Fortuna traxikarpusu

Fortuna traxikarpusu (lat. Trachycarpus fortunei) — bitkilər aləminin palmaçiçəklilər dəstəsinin palmakimilər fəsiləsinin traxikarpus cinsinə aid bitki növü.

Fortuna traxikarpusu
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayilması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qərbi Himalay, ÇinYaponiyada dağ meşələrində, kasıb torpaqlarda yayılmışdır. Vətənində bu bitki Çin çətənə palması adlanır.

Botaniki təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 10 m-dən çoxdur. Çətiri kiçikdir. Yarpaqları üst tərəfdən parlaq, yelpikvari, tünd-yaşıl, alt tərəfdən göyümtülü, çoxsaylı buğumlara bölünmüşdür, diametri 60 sm-ə çatır. Saplaqları çılpaq iynəsiz, bünövrəsində cod tükçuklüdür. Çiçəyi sarı, ətirlidir, iri qoltuq çiçək qruplarında yerləşir. Yarpaq buğumlarının miqdarı 30-a çatır. Hər buğumu saplığın birləşmə yerinədək kəsilmiş yarpaqların ucları ikiyə bölünmuşdür. Yarpaq saplağının kənarlarında zəif bilinən dişcikləri vardır. May ayında çiçəkləyir. Meyvəsi qışda yetişir. Çoxaldılması toxumlarla aparılır.

Şaxtayadavamlı palma növlərindən biridir, -18 C-dək şaxtalara dözür. Fortuna traxikarpusu torpağa tələbkar deyil, ancaq yaxşı drenaj saxlanılmalıdır. Nəmişli iqlim şəraitində quraqlığı pis keçirir, orta miqdarda nəmişli havanı (40%) sevir. Cənubda subtropik rayonlarda açıq sahədə qışlayır.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bakı, Lənkəran və digər şəhərlərdə mədəni şəraitdə becərilir.

Park və bağsalmada tək ərinlərdə geniş istifadə edilir.

Homotipik sinonimləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Chamaerops fortunei Hook.

Heterotipik sinonimləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Trachycarpus caespitosus Becc.
  • Trachycarpus wagnerianus Becc.