Belarus etirazları (2017)

2017 Belarus etirazları — Prezident Aleksandr Lukaşenkoya qarşı 2017-ci il fevralın sonlarında başlayan bir sıra küçə etirazları. Etirazçılar Belarusdakı işsizlərdən vergi alınmasına

2017 Belarus etirazları
Tarix 17 fevral 2017 – 1 may 2017
Yeri Minskdən başlayaraq Qomel, Mogilyov, Vitebsk, Qrodno və Brest şəhərləri də daxil olmaqla Belarusa yayılır.
Səbəbi

İşsizlər üzərinə qoyulan vergi (3№ fərman)

Hökumətin iqtisadi və sosial siyasəti
Vəziyyəti Bitib
Münaqişə tərəfləri

Belarus Müxalifət:
Belarus Birləşmiş Vətəndaş Partiyası, Belarus Xristian Demokratiya Partiyası, Belarus Sosial Demokrat Partiyası, Belarus Yaşıl Partiyası, Belarus "Ədalətli Dünya" Solçuluq Partiyası

Belarus Hökumət:
Belarus Daxili İşlər Nazirliyi, Belarus Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

görə səfərbər oldular. Nümayişlər və yürüşlər bir anda ölkənin hər yerindən yüzdən bir neçə minədək icmanı bir yerə topladı.

Kontekst[redaktə | mənbəni redaktə et]

Belarus bir neçə ildir ki, Lukaşenkoya qarşı əsl siyasi müxalifəti olmayan Avropanın "son diktaturası" kimi təsvir olunur.[1] 2011 və 2015-ci illərdə baş verən əvvəlki etirazlar kütləvi həbslərlə nəticələnmişdi. Ölkə benzinin qiymətinin düşməsi səbəbindən 2015-ci ildən bəri iqtisadi tənəzzülə uğramış və həmin il işsizlərə də vergi tətbiqi ilə bağlı qanun qəbul edilmişdir.[2] Təxminən 470.000 Belarusiyalı vergi ödəməyə borcludur, lakin verilən vaxtdan bəri borcların təxminən 10%-i ödənilmişdir.[2]

Etirazlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fevralın 17-də təqribən 2500 etirazçı[3] ildə 183 gündən az işləyən[4] hər kəsdən "itirilmiş vergilər" üçün 250 ABŞ dolları ödəməsini, rifah siyasətinə kömək etməsini tələb edən bu siyasətə etiraz etmək üçün paytaxt Minskdəki küçələri doldurdu.[5] Qanunun populyar olmadığı sübut edildi və "sosial parazitlərə qarşı qanun" olaraq cəmiyyətdə lağa qoyuldu.[2] Fevralın 19-da, daha 2,000 nəfər Qomel şəhərində nümayiş etdi.[5] Hər iki yığıncaq dinc məqsədli idi və polis tərəfindən dayandırılmadı. Digər şəhərlərdə də daha kiçik nümayişlər keçirildi.[3]

Martın 25-də əsas etirazda çıxış edəcək müxalifət lideri Vladimir Nekliayevin həyat yoldaşı onun səhər saatlarında Minskə gedərkən sərhəddə dayandığını söylədi.[6]

Hökumət polisin Minskdəki bir etiraz aksiyası yaxınlığında "benzin bombası və silah yüklü maşınlar" tapdığını iddia edərək vətəndaşlara qarşı kütləvi həbs və şiddəti müdafiə etdi.[7]

Hadisələrin xronologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

19 Fevral[redaktə | mənbəni redaktə et]

26 Fevral[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Brest – mitinq, təxminən 300 iştirakçı.
  • Baranoviçi – mitinq, təxminən 300 iştirakçı.
  • Babruysk – 1500-ə yaxın etirazçı toplandı.[13]
  • Vitebsk – 2000-dən çox etirazçı Pieramohi meydanı yaxınlığında toplandı. Bu, ötən həftəki izdihamdan xeyli çoxdur. Yarım saatdan sonra Pieramohiyə toplanan etirazçılar şəhər icra komitəsinin və regional icra komitəsinin yerləşdiyi Svabodi meydanına (Azadlıq Meydanı) tərəf irəlilədilər. Qapalı üzlü bir qrup təxribatçı [kim?] Svabodi meydanında "Rusiyanın şöhrəti" deyə qışqırdı, lakin insanlar onları dəstəkləmədi və təxribatçılar aksiyanı tərk etdilər. Kiçik bir mitinqdən sonra etiraz aksioyası başa çatdı.

