Eucalyptus sideroxylon

Dəmiroduncaqlı evkalipt (lat. Eucalyptus sideroxylon) — mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.

Dəmiroduncaqlı evkalipt
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Malvids Dəstə: Mərsinçiçəklilər Fəsilə: Mərsinkimilər Yarımfəsilə: Myrtoideae Triba: Eucalypteae Cins: Evkalipt ???: Dəmiroduncaqlı evkalipt
Beynəlxalq elmi adı
Eucalyptus sideroxylon Woolls, 1887[1]
Şəkil axtarışı ITIS   502487 NCBI   1541731 EOL   632020

Vətəni Aralıq dənizi sahilləridir. Təbii halda cənub-şərqi və qərbi Avstraliya, Cənubi Uels və Kvinqled ştatlarında, dəniz səviyyəsindən 200–600 m yüksəklikdə olan yamaclarda yayılmışdır.

Hündürlüyü 18–45 m olan ağacdır. Oduncağı qırmızı, sıx, möhkəm, sərt və sudan ağırdır. Gövdəsinin qabığı sərt, qalın, dəyişkəndir, belə ki, cavan vaхtı gümüşü-boz rəngdə, sonradan tünd qırmızı və ya qara rəngdə olur. Yarpaqları qarşı-qarşıya, cüt, lentvari və ya neştərvari, uzunluğu 4-8 sm, eni 0,5-1,5 sm, açıq boz rənglidir. Yaşlı yarpaqları qalın, oraqvari, dartılmışdır. Keçid dövründə yarpaqları budağın üzərində ardıcıl yerləşən, saplaqlı, neştər formalı, açıq bozumtul rəngli, 6-11 sm uzunluqda, 1-2 sm enində olur. Qönçələri saplaqlı, uzunluğu 12–15 mm, eni 7–10 mm, qapaqcığı konusvari, qısa və köndələn saplarla birləşmişdir. Çiçək çətiri qınlı, çiçəkləri 3-7 ədəd, saplaqları 1-2 sm uzunluqda, qırmızı rənglidir. Meyvələri saplaqlı, formaca yumurtavari və ya dairəvi olub, diametri 8–9 mm, incə diski vardır, qapaqcıqları basılmış haldadır.

Rütubət sevən bitkidir, quru subtropik iqlim şəraitində becərilir.

Dendrologiya İnstitutunun təcrübə sahəsində introduksiya edilmişdir. Azərbaycanın bir çox bölgələrində mədəni səraitdə becərilir.

Abşeronun yaşıllaşdırılmasında istifadə üçün əlverişlidir.

• Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.

1. ↑ Australian Plant Name Index (ing.).