Lenin adına Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyası

V. İ. Lenin adına Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyası (rus. Всесоюзная академия сельскохозяйственных наук имени В. И. Ленина) və ya qısaca "VASXNİL" (rus. ВАСХНИЛ)[4] — SSRİ-nin su, meşə və kənd təsərrüfatı üzrə ali elmi-tədqiqat və əlaqələndirmə-metodik müəssisəsi.[5][6] Onun sisteminə 150-dən çox elmi müəssisə daxil idi.[7]

Lenin adına Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyası
Loqonun şəkli
Yaranma tarixi 25 iyun 1929[1]
Ləğvolma tarixi 30 yanvar 1992[1]
Rəsmi dili
Mərkəzi
Sədr Nikolay Vavilov[2][1], Nikolay Vavilov[1], Trofim Lısenko[3][1], Trofim Lısenko[1]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

25 iyun 1929-cu ildə SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin "V. İ. Lenin adına Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyasının təşkili haqqında" dekreti verilmişdir. Bu tarix "VASXNİL"-in yaranma günü hesab olunur.[8]

1930–1940-cı illərdə "VASXNİL" görüşləri lısenkoçular və genetiklər arasında polemika üçün platforma rolunu oynamışdır.[9] 1936-cı ildə "VASXNİL"-in dekabr sessiyasından sonra (19–27 dekabr 1936-cı il) Trofim Lısenko "VASXNİL"-ə nəzarəti ələ keçirmiş, bundan sonra akademiya otuz il ərzində lısenkoçuluq qalasına çevrilmişdir. "VASXNİL"-in avqust sessiyasında (31 iyul–7 avqust 1948) "Mendel-Veysman-Morqan" genetikasının tədrisinə rəsmi qadağa qoyulmuşdur.[9] 1949-cu ildə akademiya "Lenin" ordeni, 1979-cu ildə isə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni ilə təltif edilmişdir.[5]

1992-ci ildə SSRİ-nin dağılması və müstəqil Rusiyanın yaranması ilə əlaqədar akademiya fəaliyyətini dayandırmışdır.[6]

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Гончаров Н. П. Заметки к несостоявшемуся юбилею РАСХН (ВАСХНИЛ), Notes Related to the Failed Anniversary of the Russian Academy of Agricultural Sciences (VASKhNIL) (rus.). // Историко-биологические исследования 2015. Т. 7, вып. 3. С. 58–78. ISSN 2076-8176; 2500-1221
  2. ↑ Васильева Е. В. Последствия Августовской сессии ВАСХНИЛ для агробиологической науки на Дальнем Востоке, The consequences of the August Session of VASKhNIL (Lenin All-Union Academy of Agricultural Sciences) for agrobiology in the Russian Far East (rus.). // Историко-биологические исследования 2020. Т. 12, вып. 1. С. 61–84. ISSN 2076-8176; 2500-1221 doi:10.24411/2076-8176-2020-11002
  3. ↑ Tauger M. B. Павел Пантейлемонович Лукьяненко и Зелёная революция в Советском Союзе, Pavel Luk’ianenko and the Soviet Green Revolution (rus.). // Историко-биологические исследования 2015. Т. 7, вып. 4. С. 64–89. ISSN 2076-8176; 2500-1221
  4. ↑ "Архивы России: Список сокращений". Archived from the original on 2011-11-05. İstifadə tarixi: 2023-01-25.
  5. ↑ 1 2 П. П. Павлов: 50 лет Всесоюзной ордена Ленина академии сельскохозяйственных наук имени В. И. Ленина / Под ред. П. П. Павлова. — М: 1979
  6. ↑ 1 2 "Всесоюзная ордена Ленина Академия сельскохозяйственных наук им. В. И. Ленина (ВАСХНИЛ) Госагропрома СССР — Путеводитель. Краткий справочник фондов. Российский государственный архив экономики. 1. 1994". 2012-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-27.
  7. ↑ "Путеводитель. Справочник фондов РГАЭ. Российский государственный архив экономики. 2. 1994 — Предисловие. III". 2012-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-27.
  8. ↑ Об организации Всесоюзной Академии Сельско-Хозяйственных Наук имени В. И. Ленина Arxivləşdirilib 2021-09-07 at the Wayback Machine, 25.06.1929.
  9. ↑ 1 2 Прингл, 2022

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Питер Прингл. Николай Вавилов. Ученый, который хотел накормить весь мир и умер от голода. М.: Альпина Паблишер . 2022 [Peter Pringl. The Murder of Nikolai Vavilov: The Story of Stalin's Persecution of One of the Great Scientists of the 20th Century]. ISBN 978-5-9614-3450-7.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]