BOK kodlarının siyahısı

Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi Olimpiya Oyunlarında iştirak edən ölkələri və həmin ölkələrin hər bir idmançı qruplarını işarə etmək üçün üç hərfli abreviaturadan ibarət ölkə kodlarından^[1] istifadə edir. Hər bir kod isə bir Milli Olimpiya Komitəsini müəyyənləşdirir. Ancaq bəzi kodlar var ki, keçmiş Olimpiya Oyunlarında digər xüsusi hallar üçün istifadə olunub. Fərqli ölkələrdən olan idmançılardan ibarət komandalar və ya heç bir milləti təmsil etməyən idmançı qrupları bu xüsusi hallara misal ola bilər.

BOK kodlarının bir neçəsi standartlaşdırlmış ISO 3166-1 alfa-3 kodlarından fərqlidir. FİFA kimi digər idman təşkilatıları təmsilçi ölkələri işarə etmək üçün oxşar kodlardan istifadə edir, ancaq bəzi fərqliliklər mövcuddur. Birlik Oyunları Federasiyası və ya Peşəkar Tennis Assosiasiyası kimi digər belə təşkilatlar BOK-la eyni siyahını istifadə edir.

1956 Qış Olimpiya Oyunları və 1960 Yay Olimpiya Oyunları BOK tərəfindən dərc olunmuş məlumata görə hər bir Milli Olimpiya Komitəsini işarələmək üçün ölkələrin başlanğıc qısaltmalarından istifadə olunmuş ilk Olimpiyadalar idi.^[2] Lakin, kod kimi növbəti bir neçə il ərzində tez-tez təşkilatçı ölkənin dilinə uyğun olan qısaltmalardan (İtaliyanın ev sahibliyi etdiyi 1956 Qış Olimpiya Oyunları və 1960 Yay Olimpiya Oyunlarında Yaponiya üçün GIA qısaltmasından; italyan dilində Yaponiya Giappone kimi yazıldığı üçün) və ya ölkənin fransızca adına uyğun qısaltmalardan (Cənubi Koreya üçün COR; fransızca Corée yazıldığı üçün) istifadə olundu. 1972 Qış Olimpiya Oyunlarına yaxın əksər kodlar hazırkı standart hallarına gətirildilər, lakin sonrakı illərdə bir neçə dəyişikliklər olub. Bütün bunlardan əlavə, SSRİ-nin parçalanması, Almaniyanın birləşməsi, Yuqoslaviyanın dağılması, Çexoslovakiyanın parçalanması və bir neçə coğrafi adların yenidən adlandırılması kodlardakı dəyişikliklərə səbəb olub.

200-dən çox Milli Olimpiya Komitəsinin bu siyahısından əlavə Paralimpiya Oyunlarında Milli Paralimpiya Komitələrinin iştirakı ilə standartlaşdırılmış BOK kodları tələb olundu. Belə ki, müvafiq olaraq Makao üçün MAC, Farer adaları üçün FRO qısaltmalarından istifadə edilir.^[3]

Olimpiya Hərəkatının tərkibində hazırda 205 Milli Olimpiya Komitəsi var. Aşağıdakı cədvəllərdə hər bir MOK üçün hazırda istifadə olunan kodlar və keçmiş Olimpiyadalarda həmin Olimpiya Oyunlarının rəsmi məlumatına görə istifadə olunmuş müxtəlif kodlar göstərilir. İstifadə olunan keçmiş kodların bəziləri əlavə olaraq aşağıdakı bölmələrdə izah olunur. Əgər bir kod qısaltması eyni bir ildə həm Yay Olimpiya Oyunları, həm də Qış Olimpiya Oyunları üçün istifadə olunubsa, cədvəldə uyğun olaraq "S" və "W" ilə göstərilib.

Mündəricat:		A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V Y Z

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
AFG	[1]	Əfqanıstan
ALB	[2]	Albaniya
ALG	[3]	Əlcəzair	AGR (1964), AGL (1968 S)
AND	[4]	Andorra
ANG	[5]	Anqola
ANT	[6]	Antiqua və Barbuda
ARG	[7]	Argentina
ARM	[8]	Ermənistan
ARU	[9]	Aruba
ASA	[10]	Amerika Samoası
AUS	[11]	Avstraliya
AUT	[12]	Avstriya
AZE	[13]	Azərbaycan