5 Mart[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Brest – 1000 nəfərdən 2000 nəfərə qədər yürüş və aksiya.[14]

Brest şəhərinin meri etirazçılarla görüşdü.

10 Mart[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Maledzeçna – Mərkəzi Meydanda mitinq, çıxışlar, qətnamənin qəbul edilməsi və vergi xidmətinə aparılması. Toplananların sayı 500-1000 nəfər arasında idi.

Mitinqdən sonra təşkilatçılara 15 gün həbs qərarı alındı.[15]

11 Mart[redaktə | mənbəni redaktə et]

12 Mart[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Brest – meydanda 200 nəfər yığıldı.[17]
  • Babruysk – 700-ə yaxın etirazçı Pieramohi meydanına toplandı. Mitinq kortəbii idi, müxalifət liderlərindən heç biri iştirak etmədi.[18][19][20]
  • Orşaya toplaşanların sayı 1000 nəfəri keçdi. Mitinqdən əvvəl jurnalistlər sənədləri yoxlamaq üçün saxlanılmışdılar.[21]
  • Roqaçyov – iştirakçıların sayı təxminən 400 idi. Mitinqdə liderlər iştirak etmirdi. İnsanlar mövcud hökuməti və bunun alternativinin olub olmadığını müzakirə etdi, işsizlikdən şikayətləndi.[22]

15 Mart[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Mogilev – Mogilevin 500-dən çox sakini etiraz aksiyasına getdi.[23]

Etiraz edən izdihama parlament üzvü Ihar Marzaliuk gəldi, 5 nəfər həbs edildi.[24]

  • Minsk – "Kastriçnik" kinoteatrından Banhalor Meydanına və Drujbi naroday Parkına 1,5 mindən 4,5 minə qədər adam irəlidədi. Etirazçılar "Yaşasın Belarus!" , "3 saylı Fərmana Xeyr – Lukaşenka get!" deyə qışqırırdılar.[23]

Minskdə 40-a yaxın adam həbs edildi.[25]

  • Qrodno – Aksiya 300 etirazçı ilə başladı.[26]Meydandakı etirazın sonunda 1000 etirazçı var idi.[27][28]

