Belarus–Türkmənistan münasibətləri

Türkmənistan–Belarus münasibətləri — Türkmənistan və Belarus arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər[1]. Hər iki ölkə BMT, ATƏT və MDB-nin həqiqi üzvləridir. Ölkələrin dünya siyasəti məsələlərində ortaq yanaşmaları var[2]. Hal-hazırda Türkmənistanın Belarusdakı səfiri Murat Yazberdyevdir[3]. Oleq Tabanyuxov Belarusiyanın Türkmənistandakı səfiridir.

Türkmənistan–Belarus münasibətləri
Belarus və Türkmənistan
 Belarus  Türkmənistan

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkələr arasında diplomatik münasibətlər 21 yanvar 1993-cü ildə qurulmuşdur[4].

Türkmənistan səfirliyi 1995-ci ilin oktyabrında Minskdə açılmışdır. İlk səfir İlya Veljanov olmuşdur. Belarusiya Respublikasının Türkmənistandakı səfirliyi 2002-ci ildə açılmışdır[5].

Müxtəlif sahələrdə ikitərəfli əməkdaşlığı tənzimləyən 31-dən çox dövlətlərarası, hökumətlərarası və idarələrarası müqavilələr imzalanmışdır.

Ən yüksək və yüksək səviyyələr daxil olmaqla siyasi sahədə əlaqələr qorunur. Belarusiya Prezidenti Aleksandr Lukaşenko dörd dəfə Türkmənistana səfər etmişdir (2002-ci ilin mayı - Belarus Respublikası Prezidentinin Türkmənistana ilk rəsmi səfəri, 2009-ci ilin iyun ayı - ikinci rəsmi səfər, 2011-ci ilin aprel ayı - üçüncü rəsmi səfər[6], 2013-cü ilin noyabr ayı - dördüncü rəsmi səfər[7]).

2010-cu ilin yanvarında Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Belarus Respublikasına rəsmi səfər edir. 2012-ci ilin aprel ayında Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmədovun Belarus Respublikasına ikinci rəsmi səfəri baş tutur.

2014-cü ilin oktyabr ayında Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Belarus Respublikasına rəsmi səfərə gəlir. Səfər zamanı Türkmənistanın Minskdəki yeni səfirliyinin təməlində bir kapsul qoyulur. Layihə və inşaat müqaviləsi Renaissance şirkəti ilə imzalanmışdır. Ümumi tikinti sahəsi 7137 m² olacaqdır[8]. Layihənin başa çatması 2016-cı ilin fevral ayına planlaşdırıldı[9].

İki ölkənin xarici işlər nazirlikləri arasında əlaqələr, beynəlxalq təşkilatlarda qarşılıqlı əlaqə saxlanılır.

Mədəni əməkdaşlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Birgə sərgilər və digər tədbirlər keçirilir. 2012-ci ildə Türkmənistan Dövlət Sirki "Bənzərsiz Atçılıq Sirki" proqramı ilə Minskə qastrol səfərinə gəlir[10]. Bundan əlavə 7.400 türkmən tələbəsi Belarus universitetlərində təhsil alır.

2012 və 2014-cü illərdə Belarusda Türkmənistanın Mədəniyyət Günləri keçirilmişdir[11].

Ticarət və iqtisadi əməkdaşlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

2013-cü ildə ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi 300 milyon ABŞ dollarını keçmişdir[12].

Belarus Türkmənistana mühəndislik məhsulları: yol, inşaat və kənd təsərrüfatı maşınları, şəhər sərnişin və bələdiyyə nəqliyyatı, traktorlar, yük maşınları, həmçinin velosipedlər, forkliftlər, təkərlər, dərmanlar, kimyəvi saplar, ağac məhsulları, qida məhsulları verir[13]. Əsasən MAZ, MTZ, Amkodor fabrikləri tərəfindən istehsal olunan avadanlıq təmin edilir[14].

Belqorximprom Türkmənistanın Lebap vilayətində ildə 1,4 milyon ton tutumlu potasyum gübrələrinin istehsalı üçün Qarlıq mədən və emalı zavodunu inşa edir. Müqavilənin ümumi məbləği 1 milyard ABŞ dollardır.

Minskdə “Türkmən-Belarus Ticarət Evi”, Aşqabadda “Belarus-Türkmən Ticarət Evi” vardır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Беларусь — Туркменистан: подписан пакет соглашений о сотрудничестве в банковской сфере, здравоохранении, науке и спорте". 2013-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  2. ↑ "Состоялись туркмено-белорусские переговоры на высшем уровне". 2018-07-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  3. ↑ Дипломатические представительства и консульские учреждения Туркменистана за рубежом[ölü keçid]
  4. ↑ "Политические отношения". 2020-02-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  5. ↑ "История Посольства Республики Беларусь в Туркменистане". 2013-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  6. ↑ http://president.gov.by/press117129.html#doc Arxivləşdirilib 2013-11-05 at the Wayback Machine Александр Лукашенко совершит официальный визит в Туркменистан
  7. ↑ "Завтра начинается официальный визит Президента Республики Беларусь в Туркменистан". 2018-06-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  8. ↑ Лукашенко и Бердымухамедов заложили капсулу в основание нового посольства Туркменистана в Минске Arxivləşdirilib 2014-10-12 at the Wayback Machine
  9. ↑ "Посольство Туркменистана в Минске". 2014-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  10. ↑ "Лошадь за $2 млн с уникальными номерами на арене Белгосцирка! Не пропустите!". 2017-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  11. ↑ "В нашей стране 23 июля открываются Дни культуры Туркменистана". 2014-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-30.
  12. ↑ "Лукашенко отмечает динамичное развитие отношений Беларуси и Туркменистана". 2013-11-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  13. ↑ "Торгово-экономическое сотрудничество Республики Беларусь и Туркменистана". 2013-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
  14. ↑ Начался официальный визит Лукашенко в Туркменистан Arxivləşdirilib 2013-11-06 at the Wayback Machine