilk mərtəbələri görünməyə başladı.

Place və City zonaları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Layihənin yer hissəsində təməlin tikilməsinə 2009-cu ilin oktyabrında başlanmışdır. Bina planlaşdırılan lokalizasiya yerində bir təməl çuxuru qazılmışdır. Amma iş təxirə salınıb. 2012-ci ilə, yeni bir müqavilə quruluşunun seçilməsi ilə üst-üstə düşdükləri yenidən başladılar. Sahil sahələrinin ("Şəhər" və "Yer" sahələri) yerüstü işinin sonunda, 26 m dərinlikdə 1,2 m diametri olan 691 qısa gövdə qurulmuşdur.[29]"Crescent City" qülləsi üçün 1500 mm diametri olan 118 dərin paya 52–61.5 metr dərinlikdə quraşdırılmışdır.[30]

2013-cü ildə tikintinin növbəti mərhələsinin başlanğıcı – metal konstruksiyaların quraşdırılması planlaşdırılıb.[31] 2013-cü ilin noyabr ayına qədər Place meydanında 4 kran quraşdırılıb, podiumun birinci mərtəbələri aşağıdan yuxarı qalxmağa başlamış, qüllə-yaşayış Crescent Place-nin tikintisinə başlanmışdır.[32] 2015-ci ilin əvvəlində, 35-ci mərtəbə tamamlandı.

2014-cü ilin mart ayına qədər, Crescent City qülləsinə təməl qurmağa yer hazır idi.[33] 2014-cü ilin iyun ayında, göydələnin ilk mərtəbələri tikinti sahəsinin çarxı üstündə görünməyə başladı. 2015-ci ilin əvvəlinə 16–17 mərtəbəli səviyyədə Külent Şəhərinin qülləsinin aktiv tikintisi aparılmışdır. 2015-ci ilin avqustunda binanın əsas hissəsi 30-cu mərtəbəyə çatdı. 2015-ci ilin dekabrına qədər beton əsasının 43-cü səviyyəsinin tikintisi başa çatıb.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Bakıda icazəsiz tikilən 41 mərtəbəli "Aypara Sarayı"nın sahibi kimdir?". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-31.
  2. ↑ 1 2 Bakıda bir milyardlıq layihə nəyə görə dayandırılıb?[ölü keçid]
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 "skyscrapernews.com". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-04.
  4. ↑ 1 2 "Ilk Constrution". 2020-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-04.
  5. ↑ 1 2 3 "Первые объекты возводимого в столице Азербайджана комплекса «Айпара» будут сданы в 2015 году". 2013-08-27 tarixində arxivləşdirilib.
  6. ↑ 1 2 "Kempinski Crescent Hotel & Leisure". 2015-12-04 tarixində arxivləşdirilib.
  7. ↑ AECOM – Europe – Program, Cost, Consultancy – The Crescent, Baku, Azerbaijan[ölü keçid]
  8. ↑ Heerim.com: Crescent City Arxiv surəti 2 dekabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-12-02 at the Wayback Machine
  9. ↑ "О Crescent Hotel". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-04.
  10. ↑ "imho.net.ua". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-04.
  11. ↑ "azeri.ru". 2014-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-04.
  12. ↑ "форум skyscrapercity.com". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-04.
  13. ↑ Lotos.com Arxiv surəti 12 dekabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-12-12 at the Wayback Machine
  14. ↑ Начались свайные работы на участке "Crescent Park" Arxiv surəti 16 oktyabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-10-16 at the Wayback Machine
  15. ↑ Lotos.com.az: "Creascent Development Project" Arxiv surəti 12 dekabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-12-12 at the Wayback Machine
  16. ↑ "Bakıda icazəsiz tikilən 41 mərtəbəli "Aypara Sarayı"nın sahibi kimdir?". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-31.
  17. ↑ "Bakıda Aypara kompleksinin tikintisi bərpa olundu". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-31.
  18. ↑ 1 2 linkedin.com[ölü keçid]
  19. ↑ "CNN". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  20. ↑ AECOM[ölü keçid]
  21. ↑ "Crescent Development Project". 2015-01-09 tarixində arxivləşdirilib.
  22. ↑ Thornton Tomasetti Arxiv surəti 5 yanvar 2015 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2015-01-05 at the Wayback Machine
  23. ↑ slideshare.net Arxiv surəti 7 yanvar 2015 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2015-01-07 at the Wayback Machine
  24. ↑ "Форум Skyscrapercity.com: Тема "Crescent Hotel, City & Place", стр. 24". 2013-10-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-12.
  25. ↑ "Форум Skyscrapercity.com: Тема «Crescent Hotel, City & Place», стр. 30". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-12.
  26. ↑ "Форум Skyscrapercity.com: Тема «Crescent Hotel, City & Place», стр. 26". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-12.
  27. ↑ Lotos.com.az Arxiv surəti 23 may 2014 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2014-05-23 at the Wayback Machine
  28. ↑ Новый этап работ на участке Crecent Hotel Arxiv surəti 23 may 2014 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2014-05-23 at the Wayback Machine
  29. ↑ Lotos.com.az: Завершились работы по коротким сваям Arxivləşdirilib 2013-06-28 at Archive.today Arxivləşdirilib 2013-06-28 at Archive.today
  30. ↑ Lotos.com.az Arxiv surəti 5 iyun 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-06-05 at the Wayback Machine
  31. ↑ "Малайзийская компания намерена участвовать в проекте Crescent City в Баку". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-12.
  32. ↑ "Форум skyscrapercity.com". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-12.
  33. ↑ "Форум skyscrapercity.com". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-12.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Aypara Sarayı və Şəhərciyi ilə əlaqəli mediafayllar var.