Campanula hakkiarica

Qaraquş zəngçiçəyi (lat. Campanula karakuschensis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin zəngçiçəyikimilər fəsiləsinin zəngçiçəyi cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2cd + 3c. Azərbaycanın nadir növüdür.

Qaraquş zəngçiçəyi
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Qısa morfoloji təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çoxillik, hündürlüyü 5-10 sm olan bitkidir. Kökümsovlardan yarpaq və gövdə inkişaf edir. Gövdəsi kələ-kötür, dağınıq qövsşəkilli əyilən, yuxarıdan budaqlanandır, kökətrafı yarpaqları çoxsaylıdır, budaqlanandır, kökətrafı köhnə yarpaqlar bitkini bürüyür, yataq əmələ gətirir. Rozet yarpaqları kürəkvari və ya yumurtavaridir, kənarları iti dişcikli və ya təpəciklidir. Çiçəklərinin rəngi tünd–göydür. Tacı qıfvari-boruşəkillidir, xaricdən seyrək tükcüklərlə örtülmüşdür.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İyun-iyul aylarında çiçək açır, sentyabrda toxum verir. Kserofit bitkidir. Orta dağ qurşağından subalp dağ qurşağına qədər quru, daşlı, çınqıllı yamaclarda və töküntülərdə rast gəlinir. Dekorativ bitkidir.

Naxçıvanın dağlıq hissəsidir (Şərur rayonuQaraquş dağıKəngərli rayonuAnabadgədik dağı ətrafı).

Sayı və tendensiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Antropogen və iqlim təsirlərinə məruz qalması populyasiyanın təbii ehtiyatını məhdudlaşdırır. 

Məhdudlaşdırıcı amillər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhali tərəfindən soğanaqlarının və çiçəklərinin kütləvi toplanmasıdır.

Mühafizə tədbirləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Arpaçay Dövlət Yasaqlığında yayıldığı ərazinin mühafizəsi üçün tədbirlər hazırlanmışdır. Reintroduksiyası tələb olunur. 

Homotipik sinonimləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Fedorovia karakuschensis (Grossh.) Kolak.
  • Theodorovia karakuschensis (Grossh.) Kolak.

Heterotipik sinonimləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Campanula hakkiarica P.H.Davis
  • Campanula minsteriana Grossh.