Fəxrəddin Mustovfi

Fəxrəddin Mustovfi — İran dövlət xadimi. O, Qəzvinin Mustovfi soyundan olmuş və Elxanlı hakimiyyətinin erkən illərində yaşamışdır. Mustovfi tarixçi və coğrafiyaşünas Həmdullah Qəzvininin yaşca böyük əmisi oğlu idi.[1]

Fəxrəddin Mustovfi
bayraq
Elxanlı sahibi-i divanı
1284 – 1286
ƏvvəlkiŞəmsəddin Cüveyni
SonrakıCəlaləddin Simnani
Şəxsi məlumatlar
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1290
Fəaliyyəti dövlət xadimi, vəzir

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmdullah Qəzvininin yazdığına görə, Fəxrəddin Mustovfinin Elxanlı hakimiyyəti dövründə uğurlu karyerası olmuşdur. O, əvvəlcə Anadolu padşahlığı dövründə Keyxatu xanın sahibi-i divanı (maliyyə naziri, vəziri), daha sonra Arqun xanın (1284–1291-ci illərdə hakimiyyətdə olmuşdur) dövründə bürokrat kimi xidmət etmişdir.[1] O, Arqunun ətrafındakı müşavirlər dairəsinin tərkibində Elxanlı sahibi-i divanı Şəmsəddin Cüveyninin süqutunda rol oynamışdır. O, Arqunu Şəmsəddini atası Abaqa xanın (1265–1282-ci illərdə hakimiyyətdə olmuşdur) zəhərləmək ittihamı ilə mühakimə etməyə inandırmışdır.[2] 16 oktyabr 1284-cü ildə Şəmsəddin edam edilmiş və Fəxrəddinin sahibi-i divan vəzifəsi bərpa edilmişdir.[3]

Buna baxmayaraq, 1286-cı ildə onu Cəlaləddin Simnani əvəz etmiş və o, Anadolu padşahlığına göndərilmişdir.[3] Həmin il Fəkrəddin nifrət dolu böhtanlarla Şəmsəddinin oğlu Şərəfəddin Harun Cüveyninin edamına təhrik etmişdir.[4] Fəxrəddin Mustovfi özü 1290-cı ildə edam edilmişdir. Bunun təhrikçisi, buna böhtanlarla nail olan yeni sahib-i divan Sədəddövlə idi. Bu, Mustovfi ailəsinin düşmənçiliyinə səbəb olmuşdur.[5][6]

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Lane, 2014. səh. 191
  2. ↑ Lane, 2003. səh. 206–208
  3. ↑ 1 2 Jackson, 2017. səh. 275
  4. ↑ Lane, 2003. səh. 202
  5. ↑ Lane, 2014. səh. 191, 204
  6. ↑ Jackson, 2017. səh. 295

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Komaroff, Linda. Beyond the Legacy of Genghis Khan. Brill. 2012. 1–678. ISBN 9789004243408.
  • Jackson, Peter. The Mongols and the Islamic World: From Conquest to Conversion. Yale University Press. 2017. 1–448. ISBN 9780300227284. JSTOR j.ctt1n2tvq0.
  • Lane, George. Hillenbrand, Carole (redaktor). "Early Mongol rule in Thirteenth-century Iran". Studies in the History of Iran and Turkey. Routledge. 2003: 1–330.
  • Lane, George. Persian Notables and the Families Who Underpinned the Ilkhanate // Amitai, Reuven; Biran, Michal (redaktorlar ). Nomads as Agents of Cultural Change: The Mongols and Their Eurasian Predecessors. University of Hawai'i Press. 2014. 182–213.