Britaniya Xəzər flotiliyası

Britaniya Xəzər flotiliyası — Krallıq donanmasının 1918-ci ildə Xəzər dənizində yaradılan hərbi dəniz qüvvələri. O, Rusiya vətəndaş müharibəsinə müttəfiqlərin müdaxiləsinin bir hissəsi idi. Donanma ilkin olaraq 1919-cu ilə qədər Qara dəniz və Xəzər eskadronuna tabe idi.

Britaniya Xəzər flotiliyası
British Caspian Flotilla
Ölkə
Qərargah
Döyüşlər
Xəzər dənizi və Qafqaz, 1915. Türkiyə və Bağdad dəmir yolu

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qüvvənin yaradılması haqqında qərar 1918-ci il iyulun 11-də Bağdaddakı İngilis hərbi qərargahında qəbul edildi. Onun iki məqsədi var idi:

  • Trans-Xəzər dəmiryolunun şərq sahil terminalı olan Krasnovodsku ələ keçirmək və bununla da Türkmənistandakı Britaniya Malleson missiyasına dəstək vermək.
  • Bakının və onun ətrafındakı neft yataqlarının almanların və ya Osmanlı imperiyasının əlinə keçməsinin qarşısını almaq.

Qüvvə 1918-ci ilin sentyabrında komandir David Norrisin komandanlığı altında yaradılmışdır.[1] Norris dəniz silahlarını daşıyan yük maşınları karvanı ilə Bağdaddan Ənzəliyə avtomobil yolu ilə getmişdi.[2] Qüvvə 1919-cu ilin yanvarında Batumidən qatarla göndərilən 12 sahil motorlu qayığı ilə gücləndirildi.[3] Bu gəmilər daha sonra Kral Dəniz Piyadaları tərəfindən qorunan ekipaj tərəfindən idarə edilən dəniz silahları ilə silahlandırılmışdı.[2]

Flotiliyanın Ənzəli və Krasnovodskda bazaları var idi və əlavə olaraq Bakı, Mahaçqala (Çeçen adası), Fort Aleksandrovskdakı Britaniya quru hissələri arasında rabitə əlaqəsi yaradırdı. Flotiliya 1919-cu ilin mayında bolşevik flotiliyasına qarşı Fort Aleksandrovski döyüşündə qələbə qazanmışdı.

Flotiliyaya daxil olan gəmilər:[4][5]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Stratford, Stephen. "British Military & Criminal History 1900 to 1999". 30 July 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 October 2013.
  2. ↑ 1 2 Clifford Kinvig, Churchill's Crusade, Hambledon & London, November 23, 2007, ISBN 978-1-84725-021-6, OCLC 747256147, OL 9819337M, 1847250211
  3. ↑ "The Royal Navy on the Caspian, 1918–1919". Naval Review, 7/8 1919–20. pp87-99 and 218-240*
  4. ↑ Guard, John. "The Royal Navy in the Caspian Sea 1918-1920". Great War Primary Document Archive. 24 August 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 October 2013.
  5. ↑ Halpern, Paul. The Mediterranean Fleet, 1919–1929. Ashgate Publishing. 2013.