Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə)

Azərbaycan Tarixi — AMEA Tarix İnstitutu tərəfindən ilk dəfə 1998-2003-cü illərdə nəşr edilmiş və Azərbaycan tarixinin ən qədim zamanlardan 2002-ci ilə qədər olan dövrünü əhatə edən 7 cildlik kitablar seriyası.

Azərbaycan Tarixi
Azərbaycan Tarixi
Azərbaycan Tarixi (Yeddi cilddə)
Azərbaycan Tarixi (Yeddi cilddə)
Müəllif AMEA Tarix İnstitutu
Janr Tarix
Orijinalın dili Azərbaycanca
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Orijinalın nəşr ili 1998: I, II və IV
1999: III
2001: V və VI
2003: VII
Seriya Azərbaycan dili və tarixi
Nəşriyyat Elm
Cild 7
Səhifə I: 520+40
II: 608+24
III: 692+56
IV: 504+48
V: 696+40
VI: 568+48
VII: 608+80
ISBN ISBN 978-9952-448-36-8

Məzmun

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xəbərdarlıq Xəbərdarlıq: Yazının davamı əsərin məzmunu haqqında məlumat ehtiva edir.

I cild

Azərbaycan dünyanın ən qədim insan məskənlərinden və sivilizasiya mərkəzlərindən biridir. Yeddicildlik "Azərbaycan tarixi"nin I cildi Azərbaycan tarixinin ən qədim zamanlardan başlayaraq eramızın III əsrinin birinci rübü ilə başa çatan böyük bir dövrünü əhatə edir.

Kitabda arxeoloji mənbələr və yazılı abidələr əsasında ölkəmizdə ibtidai insan cəmiyyətinin mərhələləri, mənəvi həyatı, onun dağılması, ilkin sinifli cəmiyyətin və dövlətlərin meydana gəlməsi, onların taleyi, şəhər həyatı, mədəniyyəti, xalqın yadelli işğalçılarla mübarizəsi, etnik məsələlər və s. açıqlanır.

II cild

Yeddi cildlik "Azərbaycan tarixi"nin II cildində III əsrdən tutmuş XIII yüzilin I rübünədək olan dövrü tədqiq edilmiş, sasanilərin və ərəblərin hakimiyyətləri zamanı baş verən siyasi-ictimai, iqtisadi-mədəni dəyişikliklər aşkarlaşdırılmışdir. Xilafətin zəifiədiyi dövrdə təşəkkül tapan Azərbaycan feodal dövlətlərinin tarixi, səlcuq yürüşü və onun nəticələri, Azərbaycan Atabəyləri dövlətinin yaranması və süqutu, eləcə də dövrün ictimai, iqtisadi, mədəni həyatı və maddi mədəniyyəti bu cilddə geniş şərh olunmuşdur.

III cild

Azərbaycan Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutu və digər institut əməkdaşlarının uzun illər boyu apardıqları axtarışların yekunu olan bu cilddə Vətənimizin orta əsrlər tarixinin XIII əsrdən başlayaraq son dövrü işıqlandırılmış, monqol əsarəti və onun nəticələri, burada təşəkkül tapan Azərbaycan dövlətlərinin tarixi, onların yaranması və süqutu, xanlıqlar dövrü, xalqımızın xarici işğalçıların təcavüzünə qarşı azadlıq mübarizəsi, eləcə də dövrün ictimai-iqtisadi, mədəni həyatı ətraflı şərh olunmuşdur.

IV cild

Cilddə XIX əsr Azərbaycan tarixinin əsas sahələri əhatə olunmuşdur. XIX əsrin başlanğıcında çar Rusiyası Şimali Azərbaycanı istila etdi, yurdumuzun şimal torpaqları Rusiya imperiyasının tərkibində qaldı. Cilddə istilanın gedişi, çar Rusiyasının Şimali Azərbaycanı ucqar müstəmləkəyə çevirməsi siyasəti, xalqın ona qarşı mübarizəsi, ölkənin sosial-iqtisadi, siyasi və mədəniyyət tarixi, əsrin son rübündə burada kapitalist münasibətlərinin qərarlaşması, bununla əlaqədar sənayenin, kənd təsərüfatının inkişaf xüsusiyyətləri. Soisal dəyişikliklər, siyasiictimai hadisələr, eləcə də xalqımızın millət kimi təşəkkül tapması, milli şüurun yüksəlişi, Azərbaycan dili və mədəniyyətinin inkişaf mərhələləri işıqlandırılmışdır.

V cild

"Azərbaycan tarixi" çoxcildliyinin V cildində XX yüzilliyin son dərəcə mühüm hadisələrlə zəngin olan ilk iki onilliyi işıqlandırılmışdır.

