Beynəlxalq Ekoloji İqtisadiyyat Cəmiyyəti

Beynəlxalq Ekoloji İqtisadiyyat Cəmiyyəti (ing. International Society for Ecological Economics, ISEE) — Beynəlxalq İqtisadçılar İttifaqı; ekoloji iqtisadiyyatı qlobal davamlı inkişafa yönəlmiş fənlərarası elmə inteqrasiya etmək üçün nəzərdə tutulmuş ictimai qeyri-kommersiya təşkilatı. Şirkət 1989-cu ildə yaradılıb. Katiblik Vaşinqtonda yerləşir.

Beynəlxalq Ekoloji İqtisadiyyat Cəmiyyəti ISEE[1]
Yaranma tarixi	1989
isecoeco.org

ISEE hər 2 ildən bir beynəlxalq konfranslar keçirir: Vaşinqton, 1990; Stokholm, 1992; San Xose, Kosta Rika, 1994; Boston, 1996; Santyaqo, 1998; Kanberra, 2000; Sus, Tunis, 2002; Monreal, 2004; Dehli, 2006; Nayrobi, 2008; Bremen və Osnabrük, 2010; Rio de Janeyro, 2012; Reykyavik, 2014; Vaşinqton, 2016; Puebla, Meksika, 2018.

Cəmiyyətin rəsmi jurnalı — Ecological Economics.

Ekoloji iqtisadiyyat 1980-ci illərin sonlarında yaranan və geniş mənada ekosistemlər və iqtisadi sistemlər arasındakı əlaqələri öyrənən fənlərarası bir sahədir. Ekoloji iqtisadiyyat bir tərəfdən ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi (ƏMTQ), digər tərəfdən isə ətraf mühit iqtisadiyyatı ilə ƏMTQ və ənənəvi ekologiya ilə birlikdə ənənəvi neoklassik və resurs iqtisadiyyatı nəzəriyyəsinin bir növ sintezidir. İnsan istehlakçıları dominant və mərkəzi qüvvə kimi deyil, iqtisadi-ekoloji sistemin bütövlüyünün mühüm komponentlərindən biri kimi qəbul edilir. İstehlak, neoklassik və neokeynsçi iqtisadiyyatda olduğu kimi təkcə monetar büdcə məhdudiyyətlərinə deyil, həm də təbii məhdudiyyətlərə və fiziki qanunlara tabedir. Ekoloji iqtisadiyyatın diqqəti iqtisadi-ekoloji sistemin davamlı idarə olunmasına yönəlib və zaman çərçivəsi adətən ənənəvi iqtisadiyyatdan daha geniş hesab olunur. Ekoloji iqtisadiyyatın məqsədi iqtisadi səmərəlilik və ekoloji cəhətdən sağlam iqtisadi inkişafa nail olmaq yolu ilə qənaətcilliyin tərifinə əsaslanaraq planetimizdə “arıq cəmiyyət” kimi yaşamağın ən yaxşı yollarını tapmaqdır. Ekoloji iqtisadiyyat üç anlayışa əsaslanır: ekoloji-iqtisadi sistemlərin daşıma qabiliyyəti/emal qabiliyyəti, ekosistemlərin daşıma qabiliyyəti/gücü və entropiya.

Müasir iqtisadiyyatların və insanların sağ qalmasının ekosistemlərin daşıma qabiliyyətindən asılı olduğuna inanılır. İkinci konsepsiya daşıma qabiliyyətidir və ya tutumdur (bax təbii resurs potensialı). Stabil şəraitdə ekosistemin daşıma qabiliyyəti (tutumu) kifayət qədər dəqiqliklə müəyyən edilə bilər. Entropiyaya gəldikdə, bioloji və ya iqtisadi əkinçilik xərcləri həmişə sənaye məhsullarının maya dəyərindən çoxdur. Xarici təsirləri minimuma endirmək və ya tullantıları azaltmaq baxımından istehsal proseslərinin səmərəliliyindən asılı olmayaraq, istehsal həmişə kainatda entropiyanın davamlı artmasına kömək edəcəkdir. Buna görə də, iqtisadi fəaliyyət cəmiyyət üçün lazımi səviyyədə mal təmin etməyə və entropiyanın artımını minimuma endirməyə çalışmalıdır.^[2]

Ekoloji iqtisadiyyatın xüsusi tədqiqat mövzularına aşağıdakılar daxildir:

• ekoloji cəhətdən davamlı iqtisadi inkişaf,
• iqtisadi artımın ekoloji məhdudiyyətlərinin təhlili,
• qlobal iqlim dəyişikliyi,
• biomüxtəlifliyin qorunması,
• təbii ehtiyatların iqtisadi qiymətləndirilməsi,
• ekoloji və iqtisadi modelləşdirmə,
• ekoloji vergi islahatı və s.

Ekoloji iqtisadiyyat fənlərarası yanaşmanı vurğulayır, çünki iqtisadiyyat və ətraf mühit arasındakı ziddiyyət iqtisadi və ekoloji siyasətlərin bir-birini tamamlayan və davamlı deyil, qarşılıqlı dağıdıcı olmasına gətirib çıxarıb.

• Хильчевская Р. И., Сафонов П. И. Проблемы устойчивого развития и экологической экономики и их решение в России (1994)
• Перелет Р. А., Сафонов П. И. Approaches to Integrated Industrial and Environmental Management for Sustainable Development in Russia, Industry and Environment, UNEP ID Journal, Paris, Volume 18, No.2—3, April-September, pp. 73—77 (1995)
• Касьянов П. В. Есть ли у нас долгосрочная перспектива? (2000)
• Гурман В. И., Кульбака Н. Э., Рюмина Е. В. Проблемы учёта экологической составляющей в системе национальных счетов //Экономика и математические методы, 1996, т. 32, вып.1., с.111—120.
• Мельник Л. Г. Экологическая экономика: Учебник для вузов. — Сумы: Университетская книга, 2001. — 350 с.
• Бизяркина Е. Н. [1] // Институт проблем рынка РАН, Москва (2008)
• Эколого-экономический словарь // Интернет-проект «Роза Ветров» (2000)
• Экологическая экономика: Учебный курс на базе Нижегородского Государственного Архитектурно-строительного университета (2003)
• Князева В. П. Экология. Основы реставрации Arxiv surəti 12 noyabr 2020 tarixindən Wayback Machine saytında, Москва (2005)
• Библиография по эколого-экономическим проблемам Arxiv surəti 14 iyun 2013 tarixindən Wayback Machine saytında, Институт проблем рынка РАН (2003)