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
BAH	[14]	Baham adaları
BAN	[15]	Banqladeş
BAR	[16]	Barbados	BAD (1964)
BDI	[17]	Burundi
BEL	[18]	Belçika
BEN	[19]	Benin	DAY (1964), DAH (1968–1976)
BER	[20]	Bermud adaları
BHU	[21]	Butan
BIH	[22]	Bosniya və Herseqovina	BSH (1992 S)
BIZ	[23]	Beliz	HBR (1968–1972)
BLR	[24]	Belarus
BOL	[25]	Boliviya
BOT	[26]	Bostvana
BRA	[27]	Braziliya
BRN	[28]	Bəhreyn
BRU	[29]	Bruney
BUL	[30]	Bolqarıstan
BUR	[31]	Burkina-Faso	VOL (1972–1984)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
CAF	[32]	Mərkəzi Afrika Respublikası	AFC (1968)
CAM	[33]	Kamboca	CAB (1964), KHM (1972–1976)
CAN	[34]	Kanada
CAY	[35]	Kayman adaları
CGO	[36]	Konqo Demokratik Respublikası
CHA	[37]	Çad	CHD (1964)
CHI	[38]	Çili	CIL (1956 W, 1960 S)
CHN	[39]	Çin
CIV	[40]	Kot-d’İvuar	IVC (1964), CML (1968)
CMR	[41]	Kamerun
COD	[42]	Konqo Demokratik Respublikası	COK (1968), ZAI (1972–1996)
COK	[43]	Kuk adaları
COL	[44]	Kolumbiya
COM	[45]	Komor adaları
CPV	[46]	Kabo-Verde
CRC	[47]	Kosta-Rika	COS (1964)
CRO	[48]	Xorvatiya
CUB	[49]	Kuba
CYP	[50]	Kipr
CZE	[51]	Çexiya	TCH (1984)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
DEN	[52]	Danimarka	DAN (1960 S, 1968 W), DIN (1968 S)
DJI	[53]	Cibuti
DMA	[54]	Dominika
DOM	[55]	Dominikan Respublikası

Code	Link	Nation (NOC)	Other codes used
ECU	[56]	Ekvador
EGY	[57]	Misir	RAU (1960, 1968), UAR (1964)
ERI	[58]	Eritreya
ESA	[59]	Salvador	SAL (1964–1976)
ESP	[60]	İspaniya	SPA (1956–1964, 1968 W)
EST	[61]	Estoniya
ETH	[62]	Efiopiya	ETI (1960, 1968)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
FIJ	[63]	Fici	FIG (1960)
FIN	[64]	Finlandiya
FRA	[65]	Fransa
FSM	[66]	Mikroneziya Federativ Ştatları

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
GAB	[67]	Qabon
GAM	[68]	Qambiya
GBR	[69]	Böyük Britaniya	GRB (1956 W–1960), GBI (1964)
GBS	[70]	Qvineya-Bisau
GEO	[71]	Gürcüstan
GEQ	[72]	Ekvatorial Qvineya
GER	[73]	Almaniya	ALL (1968 W), ALE (1968 S)
GHA	[74]	Qana
GRE	[75]	Yunanıstan
GRN	[76]	Qrenada
GUA	[77]	Qvatemala	GUT (1964)
GUI	[78]	Qvineya
GUM	[79]	Quam
GUY	[80]	Qayana	GUA (1960), GUI (1964)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
HAI	[81]	Haiti
HKG	[82]	Honkonq	HOK (1960–1968)
HON	[83]	Honduras
HUN	[84]	Macarıstan	UNG (1956 W, 1960 S)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
INA	[85]	İndoneziya	INS (1960)
IND	[86]	Hindistan
IRI	[87]	İran	IRN (1956–1988), IRA (1968 W)
IRL	[88]	İrlandiya
IRQ	[89]	İraq	IRK (1960, 1968)
ISL	[90]	İslandiya	ICE (1960 W, 1964 S)
ISR	[91]	İsrail	ISL
ISV	[92]	Amerika Virgin adaları
ITA	[93]	İtaliya
IVB	[94]	Britaniya Virgin adaları

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
JAM	[95]	Yamayka
JOR	[96]	İordaniya
JPN	[97]	Yaponiya	GIA (1956 W, 1960 S), JAP (1960 W)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
KAZ	[98]	Qazaxıstan
KEN	[99]	Keniya
KGZ	[100]	Qırğızıstan
KIR	[101]	Kiribati
KOR	[102]	Cənubi Koreya	COR (1956 W, 1960 S, 1968 S, 1972 S)
KOS	[103]	Kosovo
KSA	[104]	Səudiyyə Ərəbistanı	ARS (1968–1976), SAU (1980–1984)
KUW	[105]	Küveyt

