Braziliya Qran-prisi

Braziliya Qran-prisi (port. Grande Prêmio do Brasil) - Formula 1 avtomobil yarışları üzrə dünya çempionatının mərhələlərindən biri. San-Paulu şəhərində, Xose Karlos Pase avtodromunda keçirilir.

Braziliya Qran-prisi ilk dəfə 1972-ci ildə İnterlaqos trasında keçirilmişdir. İlk yarış qeyri-rəsmi idi və Formula 1 üzrə dünya çempionatının təqviminə daxil edilməmişdi. Yarış test xarakteri daşıyırdı. Beləki əgər təşkilatçılar FİA-nı razı sala bilsələr qran-pri keçirmə hüququ ala bilərdilər. Bu hal növbəti ildən etibarən dəyişdi. Braziliya qran-prisinin keçirilməsində braziliyalı pilot Emerson Fittipaldinin böyük rolu olmuşdur. Elə o 1973-cü il ilk rəsmi Braziliya Qran-prisinin qalibi olmuşdur.

Bütün Cənubi Amerika avtodromları kimi İnterlaqos trasıda böyük şəhərlərdə, əhalinin sıx olduğu yerlərdə salınırdı. Buna görə onların izləyici sayı çox böyük olurdu.

1978-ci ildə qran-prinin trası bir illiyə dəyişdirilərək Rio-de-Janeyro şəhərindəki Jakarepaqua trasına keçirildi. Bunun səbəbi San-Pauludakının təhlükəsizlik problemləri ilə bağlı idi. 1979-cu ildə qran-pri yenilənmiş İnterlaqos trasına qaytarıldı. Ancaq İnterlaqosda yolun düzlüyü ilə bağlı problemlər meydana gəlmişdi. Belə qərar alındı ki, qran-pri növbəli şəkildə hər iki trasda keçrilsin. 1980-ci ildə Jakarepaqua trasında çökmə yarandığından yarış İnterlaqosda keçirilməli idi. Ancaq son illərdə San-Paulu şəhərinin əhalisinin artması, avtodromun ətrafında gecəqonduların yaranması Formula 1 yarışlarının görünüşünə zərər vururdu. İnterlaqosda keçirilən qran-pri yenidən pilotların tənqidinə səbəb oldu. Beləki yolun kələ-kötürlüyü avtomobillərdə silkələnmə yaradırdı. Əsasəndə qanadlı bollidlər bu cür trasada çox böyük çətinliklərlə üzləşirdilər. 1981-1989-cu illər arasında qran-pri ardıcıl olaraq Rioda keçirildi. İnterlaqosa qayıdış 1990-cu ildə baş tutdu.

1987-ci ildə İnterlaqos avtodromunun adı 1977-ci ildə aviasiya qəzasında vəfat edən braziliyalı pilot Xose Karlos Pasenin şərəfinə dəyişdirildi.

1990 qran-priləri üçün San-Paulu trasında müəyyən dəyişikliklər edildi. Uzun üfüqi yollar ləğv edilərək onun əvəzinə oxşar ancaq daha qısa yol və S-formalı döngə daxil edildi.

1994-cü ildən etibarən adətən bu qran-prinin qalibi mövsümün sonu Formula 1-in çempionu olurdu. İstisna olaraq Felipe Massanın 2006 və 2008-ci illərdəki qalibiyyəti ona çempionluğu qazandırmadı.

Qalibiyyət sayı	Pilot	Qran-pri
6	Alen Prost	1982, 1984, 1985, 1987, 1988, 1990
4	Mihael Şumaher	1994, 1995, 2000, 2002
3	Karlos Royteman	1977, 1978, 1981
	Sebastyan Fettel	2010, 2013, 2017
2	Emerson Fittipaldi	1973, 1974
	Nelson Pike	1983, 1984
	Naycell Mensel	1989,1991
	Ayrton Senna	1991, 1993
	Mika Hakkinen	1998, 1999
	Xuan Pablo Montoya	2004, 2005
	Felipe Massa	2006, 2008
	Mark Uebber	2009, 2011
	Niko Rosberq	2014, 2015
	Lyuis Hemilton	2016, 2018
	Maks Ferstappen	2019, 2023

Qələbə dayı	Komandalar	İl
12	Mclarem	1974, 1984, 1985, 1987, 1988, 1991, 1993, 1998, 1999, 2001, 2005, 2012
11	Ferrari	1976, 1977, 1978, 1989, 1990, 2000, 2002, 2006, 2007, 2008, 2017
6	Williams	1981, 1986, 1992, 1996, 1997, 2004
5	Red Bull	2009, 2010, 2011, 2013, 2019
4	Mercedes	2014, 2015, 2016, 2018
2	Brabham	1975, 1983
	Renault	1980, 1982
	Benetton	1994, 1995

• formula1.com Braziliya Qran-prisi
• Braziliya Qran-prisi faktları
• formula1.com Braziliya Qran-prisinin qalibləri və məğlubları

"Formula-1" Qran-pri siyahısı