Azərbaycan xalqının bütün həyat sahələrini əhatə edən köklü dəyişiklik-lərin baş verdiyi həmin dövrdə kapitalist istehsal münasibətlərinin iqtisadiy yatda aparıcı mövqe tutması, maarifçiliyə əsaslanan milli özünüdərk və ictimai şüurun milli dövlətçiliyi bərqərar tməklə nəticələnən böyük bir inkişaf mərhələsi keçməsi, ədəbiyyat və mədəniyyətin coşqun inkişafı, sosial-iqtisadi təkamül, cəmiyyətin digər mühüm proses və hadisələri bu cilddə diqqət mərkəzinə çəkilmişdir.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması ilə nəticələnən milli-azadlıq hərəkatından geniş bəhs olunan bu cilddə Cümhuriyyətin müxtəlif sahələrdəki fəaliyyəti və onun süqutuna səbəb olan amillərlə yanaşı, milli dövlət quruculuğunda mühüm tarixi-siyasi əhəmiyyəti də şərh edilir.

VI cild

Bu cilddə Vətən tarixinin mürə kkəb və ziddiyyətli dövrlərindən biri olan 20-30-cu illərin uğurlu və məşəqqətli tarixi hadisələri nəzərdən keçirilir. Sovet hakimiyyətinin qurulması, "milli" dövlət quruculuğu, sənayeləşdirmə və kollektivləşdirmə, mədəni həyat, idarəetmənin zorakılıq, görünməmiş cəza tədbirləri ilə müşayiət olunan inzibati-amirlik sistemi, eləcə də yeni cəmiyyət qurmağın bütün ağırlıqlarını çiyinlərində daşıyan milyonlarla zəhmətkeşin gərgin əmək fəaliyyəti indiyədək öyrənilməmiş arxiv sənədləri və dövri mətbuat materialları əsasında tamvə hərtərəfli şərh olunur.

VII cild

"Azərbaycan tarixi"nin VII cildi Azərbaycanın 1941-ci ilin iyun ayından 2002-ci ilədək olan mürəkkəb, ziddiyyətli tarixi dövrünü əhatə edir. Kitab üç bölmədən ibarətdir. I bölmədə Azorbaycanın İkinci dünya müharibəsi dövrü tarixi, II bölmədə 1945-1991-ci illərdə, xüsusən 1970-ci illərdə və 1980-ci illərin birinci yarısında iqtisadi və mədəni yüksəliş, 80-ci illərin sonlarında başlanan milli oyanış, demokratik hərəkat, III bölmədə isə respublikanın suverenliyinin bərqərarlaşdırılması, müstəqil dövlətçiliyin qurulması və möhkəmləndirilməsi, ölkənin iqtisadi, siyasi, mədəni inkişafı arxiv sənədləri, dövri mətbuat materialları və mövcud elmi ədəbiyyat əsasında şərh olunur.

Xəbərdarlıq Xəbərdarlığın sonu.

Nəşr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitabın 1, 2 və 4-cü cildləri 1998, 3-cü cildi 1999, 5 və 6-cı cildləri 2001, 7-ci cildi isə 2003-cü ildə nəşr edilmişdir.

1, 2, 3 və 4-cü cildlər 2007, 5, 6 və 7-ci cildlər isə 2008-ci ildə təkrar nəşr olunmuşdur.

Siyahı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cild № Dövr Məsul redaktor Şəhər Nəşriyyat İl Səhifə ISBN Oxu Yüklə Arxiv
I Ən qədimdən - b.e. III əsri İqrar Əliyev Bakı Elm 2007 520+40 ISBN 978-9952-448-36-8 [1] [2]
II III-XIII əsrin I rübü Nailə Vəlixanlı Bakı Elm 2007 608+24 ISBN 978-9952-448-34-4 [3] Arxivləşdirilib 2015-08-02 at the Wayback Machine [4] [5]
III XIII-XVIII əsrlər Oqtay Əfəndiyev Bakı Elm 2007 692+56 ISBN 978-9952-448-39-9 [6] Arxivləşdirilib 2017-02-16 at the Wayback Machine [7] [8]
IV XIX əsr Mahmud İsmayılov Bakı Elm 2007 504+48 ISBN 978-9952-448-37-5 [9] Arxivləşdirilib 2017-02-16 at the Wayback Machine [10] [11]
V 1900-1920-ci illər Mahmud İsmayılov
Nigar Maksvell 		Bakı Elm 2008 696+40 ISBN 978-9952-448-41-2 [12] Arxivləşdirilib 2017-02-16 at the Wayback Machine [13] [14]
VI Aprel 1920 - iyun 1941 Cəmil Quliyev Bakı Elm 2008 568+48 ISBN 978-9952-448-44-03 [15] Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine [16] [17]
VII 1941-2002-ci illər Tahir Qaffarov Bakı Elm 2008 608+80 ISBN 978-9952-448-48-1 [18] Arxivləşdirilib 2017-02-16 at the Wayback Machine [19] [20]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]