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
LAO	[106]	Laos
LAT	[107]	Latviya
LBA	[108]	Liviya	LYA (1964), LBY (1968 W)
LBR	[109]	Liberiya
LCA	[110]	Sent-Lüsiya
LES	[111]	Lesoto
LIB	[112]	Livan	LEB (1960 W, 1964 S)
LIE	[113]	Lixtenşteyn	LIC (1956 W, 1964 S, 1968 W)
LTU	[114]	Litva	LIT (1992 W)
LUX	[115]	Lüksemburq

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
MAD	[116]	Madaqaskar	MAG (1964)
MAR	[117]	Mərakeş	MRC (1964)
MAS	[118]	Malayziya	MAL (1964–1988)
MAW	[119]	Malavi
MDA	[120]	Moldova	MLD (1994)
MDV	[121]	Maldiv adaları
MEX	[122]	Meksika
MGL	[123]	Monqolustan	MON (1968 W)
MHL	[124]	Marşal adaları
MKD	[125]	Şimali Makedoniya
MLI	[126]	Mali
MLT	[127]	Malta	MAT (1960–1964)
MNE	[128]	Monteneqro
MON	[129]	Monako
MOZ	[130]	Mozambik
MRI	[131]	Mavriki
MTN	[132]	Mavritaniya
MYA	[133]	Myanma	BIR (1960, 1968–1988), BUR (1964)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
NAM	[134]	Namibiya
NCA	[135]	Nikaraqua	NCG (1964), NIC (1968)
NED	[136]	Niderland	OLA (1956 W), NET (1960 W), PBA (1960 S), NLD (1964 S), HOL (1968–1988)
NEP	[137]	Nepal
NGR	[138]	Nigeriya	NGA (1964)
NIG	[139]	Niger	NGR (1964)
NOR	[140]	Norveç
NRU	[141]	Nauru
NZL	[142]	Yeni Zelandiya	NZE (1960, 1968 W)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
OMA	[143]	Oman

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
PAK	[144]	Pakistan
PAN	[145]	Panama
PAR	[146]	Paraqvay
PER	[147]	Peru
PHI	[148]	Filippin	FIL (1960, 1968)
PLE	[149]	Fələstin
PLW	[150]	Palau
PNG	[151]	Papua-Yeni Qvineya	NGY (1976–1980), NGU (1984–1988)
POL	[152]	Polşa
POR	[153]	Portuqaliya
PRK	[154]	Şimali Koreya	NKO (1964 S, 1968 W), CDN (1968)
PUR	[155]	Puerto-Riko	PRI (1960), PRO (1968)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
QAT	[156]	Qətər

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
ROU	[157]	Rumıniya	ROM (1956–1960, 1972–2006), RUM (1964–1968)
RSA	[158]	Cənubi Afrika	SAF (1960–1972)
RUS	[159]	Rusiya
RWA	[160]	Ruanda

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
SAM	[161]	Samoa
SEN	[162]	Seneqal	SGL (1964)
SEY	[163]	Seyşel adaları
SIN	[164]	Sinqapur
SKN	[165]	Sent-Kits və Nevis
SLE	[166]	Syerra-Leone	SLA (1968)
SLO	[167]	Sloveniya
SMR	[168]	San Marino	SMA (1960–1964)
SOL	[169]	Solomon adaları
SOM	[170]	Somali
SRB	[171]	Serbiya
SRI	[172]	Şri-Lanka	CEY (1960-1964, 1972), CEI (1968 S)
STP	[173]	San-Tome və Prinsipi
SUD	[174]	Sudan
SUI	[175]	İsveçrə	SVI (1956 W, 1960 S), SWI (1960 W, 1964 S)
SUR	[176]	Surinam
SVK	[177]	Slovakiya
SWE	[178]	İsveç	SVE (1956 W, 1960 S), SUE (1968 S)
SWZ	[179]	Esvatini
SYR	[180]	Suriya	RAU (1960), SIR (1968)

