Heydərpaşa məscidi

Heydərpaşa məscidi (yun. Χαϊντάρ-πασά τζαμί, türk. Haydarpaşa Camii) və ya əvvəlki adı ilə Müqəddəs Yekaterina kilsəsi ― Şimali Nikosiyada tarixi məscid. Məscid Lefkoşada Aya Sofiya katedralından sonra ən vacib qotik binadır.[3] Tikili Harri Lük tərəfindən adadakı qotik binaların ən yaxşı nümunələrindən birini təmsil edən əsər olaraq təsvir edilmişdir.

İslam
Heydərpaşa məscidi
Ölkə
Üslubu qotika
Heydərpaşa məscidi xəritədə
Heydərpaşa məscidi
Heydərpaşa məscidi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tikili 14-cü əsrdə, Kipr krallığı dövründə inşa edilmiş və Müqəddəs Yekaterina kilsəsi adlandırılmışdır.[4] 1570-ci ildə Lefkoşanın Osmanlılar tərəfindən fəthindən sonra bura məscidə çevrilmişdir. Buraya tarixən "Ağalar camisi" deyilirdi. Çünki burada tez-tez onun ətrafında yaşayan türk yerli aristokratları rastlaşırdılar.[5] Məscid Kirlizade küçəsində yerləşir.[6]

Binanın sağ tərəfində Müqəddəs Yekaterinanın məzarının olduğu deyilən yer hələ 19-cu əsrdə qeyd edilmişdir. Kipr yunanları tez-tez gəlib burada yağ lampalarını yandırırdılar. Sağ tərəfdə qədim şəhərin Aya Sofiyanın minarələrindən sonra ən hündür minarəsi olan minarə yerləşir.[7] Tikilinin iki girişi var. Qərb qapısında üç dəfə təkrarlanan iki əjdaha arasında bir gül olan mərmər lintel var. Daha çox inşa edilmiş digər qapı isə cənub tərəfdədir.[3]

Məscidin sol tərəfində ona bitişik olan, yalnız bir neçə qotik tağın qaldığı yarı-dağınıq tikili yerləşir. Sağda isə bəzəkli və finiallı bir portal da var.

Tikilinin interyeri ağardılmış və xeyli zədələnmişdi.[7] Lakin ağartma 20-ci əsrin əvvəllərində götürülmüşdür və divarlardakı rəəsm izləri görülür.

Məsciddə həm mehrab (Məkkənin istiqaməti), həm də minbər sağ tərəfdə yerləşir.[7]

Bura hal-hazırda incəsənət qalereyası olaraq fəaliyyət göstərir[8] və əvvəllər nikah qeydiyyatı idarəsi olmuşdur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 GeoNames (ing.). 2005.
  2. ↑ 1 2 archINFORM (alm.). 1994.
  3. ↑ 1 2 Historic Cyprus — A Guide to its Towns and Villages, Monasteries and Castles", by Rupert Gunnis (former Inspector of Antiquities in Cyprus), pub 1936, reprinted 1973 by Halkin Sesh Ltd, Nicosia. Pp 58–60
  4. ↑ "Haydarpasha Mosque (St Catherine's Church)". Cypnet. 2018-08-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 mart 2015.
  5. ↑ Keshishian, Kevork K. Nicosia: Capital of Cyprus Then and Now (2nd). Nicosia: The Moufflon Book and Art Centre. 186. (#empty_citation)
  6. ↑ Gürkan, Haşmet Muzaffer. Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa (Turkish) (3rd). Galeri Kültür. 128–132. ISBN 9963660037. (#empty_citation)
  7. ↑ 1 2 3 Levkosia, the capital of Cyprus" by Archduke Louis Salvator, 1881
  8. ↑ Lonely Planet Cyprus, By Lonely Planet, Josephine Quintero, 2012