Fokeya ( q.yun.Φώκαια ) — Kiçik Asiyanın qərbində, Eolidada şəhər. On ikiion şəhərlərindən biri olmuşdur. Egeydənizinin Çandarlı körfəzini İzmir körfəzindən ayırır. Fokeya İoniya şəhərlərindən ən şimalda yerləşəni idi və iki limanı var idi.[1] Hal-hazırda Türkiyənin Foça şəhəri Fokeyanın olduğu yerdə yerləşir.
Rəvayətə görə, şəhər e.ə. əsrdə XI Fokidadan olan ioniyalı tərəfindən qurulmuşdur. Onları Attikadan iki afinalı Damon və Filogen[3][4] öz gəmiləri aparmışdılar.[5] Fokeyalılar əvvəlcə adada məskunlaşmışdılar.[6][7]
Alimlər "Fokeya" adının suitini xatırladan qonşu adaların formasına görə verildiyini güman edirlər.[8]
Arxeoloji qazıntılar nəticəsində tapılan e.ə. IX əsrə aid tipik eol monoxrom keramikaları Fokeyanın ilk sakinlərinin eollar olduğunu göstərir.[9]
↑Колесников, Михаил Анатольевич. Примеры преемственности // Греческая колонизация Средиземноморья (опыт анализа миграционного механизма). Бібліотека Vita Antiqua. Киев: Киевский национальный университет им. Тараса Шевченко. 2003.