Hüseyn Xəlilov (alim)

Hüseyn Ağamalı oğlu Xəlilov (27 oktyabr 1942, Qaryagin rayonu – 8 may 2021, Bakı) — AMEA H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu Geomorfologiya və təbii risklər şöbəsinin şöbə rəhbəri. Coğrafiya elmləri doktoru, professor.

Hüseyn Xəlilov
Hüseyn Ağamalı oğlu Xəlilov
Doğum tarixi	27 oktyabr 1942
Doğum yeri	Hüngütlü, Füzuli rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi	8 may 2021 (78 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Həyat yoldaşı	Gövhər Yusif qızı Xəlilova
Uşağı	Aynurə Hüseyn qızı Xəlil
Atası	Ağamalı oğlu
Milliyyəti	azərbaycanlı
İxtisası	coğrafiyaçı
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Universitetinin Geologiya-Coğrafiya fakültəsi
Fəaliyyəti	1966-cı il
Elmi dərəcəsi	coğrafiya elmləri doktoru
Mükafatları	Aktiv elmi fəaliyyətə görə Fəxri fərman

H.A.Xəlilov 1942-ci ildə Azərbaycanın Füzuli rayonunun Hüngütlü kəndində anadan olmuşdur.

• 1966-cı il Azərbaycan Dövlət Universitetinin geoloji-coğrafiya fakultəsini mühəndis-geoloq ixtisası üzrə bitirmişdir.
• 1966-cı il Qazaxıstan geofiziki tədqiqatlar qrupu.Texnik geoloq
• 1968–1969-cu illər Azərbaycan Kiçik Qafqaz geoloji tədqiqatlar ekspedisiyası. Geoloq partiya rəhbəri.
• 1969-cu il Azərbaycan EA Coğrafiya institutu.Elmi işçi
• 1982-ci il AMEA akademik H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu Böyük elmi işçi
• 1994-cü il AMEA akademik H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu "Tətbiqi geomorfologiya"qrupunun rəhbəri.
• 2003-cü il AMEA akademik H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu. Aparıcı elmi işçi
• 2004-cü il AMEA Azərbaycan Milli Ensklopediyası Elmi mərkəzinin "Coğrafiya. geologiya, geofizika, ətraf mühit və ekologiya" redaksiyasının müdiri.
• 2009-cu il AMEA akademik H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu.Baş elmi işçi
• 2016-cı il AMEA akademik H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu "Geomorfologiya və təbii risklər" şöbəsinin şöbə rəhbəri.^[1]

1980-ci ildə Kiçik Qafqazın şimal-qərb hissəsinin morfostruktur təhlili mövzusunda namizədlik, 2004-cü ildə "Kiçik Qafqazın şərq hissəsi timsalında morfostruktur və paleogeomorfoloji təhlil və relyefin öyrənilməsinin axtarış əhəmiyyəti" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Xəlilovun əsas elmi tədqiqat istiqaməti Azərbaycanda geomorfologiya elminin nəzəri və tətbiqi məsələlərinin həlli ilə yanaşı litosferin quruluşu və inkişafı qanunauyğunluqlarının, plitələrin Qlobal tektonikasına aid problemlərinə öyrənilməsinə yönəldilmişdir. O, bu elmi istiqamətin metodoloji əsaslarını işləmiş, morfostruktur və paleogeomorfoloji şəraitin elmi təhlilini vermişdir. Azərbaycanda ilk dəfə olaraq hidroqrafik şəbəkənin qırılma tektonikası və onun faydalı yataqların axtarışında rolu məsələsini tədqiq etmişdir. H.A.Xəlilov bir sıra mühüm elmi hesabatların müəllifi və müştərək icraçısıdır. O, "Azərbaycanın neotektonik xəritəsi", (1991) "Azərbaycanın konstruktiv coğrafiyası", (1996, 1999, 2000) "Azərbaycanın paleogeomorfologiyası","Azərbaycanın relyefi" (1993)və b.monoqrafiyaların əsas müəlliflərindəndir.^[2]

