Jer (departament)
Jer (fr. Gers, oks. Gers) — Fransa cənub-qərbində, Pireney dağətəyində yerləşən, Oksitaniya regionunun departamenlərindən biri. Sahəsi — 6257 km². İnzibati mərkəzi — Oş. Adı Jer çayından gəlir. Departamentə 31 kanton daxildir.
| Departament | |||||
| Jer | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| fr. Gers, oks. Gers | |||||
 | |||||
|
|||||
|
43°39′00″ şm. e. 00°35′00″ ş. u. |
|||||
| Ölkə |
 Fransa |
||||
| Daxildir | Oksitaniya | ||||
| İnzibati mərkəz | Oş | ||||
| Şuranın sədri | Filipp Marten | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 4 mart 1790 | ||||
| Sahəsi | 6.257 km² (34-cü yer ) | ||||
| Saat qurşağı | UTC+1 | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi | 195 489 nəfər (2010) (90-cı yer) | ||||
| Əhalinin sıxlığı | 31,24 nəfər/km² (90-cı yer) | ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| ISO kodu | FR-01 | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 |
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cənub hissəsi və şimaldan tədricən cənubdan şimala qədər, Qaron vadisinə və şərqdən qərbə qədər gedən buzlaq və çay çöküntülərindən ibarət olan Armanyak platosudur. Plato Adur, Jer, Jemon, Baiz və Qaron hövzəsinə aid olan çayların vadilərini kəsişir. Torpağı gil-silikondur. İqlimi (orta yanvar temperatur 4.8 °C, iyul - 20.5 °C). Jer ərazisinin çox hissəsi əkinçiliyə yararlıdır, palıd meşələri və (yuxarıda) ladin meşələri kiçik bir ərazini əhatə edir. (əsasən cənubda, Armanyak yaylasında yerləşir).
Jer departamentinə rayonlar daxildir:
- Оş (Auch) — 134 kommun, 86628 nəfər (2013 il);
- Kondom (Condom) — 162 kommun, 65626 nəfər;
- Mirand (Mirande) — 166 kommun, 38022 nəfər.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tarixən departament Qaskon ərazisinin bir hissəsi idi:
- 1790 - 6 rayonlu Jer departamentinin yaradılması: Oş, Kondom, L'Il-Jurdan, Lektur, Mirand, Noqaro
- 1800 - rayonların yaradılması (arrondismentov): Oş, Kondom, Lektur, Lombez, Mirand
- 1926 - Lektur və Lombez bölgələrinin ləğvi.
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhalisi (195,489 nəfər, 2010) Fransız və (təxminən 10%) immiqrantdır (əsasən İspanlar). Rəsmi dil Fransız dilidir, lakin departamentin cənub hissəsinin bəzi sakinləri Qaskon dilindən istifadə edirlər. Jer ərazisində qədim Kondom, Lektur, Marsiak, Flerans və s. şəhərlər yerləşir.
İqtisadiyyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Departamentin iqtisadiyyatının əsası əkinçilikdir. Buğda, qarğıdalı və üzüm yetişdirilir. Cənubun, yüksək hissələrində (mal-qara, qatırlar, donuzlar) heyvandarlıq üstünlük təşkil edir. Sənayenin inkişafı zəifdir, əsas rol kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı (fermer sənayesi, şarapçılık) tərəfindən ifa olunur. Departamentin inzibati mərkəzində - kənd təsərrüfatı mallarında ticarəti gerçəkləşir.
Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Prefekturasının rəsmi saytı (fr)
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.