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
TAN	[181]	Tanzaniya
TGA	[182]	Tonqa	TON (1984)
THA	[183]	Tailand
TJK	[184]	Tacikistan
TKM	[185]	Türkmənistan
TLS	[186]	Şərqi Timor	IOA (Olimpiya Oyunlarında müstəqil olimpiyaçılar[ing.], 2000)
TOG	[187]	Toqo
TPE	[188]	Tayvan	RCF (1960), TWN (1964–1968), ROC (1972–1976)
TTO	[189]	Trinidad Tobaqo	TRT (1964–1968) TRI (1972–2012)
TUN	[190]	Tunis
TUR	[191]	Türkiyə
TUV	[192]	Tuvalu

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
UAE	[193]	Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri
UGA	[194]	Uqanda
UKR	[195]	Ukrayna
URU	[196]	Uruqvay	URG (1968)
USA	[197]	ABŞ	SUA (1960 S), EUA (1968 S)
UZB	[198]	Özbəkistan

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
VAN	[199]	Vanuatu
VEN	[200]	Venesuela
VIE	[201]	Vyetnam	VET (1964), VNM (1968–1976)
VIN	[202]	Sent-Vinsent və Qrenadina

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
YEM	[203]	Yəmən

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
ZAM	[204]	Zambiya	NRH (1964)
ZIM	[205]	Zimbabve	RHO (1960–1972)

On dörd tarixi Milli Olimpiya Komitəsi və ya komandaların keçmiş Olimpiyadalarda medal qazanan idmançılarını göstərmək üçün BOK –un nəticələr bazasında^[4] hələ də istifadə olunan kodları var.

Kod	Ölkə/Komanda	İstifadə olunmuş digər kodlar
AHO	Niderland Antil adaları
ANZ	Avstralaziya
BOH	Bohemiya krallığı
BWI	Qərbi Hind adaları federasiyası	ANT (1960, 1968), WID (1964)
EUA	Birləşmiş Almaniya komandası	GER (1956–1964)
EUN	Birləşmiş komanda
FRG	Qərbi Almaniya	ALL (1968 W), ALE (1968 S), GER (1972–1976)
GDR	Almaniya Demokratik Respublikası	ADE (1968)
RU1	Rusiya İmperiyası
SCG	Serbiya və Monteneqro	YUG (1996 S-2002 W)
TCH	Çexoslovakiya	CSL (1956 W), CZE (1960 W), CSV (1960 S), CZS (1964 S), CHE (1968 S)
URS	SSRİ	SOV (1968 W)
YUG	Yuqoslaviya	JUG (1956–1960, 1968 W), YUS (1964 S)
ZZX	Qarışıq komandalar

Kod	Ölkə (MOK)	İllər	Qeydlər
BIR	Birma	1948–1988	İndi  Myanma (MYA)
CEY	Seylon	1948–1972	İndi  Şri-Lanka (SRI)
DAH	Daqomeya	1964–1976	İndi  Benin (BEN)
HBR	Britaniya Hondurası	1968–1972	İndi  Beliz (BIZ)
KHM	Kxmer Respublikası	1972–1976	İndi  Kamboca (CAM)
MAL	Malaya	1956–1960	1963-cü ildə Malayziyanın formalaşmasına qədər bu adda yarışlarda iştirak edib. İndi  Malayziya (MAS)
NBO	Şimali Borneo	1956
NRH	Şimali Rodeziya	1964	İndi  Zambiya (ZAM)
RAU	Birləşmiş Ərəb Respublikası	1960	İndi  Misir (EGY) and  Suriya (SYR)
RHO	Cənubi Rodeziya	1960–1972	İndi  Zimbabve (ZIM)
ROC	Çin Respublikası	1932–1976	İndi ' Tayvan (TPE)' adı altında çıxış edir
SAA	Saar	1952	1957-ci ildə  Qərbi Almaniya (FRG)nın yenidən birləşdirilməsinə qədər bu adda çıxış edib.
UAR	Birləşmiş Ərəb Respublikası	1964–1968	İndi  Misir (EGY)
VOL	Yuxarı Volta	1972–1984	İndi  Burkina-Faso (BUR)
YAR	Şimali Yəmən	1984–1988	1990-cı ildə Yəmənin birləşməsi[ing.]nə qədər bu adda çıxış edib. İndi  Yəmən (YEM)
YMD	Cənubi Yəmən	1988
ZAI	Zair	1972–1996	İndi  Konqo Demokratik Respublikası (COD)
—	Britaniya Qvianası	1948–1964	İndi  Qayana (GUY)
—	Qızıl Sahil	1952	İndi  Qana (GHA)

BOK tərəfindən ölkələrin işarələnməsindəki dəyişikliyə görə iki əhəmiyyətli kod dəyişikliyi baş verib:

• Hollandiyanın işarələnməsindəki dəyişikliyi əks etdirən HOL kodu 1992 Olimpiya Oyunlarında Niderlandiya üçün NED kodu ilə dəyişdirilmişdir.
• İran İslam Respublikasının işarələnməsindəki dəyişikliyi əks etdirən İRN kodu 1992 Olimpiya Oyunlarında İran üçün IRI kodu ilə dəyişdirildi.