25 Mart[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Minsk – Bir neçə min adam iştirak edirdi.[29]

1 May[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Minsk – Müxalifət lideri və tədbirin əsas təşkilatçısı Mikola Statkeviçin həbs olunmasına baxmayaraq, 400 nəfər qadağan olunmuş etiraz aksiyasına gəldi.[30]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Andrew Osborn. "Alexander Lukashenko: 'Europe's Last Dictator'". The Daily Telegraph. London: Telegraph Media Group. 20 Dekabr 2010. 2017-12-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 Yanvar 2012.
  2. ↑ 1 2 3 Makhovsky, Andrei. "Thousands of Belarussians Take to the Streets to Protest 'Parasite Law'". Reuters. 17 Fevral 2017. 2017-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-14.
  3. ↑ 1 2 "Spate of Protests Breaks Out in Belarus". Associated Press. 19 Fevral 2017. 2017-02-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-14.
  4. ↑ Andrey Sannikov. "'We are not slaves': Europe's most repressive state is reawakening". The Guardian. 2017-03-15. 2022-01-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-15.
  5. ↑ 1 2 Maxovski, Andrey. "Belarus Tax Protests Spread Beyond Capital". Reuters. 19 Fevral 2017. 2018-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-14.
  6. ↑ "Scores detained after defying Belarus protest ban". Al Jazeera. 2020-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-14.
  7. ↑ "Belarus Protests: Government Defends Mass Arrests". BBC. 26 Mart 2017. 2022-01-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-14.
  8. ↑ "В Бресте активисты кампании "За наш город" провели акцию за отмену декрета "о тунеядцах"". News.tut.by. 2017-02-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  9. ↑ Артем А. Кобзев. "В Белоруссии прошли массовые протесты против "декрета о тунеядстве": Белоруссия: Бывший СССР". Lenta.ru. 2017-02-19. 2017-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  10. ↑ "UPD."Марш рассерженных белорусов": в Гродно на акции против декрета о тунеядцах собралось несколько десятков человек". 015.by. 2017-02-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  11. ↑ ""Ситуация касается каждой семьи". Около 250 витеблян протестовали против налога на тунеядство". News.tut.by. 2017-02-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  12. ↑ "В областных центрах Беларуси прошли митинги против налога на тунеядство — Барановичи. Intex-press — Новости Барановичского региона". Intex-press.by. 2017-02-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  13. ↑ "Тысячи людей вышли на улицы в Витебске и Бобруйске". Наша Ніва (rus). 2020-11-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-26.
  14. ↑ "В Бресте проходит акция против налога на "тунеядство" – РИА Новости, 05.03.2017". Ria.ru. 2017-03-05. 2017-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  15. ↑ "Лебедько, Рымашевский и Губаревич получили по 15 суток за организацию "Марша нетунеядцев"". News.tut.by. 2017-03-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  16. ↑ "В Пинске на "Марш нетунеядцев" собралось более 400 человек :: Сильные Новости — Гомель сегодня". Gomel.today. 2017-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  17. ↑ "В регионах снова прошли "Марши нетунеядцев". Не обошлось без задержаний". News.tut.by. 2017-03-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  18. ↑ "В Бобруйске среди ночи милиция задержала четырех человек". Belaruspartisan.org. 13 mart 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 mart 2017.
  19. ↑ Радыё Свабода. "В Бобруйске проходит "Марш нетунеядцев"". 2017-03-12. 2017-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-12.
  20. ↑ Charter97.org. "Жители Бобруйска: "Лукашенко, уходи! Нет тебе больше места среди народа!"". 2017-03-12. 2017-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-12.
  21. ↑ "Выступы за адмену дэкрэта №3 перараслі ў дэманстрацыі за адстаўку Лукашэнкі: 18 чалавек затрымана ў Оршы". Nn.by. 2020-11-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  22. ↑ Новости. "В регионах снова прошли "Марши нетунеядцев". Не обошлось без задержаний". News.tut.by. 2017-03-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-14.
  23. ↑ 1 2 "Жители Могилева вышли на улицы (Видео, онлайн) – Хартыя'97 :: Навіны з Беларусі – Беларускія навіны – Рэспубліка Беларусь – Мінск". Charter97.org. 2017-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-15.
  24. ↑ "В Могилеве прошел "Марш нетунеядцев", к собравшимся вышел депутат Марзалюк". News.tut.by. 2017-03-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-15.
  25. ↑ "После "Маршей нетунеядцев" в Минске, Гродно и Могилеве прошли задержания". News.tut.by. 2017-03-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-15.
  26. ↑ "In Grodno around 300 people for "Not Parasites" march – Belarus, Minsk, Lukashenko, News of Belarus, Live Map of Belarus". Belarus.liveuamap.com. 2017-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-15.
  27. ↑ "Гродненчане вышли на марш протеста (видео, онлайн) – Хартыя'97 :: Навіны з Беларусі – Беларускія навіны – Рэспубліка Беларусь – Мінск". Charter97.org. 2017-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-15.
  28. ↑ "UPD."Марш рассерженных белорусов": в Гродно на акции против декрета о тунеядцах собралось несколько десятков человек". 015.by. 2017-02-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-15.
  29. ↑ "Hundreds Of People Detained In Minsk". 10 March 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 March 2017.
  30. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2017-05-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-14.