1. О связи гидрографической сети с разрывной тектоникой и использование ее при поисках месторождений полезных ископаемых (на примере Азербайджанской части Малого Кавказ). Доклады АН Азерб. ССР. 1975, т.31, № 5, с.31–35.
2. Принципы максономической классификации морфоструктур // Изв. АН Азерб. ССР. Сер. Наук о Земле. 1978, № 6, с.63–69.
3. Морфоструктурный анализ северо- западной части Малого Кавказа (в пределах Азербайджанской ССР). Автреф. Канд. дисс. Баку, 1980, 24 с.
4. О принципе общей классификации рельефа земли // Изв. АН Азеб. ССР. Сер. Наук о Земле. 1984, № 6, с.45–48.
5. О роли магматизма в формировании морфоструктур // Доклады АН Азерб. ССР. 1986, № 6, с.51–54.
6. О проблемах геоморфологии и возможностях и решения // Изв. АН Азер. ССР. Сер. Наук о Земле. 1989, № 6, с.9–16.
7. Неотектоническая карта Азербайджана (коллектив авторов). М., 1991.
8. Рельеф Азербайджана (коллектив автороф). Баку, Элм, 1993, 292 с.
9. Морфоструктуры восточной части. Малого Кавказа ()Анализ рельефа: вопросы теории и практики. Баку, 1999, 278 с.
10. Геоморфологическая карта Азербайджана (коллектив авторов. Баку, 1999).
11. Геоморфологический анализ и его минерагеническое значение (Малый Кавказ)// Изв. АН Азербайджана. Науки о Земле. 2000, № 3, с.15–23.
12. Генетическая классификация морфоструктур на примере Малого Кавказа // Изв. НАН Азербайджана. Науки о Земле, 2001, № 3, с.12–19.
13. Теоретические вопросы геоморфологии и основы морфоструктур ведения // Вестн. БГУ. Серия естеств. Наук. 2001, № 2, с.168–176.
14. Оценка денудационного среза Малого Кавказа // Геоморфология, 2002, № 1, с.10–17.
15. Экологическая геоморфология и интеграция наук // Вестн. БГУ, Сер естеств. Наук. 2002, № 1, с.210–215.
16. Концепция планации рельефа и проблема поверхностей выравнивания альпийских горных соорежуний (по примере Малаго Кавказа) // Геоморфология, 2003, № 1, с.93–103.
17. Морфоструктурный и палеогеоморфологический анализ и поисковое значение изучния рельефа на примере восточной части Малого Кавказа. Автореф. доктор. Дисс Баку, 2004, 57 с.
18. Geodriftogenal consept of relief evolution and Earth crust`s geodinamik stress related fenomen // Geophysics news in Azerbaijan. 2004, № 1, p.16–19.
19. Феномен Каспия и концепция рационального использования периодичности колебания его уровня // Вести. БГУ. Сер. Естест. Наук, 2004, № 1, с.121–126.
20. Методологические аспекты развития геоморфологии в Азербайджане // Изв. НАНА. Наука о Земле. 2004, № 2, с.103–107.
21. Природные памятники Азербайджана и экотуризм // Панорама Азербайджана. 2006, № 4 (21), с.32–33.
22. Talış dağlıq sistemində relyefin mühit əmələgətirici funksiyası haqqında // AMEA Xəbərləri. Yer elmləri. 2010, № 2, s. 24–27.
23. Fluctuation of the level of the Caspian Sea as indicator of geodinamic stress of the crust in the light of the geodriftogenal consept. "The Caspian Region: Enviromental Consequuences of the Climate Change". Proceeding of the İntenational Conferenseş Moscow, 2010, p.87–90.
24. Палеорельеф Азербайджана. Баку, "Элм", 2001. (коллектив авторов). Баку, Элм, 2011, 268 с.
25. Geoloji terminlərin elmi lüğəti. Bakı elm, 2012, 326s^[3]

• Ramiz Məmmədov

• Budaq Budaqov

• Elbrus Əlizadə

1. ↑ "Xəlilov Hüseyn Ağamalı oğlu". 2017-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-24.
2. ↑ İdeya müəllifi B.Budaqov Azərbaycanın Coğrafiyaçı Alimləri-Bakı"Elm",2013
3. ↑ "Xəlilov Hüseyn Ağamalı oğlu". 2017-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-26.