Belarus Hərbi Hava Qüvvələri

Belarus Hərbi Hava və Hava Hücumundan Müdafiə Qüvvələri (belarusca: Ваенна-паветраныя сілы і войскі супрацьпаветранай абароны Рэспублікі Беларусь) — Belarus Silahlı Qüvvələrinin tabeçiliyi altında fəaliyyət göstərən xüsusi hərbi birləşmədir. 1992-ci ildə Belarus ərazisində dislokasiya olunmuş Sovet Hərbi Hava Qüvvələrinin 26-cı Hava Ordusunun əsasında yaradılmışdır.^[1]

Belarus Hərbi Hava və Hava Hücumundan Müdafiə Qüvvələri
Ваенна-паветраныя сілы і войскі супрацьпаветранай абароны Рэспублікі Беларусь
Növü	Hərbi Hava Qüvvələri
Yaranma tarixi	15 iyun 1992 - günümüzə
Ölkə	Belarus
Tabedir	Belarus Silahlı Qüvvələri
Daxildir	Belarus Silahlı Qüvvələri
Fərqlənmə nişanları
Komandanlıq
Komandir	General-mayor Oleq Dviqalev
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

5 may 1942-ci ildə Qərb cəbhəsinin hava qüvvələrinin əsasında 1-ci Hava Ordusu yaradılmışdır.^[2] 10 yanvar 1949-cu ildə rəhbərliyin əmrinə əsasən bu ordunun adı dəyişdirilərək 26-cı Hava Ordusu adlandırılmışdır. 1 may 1988-ci il tarixində SSRİ Müdafiə Nazirliyinin 0018 saylı qərarına əsasən 26-cı Ordu Belarus Hərbi Dairəsinin Hava Qüvvələrinin tərkibinə verilmişdir. 15 may 1992-ci ildə Belarus Respublikası Müdafiə Nazirliyinin 05 saylı əmrinə əsasən 26-cı Hava Ordusu Belarus HHQ-nin tabeçiliyinə verilmişdir.

Belarus HHQ-nin Rusiya HHQ ilə çox yaxın əlaqələri var.^[3][4][5]

30 avqust 2009-cu ildə Polşanın Radom şəhərində Aviaşounun ikinci günü bir ədəd Su-27UBM döyüş təyyarəsi qəzaya uğramışdır.^[6][7]

21 aprel 2010-cu ildə təlimlər zamanı iki ədəd MiQ-29 döyüş təyyarəsi toqquşmuşdur. Təyyarələrdən biri yerə təhlükəsiz şəkildə eniş edə bilsə də, digəri qəzaya uğramışdır.^[8]

23 sentyabr 2010-cu ildə bir ədəd MiQ-29 qəzaya uğramışdır.^[9]

29 noyabr 2011-ci ildə bir ədəd Mi-24 döyüş helikopteri Novye Zasimoviçi kəndi yaxınlığındakı meşəlik ərazidə qəzaya uğramış, nəticədə hər üç ekipaj üzvü həlak olmuşdur.^[10][11]

12 iyun 2012-ci ildə bir ədəd Su-25 kiçik bir kəndin yaxınlığında qəzaya uğramışdır. Qəzanın baş vermə səbəbi pilot Nikolay Qridnyovun aşağı hündürlükdə manevr edərkən idarəetməni itirməsi olmuşdur.^[12][13]

11 noyabr 2014-cü ildə bir ədəd MiQ-29 qəzaya uğramışdır.^[14]

23 fevral 2017-ci ildə bir ədəd MiQ-29 havalanarkən mühərrikdə baş verən yanğın səbəbilə təyyarə qəzaya uğramış, pilot katapult edərək sağ qalmışdır.

Gələcək planlara görə, Belarus Rusiyadan 18 ədəd Su-30K və ya Su-30KN tipi döyüş təyyarəsi almağı hədəfləyir. Rusiya bu qırıcıların hər birini 5 milyon dollar qarşılığında modernizasiya edir. Belarus da bu modernizasiya proqramında iştirak edərək bir neçə Su-30KN döyüş təyyarəsi almaq niyyətindədir.^[15]

Bundan başqa, Belarus və Rusiya 2015-ci ildə dörd ədəd Yak-130 yüngül hücum təyyarəsinin satın alınması haqqında müqavilə imzalamışdır.^[16][17][18]

Uçuş avadanlığı	İstehsalçı ölkə	Növü	Variantı	Sayı	Əlavə məlumat
Döyüş təyyarəsi
MiQ-29	SSRİ	Çoxməqsədli qırıcı		43[19]	13-ü MiQ-29BM səviyyəsində modernizasiya olunmuşdur[20]
Su-25	SSRİ	Hücum təyyarəsi		68[19]
Su-30	Rusiya	Döyüş təyyarəsi			12 ədəd sifariş verilib[19][21]
Hərbi nəqliyyat təyyarəsi
İlyuşin İl-76	SSRİ	Hərbi nəqliyyat təyyarəsi		2[19]
Antonov An-26	SSRİ/ Ukrayna	Nəqliyyat		3[19]
Helikopter
Mil Mi-8	SSRİ/ Rusiya	Hərbi-nəqliyyat		30	Əlavə 6 ədəd sifariş verilib[19]
Mi-24	SSRİ	Döyüş helikopteri		21[19]
Mi-26	SSRİ	Nəqliyyat		5[19]
Təlim təyyarəsi
Yak-130	Rusiya	Təlim/yüngül hücum təyyarəsi		8[19]
Aero L-39 Albatros	Çexiya	Təlim		10[19]
Mi-2	Polşa	Təlim		6[19]

• Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri
• MiQ-29

Vikianbarda Belarus Hərbi Hava Qüvvələri ilə əlaqəli mediafayllar var.

• Официальная страница ВВС и ВПВО Республики Беларусь Arxivləşdirilib 2012-09-25 at the Wayback Machine
• Всё о ВВС Беларуси Arxivləşdirilib 2018-09-10 at the Wayback Machine