• AIN kodu Rusiya-Ukrayna müharibəsi səbəbindən Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi Rusiya və Belaruslu idmançıların Olimpiya Oyunlarında iştirakına əngəl yaratdı. Həmin dövlətlərdən olan və müharibəni dəstəkləməyən idmançılar 2024 Yay Olimpiya Oyunlarında milli identifikasiya olmadan "Fərdi Neytral İdmançılar" bayrağı altında çıxış ediblər.
• ANZ kodu 1908 və 1912 Olimpiya Oyunlarında Yeni Zelandiya və Avstraliyadan olan atletlərin qoşulmasından yaranan Avstralaziya komandasını müəyyən etmək üçün BOK–un medal məlumat bazasında^[4] indi istifadə olunur. 1920-ci ildən etibarən hər iki ölkə ayrı-ayrılıqda mübarizə aparıb.
• EUA kodu 1956-1964 Olimpiya Oyunları müddətində Şərqi Almaniya və Qərbi Almaniya Milli Olimpiya Komitəsini təmsil edən idmançıların qoşulmasına görə birləşmiş Almaniya komandasını müəyyən etmək üçün BOK–un medal məlumat bazasında^[4] indi istifadə olunur. Bu zamanlarda komanda altı Olimpiya Oyunları müddətində rəsmi məlumata görə sadəcə olaraq Almaniya kimi tanınırdı.
• EUN kodu keçmiş Sovet sosialist respublikalarının çoxundan olan idmançıların qoşulmasıdan yaranan birləşmiş komanda üçün 1992-ci ildə (Yay və Qış Olimpiya Oyunlarının hər ikisində) istifadə olunub. Yalnız Baltikyanı ölkələr 1992-ci ildə müstəqil komanda kimi yarışlarda iştirak edib. Digər yeni yaranmış on iki ölkə müstəqil olaraq birinci dəfə 1994 və ya 1996 Olimpiyadalarında iştirak edib.
• IOP kodu BMT-nin sanksiyalarına görə komanda kimi yarışlarda iştirak edə bilməyən Yuqoslaviyadan olan idmançılar üçün 1992-ci ildə müstəqil Olimpiya iştirakçıları üçün istifadə olunub. IOP həmçinin Hindistan Olimpiya Assosiasiyasının müvəqqəti olaraq fəaliyyətinin dayandırılmasına görə Hindinstan idmançıları üçün 2014-cü il Soçi Olimpiya oyunlarında istifadə olunub.
• IOA kodu Şərqi Timordan olan idmançılar üçün həmin ölkənin Milli Olimpiya Komitəsi yaranmamışdan əvvəl 2000-ci ildə fərdi olimpiya idmançıları üçün istifadə olunub. IOA keçmiş Niderland Antil adalarından olan idmançılar və Cənubi Sudandan olan atletlər üçün 2012 Olimpiyadasında yenidən istifadə olunub. Niderland Antil adalarının Milli Olimpiya Komitəsi 2011-ci ildə BOK üzvlüyündən çıxarılıb. Cənubi Sudanın Milli Olimpiya Komitəsi isə formalaşmayıb.
• IOC kodu 2010-cu ildə Küveyt Olimpiya Komitəsinin fəaliyyətinin dayandırılmasına görə Küveyt idmançıları üçün 2010 Asiya Oyunlarında ölkə kodu kimi istifadə olunub.
• MIX kodu Yeniyetmələrin Olimpiya Oyunlarında qarışıq Milli Olimpiya Komitələri üçün ölkə kodu kimi istifadə olunub.
• ZZX kodu çoxlu ölkələrdən olan idmançıların qarışıq komandalarının qazandığı medalları müəyyən etmək üçün istifadə olunub. Bu vəziyyət 1896, 1900 və 1904 Olimpiya oyunlarında bir neçə dəfə baş verib.

• 3 hərfli ölkə kodları  (ing.)
• Ölkə kodları Arxivləşdirilib 2018-08-22 at the Wayback Machine  (ing.)
• BOK ölkə kodları  (ing.)