Cibəl

Cibal vilayətini göstərən X əsrdə Yaxın Şərqin xəritəsi. 1886-cı il.

Cibal və ya Cibəl[1] (fars. جبال‎) — şərqdə Dəşti-Kəbir, cənub-şərqdə Fars, qərb və cənub-qərbdə İraqi-Ərəb, şimal-qərbdə Azərbaycan, şimalda Əlbruz dağı ilə dövrələnən bölgə. Cibal sözü ərəb kökənli cəm bir sözdür və "dağlar" anlamına gəlir.[2][3] Dağlar olaraq da Zaqros dağlarını bildirir.[2]

Tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]

VII əsrdə ərəb yürüşlərindən sonra midiyalıların olmuş olduğu torpaqların bir qismi, Cibal olaraq anılmağa başladı. XII əsrdə Səlcuqlular dönəmində bölgə, İraqi-Əcəm olaraq adlandırılan bölgənin içinə daxil edildi. Cibal adı, Monqol istilasından sonra işlənilməməyə başlandı. Bölgənin bəzən tamamı, bəzən bir qismi; Samanilər, Qaraxanlılar, Buveyhilər sülaləsi, Səlcuqlular, Azərbaycan Atabəyləri və Elxanlılar tərəfindən hökmüranlıq altına alınmışdır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ DİLİ TARİXİ Arxivləşdirilib 2022-03-23 at the Wayback Machine. Nizami Xudiyev. I cild.
  2. ↑ 1 2 ʿERĀQ-EʿAJAM(Ī) "Persian Iraq"[ölü keçid], Encyclopedia Iranica Online.
  3. ↑ Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Cilt: 5, Milliyet A. Ş., İstanbul, 1991, s.2364, Cibal mad.