Kral Dongmyeonq

Kral Dongmyeong (e.ə. 58, Buyeo krallığı – e.ə. 19), Jumong(주몽, 朱蒙) və ya Dongmyeongseongwang (동명성왕, 東明聖王) (mənası Şərqin müqəddəs kralı) — Goguryeo krallığının birinci kralıdır. Eramızdan əvvəl 37-19-cu illərdə hökmdarlıq etmişdir. Ondan sonra hakimiyyətə oğlu Kral Yuri keçmişdir.

Kral Dongmyeonq
kor. 동명성왕
kor. 동명왕
Şimali Koreyanın paytaxtı Pxenyanda yerləşən Kral Dongmyeongun məzarındakı heykəl
Şimali Koreyanın paytaxtı Pxenyanda yerləşən Kral Dongmyeongun məzarındakı heykəl
Doğum tarixi e.ə. 58
Doğum yeri
Vəfat tarixi e.ə. 19
Dəfn yeri
Uşaqları
Fəaliyyəti monarx

Doğum

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Goguryeo krallığı 476-cı ildə

Jumonqun atasının kim olduğu haqqındakı məsələ müzakirəlidir. Bir əfsanəyə görə, Jumong Hae Mo-su (해모수, 解慕漱) və Habaek (하백, 河伯) adlandırılan çay tanrısının qızı Yuhvanın (유화, 柳花) oğludur. Hae Mo-su Yuhva çayda çimərkən onunla qarşılaşmışdı. Ancaq çay tanrısı Hae Mo-sunu bəyənmədi və daha sonra Hae Mo-su əbədiyyətə qovuşdu. Çay tanrısı Yuhvanı Ubal çayından (우발수, 優渤水) uzağa atdı. Burada Yuhva Buyeo kralı Geumva ilə görüşdü və onun cariyəsi oldu. Yuhva günəş şüası ilə hamilə qaldı və bir yumurta dünyaya gətirdi.[1] Geumva yumurtanı məhv eləmək istədi və onu heyvanlara atdı. Ancaq heyvanlar yumurtanı müdafiə etdilər. Geumva yumurtanı Yuhvaya geri qaytardı. Yumurtadan Jumonq adlandırılan oğlan uşağı çıxdı. Qədim Buyeo dilində Jumonq adının mənası bacarıqlı oxatan deməkdir.

Jumonq oxatmadakı bacarıqları ilə məşhur idi. Geumvanın oğulları Daeso və Yongpo Jumonqa paxıllıq eləməyə başladılar və Jumonq atası Hae Mo-sunun Coseon torpaqlarını birləşdirmək (Han dövlətinin rüşvətxor hökuməti tərəfindən məhv edilmiş idi) və Coseon xalqını xilas etmək məqsədini yerinə yetirmək üçün Buyeonu tərk etdi. Əfsanəyə görə, o, at üstündə sürətlə axan çaya yaxınlaşdı. Tısbağalar və digər su canlıları suyun yuxarısına qalxdılar və körpü əmələ gətirdilər.[2] Eramızdan əvvəl 37-ci ildə Jumonq Goguryeo krallığının birinci kralı oldu və Colbonun beş qəbiləsini birləşdirdi. Colbonu başçısının qızı Soseono Jumonqla evləndi. Soseononun Onjo adlı oğlu var idi. Onjo daha sonra Bekçe krallığını qurdu.

Hakimiyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

E.ə. 37-ci ildə Jumonq Goguryeo dövlətini qurdu və onun ilk kralı oldu. Eyni ildə Piryunun kralı Sonqyanq (송양, 松讓) Malqal qəbiləsinin işğalına qarşı yardım aldıqdan sonra Jumonqa təslim oldu. E.ə. 34-cü ildə Goguryeonun birinci paytaxt şəhəri olan Colbon sarayla birlikdə hazır oldu. E.ə. 28-ci ildə Jumonq General Pu Vi Yeomu (부위염, 扶尉厭) Şimali Okjeonu fəth etməyə göndərdi.[3][4] Eyni ildə Jumonqun anası Xanım Yuhva Buyeo sarayında öldü və o, kralın arvadı yox, cariyəsi olmasına baxmayaraq kraliça kimi dəfn edildi.

Jumonq Buyeo kralı Geumvaya səxavətinə görə elçilər və hədiyyələr göndərdi. E.ə. 19-cı ildə Jumonqun birinci arvadı Xanım Ye Buyeonu oğlu Yuri ilə birlikdə tərk elədi və Goguryeoda yaşamağa başladı. Xanım Ye kraliça olanda Kraliça Soseono oğullarının taleləri üçün narahat oldu. Soseono oğullarını və xidmətçilərini götürərək Koreya yarımadasının cənubuna getdi. Burada Bekçe dövləti quruldu. Jumonq isə oğlu Yurini vəliəhd olaraq seçdi.

Vəfatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Jumonq e.ə. 19-cu ildə 40 yaşında vəfat etdi. Vəliəhd şahzadə Yuri onu piramid qəbrdə dəfn etdi və atasına ölümündən sonra Çumo Seongvang adını verdi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Retrieved on March 6th of 2008. http://www.koreandb.net/KPeople/KPShow.asp?ID=0003672&Type=L Arxivləşdirilib 2005-02-13 at the Wayback Machine
  2. ↑ http://www.seelotus.com/gojeon/gojeon/seol-hwa/dong-myeong-wang.htm Arxivləşdirilib 2018-01-29 at the Wayback Machine (Kor)
  3. ↑ History of Korea (Korean) http://www.koreandb.net/KoreanKing/html/person/p121_03672.htm Arxivləşdirilib 2008-03-12 at the Wayback Machine
  4. ↑ 《三国史记》：“六年 秋八月 神雀集宫庭 冬十月 王命乌伊扶芬奴 伐太白山东南人国 取其地为城邑。十年 秋九月 鸾集于王台 冬十一月 王命扶尉 伐北沃沮灭之 以其地为城邑”